Trong đợt xét giáo sư, phó giáo sư năm 2019 có 16 ứng viên giáo sư (GS), phó giáo sư (PGS) bị “trượt” ở vòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước (HĐGDNN) mặc dù đã được các hội đồng ngành/liên ngành thông qua.

Trong đó, có 7 giáo sư ở 4 hội đồng ngành/liên ngành trên tổng số 28 hội đồng ngành/liên ngành bị “trượt” là 2 ứng viên liên ngành cơ khí động lực, 1 ứng viên ngành kinh tế, 2 ứng viên ngành vật lý, 2 ứng viên ngành y;

Có 9 Phó giáo sư bị “trượt" trong đó có 1 ứng viên liên ngành cơ khí động lực, 1 kinh tế, 3 vật lý, 2 y học, 2 văn hóa nghệ thuật – thể dục thể thao.

Các thành viên Hội đồng giáo sư Nhà nước.

Lý giải nguyên nhân về việc 16 ứng viên trên bị loại ở vòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước, trao đổi với PVDân trí, ông Trần Anh Tuấn, Chánh văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước cho biết, việc xét ứng viên đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư năm nay được thực hiện theo Quyết định 37 của Thủ tướng Chính phủ ban hành tháng 8/2018.

Trước khi hội đồng họp có phiên thảo luận về quy chế để thống nhất xét. Sau khi Hội đồng thảo luận, phân tích, biểu quyết 32/32 người thống nhất nếu ứng viên nào không có hướng dẫn nghiên cứu sinh, không có hướng dẫn thạc sĩ thì không bỏ phiếu, vì đây là tiêu chuẩn cứng.

Với 7 ứng viên giáo sư thì có 6 người Hội đồng giáo sư Nhà nước (HĐ GSNN) không đưa vào danh sách bầu là do đều phạm vào tiêu chuẩn không có hướng dẫn nghiên cứu sinh; không chủ trì biên soạn giáo trình/chuyên khảo theo quy định.

Cụ thể ứng viên ngành Vật lý, thiếu hướng dẫn 02 nghiên cứu sinh, không có sách, không có công trình nghiên cứu.

Ứng viên ngành Cơ khí- Động lực thiếu hướng dẫn 02 nghiên cứu sinh; ngành Kinh tế, ứng viên thiếu hướng dẫn 02 nghiên cứu sinh, không chủ trì biên soạn sách phục vụ đào tạo.

Ngành Y học, ứng viên thiếu hướng dẫn 02 nghiên cứu sinh và không chủ trì biên soạn sách phục vụ đào tạo.

Còn với trường hợp ứng viên giáo sư ngành Vật lý, mới được công nhận Phó Giáo sư năm 2018 và đến năm 2019 thì nộp hồ sơ xin xét chức danh Giáo sư. Điểm rất cao, đạt tới hơn 65 điểm nhưng Hội đồng nhận ra số điểm này được tích lũy chủ yếu trong thời gian trước khi làm phó giáo sư.

Còn thời gian từ phó giáo sư đến trước khi xét tuyển giáo sư mới chỉ công bố được 06 bài báo quốc tế ISI, đề tài không có, giải pháp hữu ích không có và mới chỉ đang hướng dẫn được một nghiên cứu sinh (phải bù 03 bài báo quốc tế mới đủ điểm về hướng dẫn nghiên cứu sinh) nhưng nếu bù thay thế bằng 3 bài báo công bố quốc tế là tác giả chính sau PGS thì thành tích đào tạo và nghiên cứu khoa học sau PGS còn quá ít nên ứng viên không thuyết phục được hội đồng nhà nước.

Đối với 7 trường hợp ứng viên giáo sư này được 100% hội đồng bỏ phiếu 32/32 không được vào danh sách.

Đối với 9 ứng viên PGS, ông Tuấn cho hay, các ứng viên đều thiếu một trong các điều kiện sau: thiếu hướng dẫn học viên được cấp bằng thạc sỹ; không tham gia đào tạo liên tục 3 năm cuối; đang trong thời gian bị kỷ luật; thiếu bài báo quốc tế, nhưng không có chương sách do NXB quốc tế uy tín hoặc sách chuyên khảo do NXB uy tín; thiếu giờ giảng, phải gấp đổi điểm CTKH, nhưng không đạt đủ số điểm tối thiểu theo quy định.

Ông Trần Anh Tuấn, Chánh văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước

Chánh Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước giải thích, việc xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2019 áp dụng cho đối tượng là các giảng viên đang giảng dạy ở các cơ sở giáo dục đại học, nhân tố ảnh hưởng quyết định đến chất lượng đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao cho đất nước, nên HĐGSNN thống nhất 2 nguyên tắc:

- Áp dụng nghiêm những tiêu chuẩn cứng. Theo đó, tổng điểm quy đổi tối thiểu, chủ trì biên soạn sách phục vụ đào tạo đối với ứng viên giáo sư, số CTKH quy định, 3 năm cuối giảng dạy liên tục;

- Áp dụng quy định của Quyết định 37 theo hướng nâng cao đối với những tiêu chuẩn được bù thay thế về thực hiện nhiệm vụ đào tạo; các ứng viên không đủ đối các tiêu chuẩn này là chỉ được thiếu một phần, không được thiếu toàn bộ.

Chánh Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước cho biết, sau khi công bố danh sách các ứng viên giáo sư, phó giáo sư năm 2019 đủ số phiếu tín nhiệm thì những ứng viên không đủ số phiếu tín nhiệm, HĐGSNN đã giao cho chủ tịch hội đồng các ngành/liên ngành liên quan giải thích cho các ứng viên “trượt” lý do họ không được xét tại hội đồng nhà nước.

“Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước sẽ trực tiếp trả lời từng ứng viên, nếu họ có thắc mắc. Đến thời điểm này Văn phòng chưa nhận trực tiếp bất kỳ thắc mắc nào. Ngay cả bức “tâm thư” được cho là của một nhóm nhà khoa học trẻ gửi Phó thủ tướng Vũ Đức Đam mà báo chí phản ánh Văn phòng cũng không biết là có hay không vì chưa nhận được” – Chánh Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước bày tỏ.

Ông Tuấn cho biết thêm, trước kỳ họp xét giáo sư, phó giáo sư năm nay, Hội đồng giáo sư nhà nước đã được nhận văn bản từ Văn phòng Chính phủ chỉ đạo về việc xét giáo sư, phó giáo sư, trong đó có một yêu cầu duy nhất là: “Đề nghị Hội đồng Giáo sư Nhà nước thực hiện nghiêm túc việc xét ứng viên đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư theo đúng quy định của Quyết định 37”. Vậy nên, HĐGSNN thực hiện theo đúng sự chỉ đạo của Chính phủ.

Những điểm mới của Quyết định số 37/2018/QĐ-TTg so với Quyết định số 174 trước đây:

- Các tiêu chuẩn tập trung vào 02 nhiệm vụ chính của giảng viên là: Thành tích hoạt động đào tạo (thâm niên, giờ giảng dạy; biên soạn sách phục vụ đào tạo; hướng dẫn chính NCS/HVCH) và nghiên cứu khoa học (số lượng nhiệm vụ KH&CN là chủ nhiệm; số lượng công trình khoa học là tác giả chính);

- Công trình khoa học (CTKH) là các bài báo khoa học đăng trên tạp chí quốc tế uy tín (BBUT), sáng chế, giải pháp hữu ích, tác phẩm nghệ thuật, thành tích huấn luyện, thi đấu thể dục thể thao đạt giải thưởng quốc tế; CTKH được dùng để bù thay thế cho các tiêu chuẩn không đủ về thâm niên, giờ giảng dạy, biên soạn sách phục vụ đào tạo; hướng dẫn chính NCS/HVCH và chủ nhiệm nhiệm vụ KH&CN;

- Tổng điểm quy đổi được tính từ các công trình khoa học (bài báo, báo cáo khoa học, sáng chế, giải pháp hữu ích) và biên soạn sách; các nhiệm vụ KH&CN, hướng dẫn NCS/cao học, các giải thưởng không được tính điểm;

- Nhiệm vụ và tiêu chuẩn chung đối với chức danh giáo sư, phó giáo sư quy định: “Thực hiện nhiệm vụ của giảng viên…”; “Biên soạn chương trình, giáo trình và sách phục vụ đào tạo khác; giảng dạy, hướng dẫn đồ án, khóa luận tốt nghiệp đại học, luận văn thạc sỹ, luận văn chuyên khoa, chuyên đề, luận án …”; “Không vi phạm đạo đức nhà giáo, không đang trong thời gian bị kỷ luật từ hình thức khiển trách trở lên ….”; “Có đủ thời gian làm nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng từ trình độ đại học trở lên …”; “ Hoàn thành nhiệm vụ được giao và thực hiện đủ số giờ chuẩn giảng dạy theo quy định…”./.