Long An có nhiều tiềm năng và lợi thế về logistics khi là cửa ngõ kết nối TP.HCM, Đông Nam bộ với các tỉnh Tây Nam bộ. Năm 2023 cộng đồng doanh nghiệp địa phương đóng góp 7 tỷ USD xuất khẩu và 4,3 tỷ USD nhập khẩu. Tuy nhiên 90% lượng hàng hóa này không qua Cảng Quốc tế Long An. Thách thức này đang khiến ngành chức năng của địa phương rất trăn trở.

Thực hiện 8 cam kết về hải quan

Trao đổi tại Hội thảo xây dựng các chính sách thu hút container vào cảng trên địa bàn do UBND tỉnh Long An tổ chức chiều ngày (1/11), nhiều ý kiến nhận định, Long An có rất nhiều tiềm năng và dư địa để đẩy mạnh hoạt động thu hút hàng container. Theo Sở Công thương tỉnh Long An, Cảng quốc tế Long An đã đưa vào hoạt động 7 cầu cảng hiện đại và đang tiếp tục mở rộng thêm 3 cầu cảng nữa. Khi hoàn thành, đây sẽ trở thành cụm cầu cảng có chiều dài liên tục lớn nhất Việt Nam, có thể tiếp nhận tàu tải trọng lên đến 100.000 DWT.

Tổng diện tích kho bãi, ngoại quan cùng các hạ tầng xanh được triển khai có rất nhiều cơ hội và lợi thế để cạnh tranh. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là doanh nghiệp địa phương chưa chọn Cảng Quốc tế Long An để ưu tiên xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là hàng container. Do đó, bên cạnh việc triển khai các chính sách hỗ trợ chủ tàu, chủ hàng và cảng, Long An cần thiết phải sớm mở tuyến vận chuyển container và kết nối hiệu quả các doanh nghiệp có hàng hóa container, doanh nghiệp logistics.

Bà Châu Thị Lệ, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Long An cho rằng: ngoài việc chủ động tìm kiếm nguồn hàng, kết nối khách hàng với hãng tàu, Long An cần áp dụng những chính sách ưu đãi về chi phí; thuận lợi trong thủ tục hải quan và một số thủ tục khác có liên quan.

 Các chủ tàu, hãng vận tải có quyết định rất lớn trong việc chọn cảng nào. Mặc dù chủ hàng dù muốn về cảng Long An chăng nữa nhưng tàu không về được thì việc thu hút cũng rất khó. Chính vì vậy, các chính sách hỗ trợ khi tỉnh ban hành nên tập trung cân nhắc thêm tính kết nối của Cảng Long An với các cảng lân cận, đặc biệt là cụm cảng TP.HCM. Bà Châu Thị Lệ nêu ý kiến.

Theo ông Lê Nam Quốc, Cục phó Cục Hải quan Long An, hiện 100% tờ khai hải quan được thực hiện qua hệ thống thông quan điện tử, tất cả những thủ tục khác có liên quan xuất nhập khẩu đều thông qua cơ chế một cửa Quốc gia, một cửa ASEAN... rút ngắn được rất nhiều thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. Nhưng rõ ràng hấp lực, tính cạnh tranh của hệ thống cảng tại Long An vẫn còn rất hạn chế.

Riêng với công tác hải quan, lãnh đạo Cục hải quan Long An đưa ra 8 cam kết, rút ngắn thời gian trả hồ sơ liên quan đến duyệt cấp thủ tục về xác định đủ điều kiện miễn thuế nhập khẩu; kiểm tra thực tế hàng hóa; giải quyết vướng mắc chính sách thuế, thủ tục hải quan... Đồng thời hỗ trợ, hướng dẫn tích cực cho doanh nghiệp, chủ hàng và hãng tàu về thủ tục liên quan đến xuất nhập khẩu hàng container.

Tỉnh Long An đang khẩn trương thành lập Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Quốc tế để linh hoạt trong việc quản lý đa chức năng, ứng dụng công nghệ xử lý hồ sơ hiện đại, thông quan tự động đồng bộ với khu vực và quốc tế.

Hồ sơ thành lập cũng gửi đến Bộ Tài chính từ năm 2018. Tuy nhiên trong quá trình làm thì đang vướng vấn đề là ngành hải quan đang tham mưu thực hiện sửa đổi Quyết định 65 của Thủ tướng Chính phủ về cơ cấu tổ chức bộ máy. Tức là không cho thành lập thêm tổ chức mới mà cơ cấu lại từ bộ máy đang có, do đó việc thực hiện còn kéo dài. Hi vọng thời gian tới chúng ta sẽ có Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Quốc tế Long An để thu hút hàng hóa. Ông Lê Nam Quốc cho biết.

Hạ tầng đã sẵn sàng?

Đại diện Cảng Quốc tế Long An cho biết, về hạ tầng tại cảng đủ điều kiện đáp ứng nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa. Trong đó kết nối thuận lợi với các tỉnh Tây Nam bộ và các cửa khẩu của Campuchia. Tuy nhiên do chưa có Chi cục hải quan nên khách hàng e ngại giao nhận hàng hóa qua cảng; chưa thực hiện được hàng quá cảnh Campuchia. Bên cạnh đề xuất tỉnh Long An ban hành cơ chế chính sách ưu đãi để thu hút hàng container, đại diện Cảng Quốc tế Long An cũng mong muốn địa phương tiếp tục đầu tư mở rộng hệ thống giao thông để đồng bộ hơn với năng lực khai thác của cảng.

Hiện tỉnh Long An đã đầu tư nhiều tuyến giao thông trọng điểm xuyên qua các khu cụm công nghiệp để kết nối với cảng. Với năng lực giao thông kết nối cảng, ông Đặng Hoàng Tuấn, Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải tỉnh Long An nhìn nhận, hiện các tuyến này chỉ có 4 làn xe, cơ bản đáp ứng một phần kỳ vọng năng lực nhập xuất hàng hóa container tại cảng.

Tỉnh đang khẩn trương phối hợp, đầu tư tuyến QL50B, song song đó tập trung phối hợp với các tỉnh Đông Nam bộ, như: Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu và TP.HCM hoàn thiện đề xuất triển khai đường Vành đai 4 – TP.HCM đoạn qua Long An. Khi những dự án này hoàn thành sẽ góp phần phát triển Cảng quốc tế Long An thông qua xuất nhập khẩu hàng hóa bằng container. Ông Đặng Hoàng Tuấn nói.

Để công năng cảng phát huy hết hiệu suất, đòi hỏi lượng hàng phải lưu thông hai chiều. Đây là điều kiện để thu hút hãng tàu, chủ hàng về với cảng. Tỉnh Long An tập trung một số giải pháp để tăng năng lực thu hút nguồn hàng. Đồng thời nghiên cứu chính sách ưu đãi, khuyến khích phù hợp. Theo đó Long An cũng đề cao vai trò nội lực của đơn vị khai thác cảng, chủ động tìm giải pháp căn cơ để thu hút khách hàng.