Bước chậm lại, thong dong qua từng dãy nhà san sát nhau, bộ hành sẽ thấy những góc ban công thân thuộc mang hơi thở của thời gian, là chút phong vị cổ kính đã được ủ kỹ, để rồi bất chợt khiến lòng người say mê khi nhìn ngắm. 

Đầu phố Hàng Lược một chiều cuối hạ chớm thu tấp nập người qua kẻ lại. Những tia nắng vàng nhạt len lỏi qua từng tán cây kẽ lá, dịu dàng mà lắng mình trên khung cửa sổ đã cũ của một góc ban công bình dị.

Đó là những gì đặc trưng nơi phố cổ, là khi thảnh thơi dạo bước trên phố, vô tình bắt gặp dàn cây dây leo vươn mình lên từng góc ban công nhỏ, bỗng thấy sao mà bồi hồi, xao xuyến.

Ta dễ yêuv à mê mẩn trước nét dung dị xen lẫn vệt rêu phong lặng lẽ tồn tại qua từng năm tháng của phố cổ. Còn với người dân đã gắn bó với nơi đây qua nhiều thế hệ, họ yêu những sáng tinh mơ ra góc ban công hít khí trời trong lành mát mẻ, thỉnh thoảng bớt chút thời gian chăm chút cho mấy chậu hoa xinh treo ở lan can.  

Chị Đặng Hồng Nhung cùng gia đình sinh sống tại phố Hàng Lược đã qua nhiều thế hệ. Chị chia sẻ, góc ban công là khoảng không gian nhỏ cần thiết với mỗi hộ gia đình nhà mặt phố trên phố cổ Hà Nội. Mỗi nhà mỗi phong cách tân trang lại góc ban công khác nhau. Nhưng người dân phố cổ vẫn luôn cố gắng gìn giữ nguyên bản kiến trúc Pháp cũ:

"Thứ nhất là về cảnh đẹp, thứ hai là về môi trường, người ta cũng muốn trồng cây xanh để thêm xanh, sạch đẹp, thêm xanh mát ấy. Kiến trúc cổ thật ra là từ thời Pháp, ngày xưa rất đẹp, bây giờ sửa sang người ta lai căng chứ kiến trúc Pháp cổ rất là đẹp luôn. Cần có ban công".     

Những góc ban công phố cổ có điểm chung là cùng mang cái vị xưa cũ mà với bất kỳ ai đến với băm sáu phố phường Hà Nội đều dễ dàng cảm nhận được. Dẫu vậy, người chủ nhân của mỗi ngôi nhà luôn muốn sở hữu, thiết kế và thổi hồn riêng cho góc ban công.

Có nhà đặt vài chậu hoa, chậu cây cảnh nhỏ nhắn. Có nhà trang trí lại với nhiều tiểu cảnh rực rỡ, bắt mắt. Cũng có nhà mở quán kinh doanh bên dưới, góc ban công tầng hai lại để phơi đồ, sinh hoạt bình thường như bao hộ gia đình khác.

Những góc ban công bình dị ấy không chỉ đặc biệt với người dân vốn đã gắn bó cùng khu phố cổ qua bao đời. Ấn tượng đó còn lưu lại trong chính cảm nhận và góc nhìn của khách tham quan, cả những bộ hành ngày thảnh thơi dạo bước trên từng con phố. 

Vì đã tồn tại rất lâu, những tán cây cổ thụ rợp lá lại như muốn ôm trọn ngôi nhà cùng góc ban công đã già cỗi. Chúng âm thầm tạo bóng râm để mỗi buổi chiều nắng nhẹ ta lại ngồi ở đó, nhâm nhi tách cà phê, lặng ngắm cái vẻ yên bình thân thuộc trải dọc cả con phố.

Cái nôi lưu giữ nét cổ kính giữa lòng thành phố vẫn hiên ngang trường tồn, trước những đổi thay của một Thủ đô ngày càng phát triển, hào nhoáng và hiện đại.

Phố cổ Hà Nội như một bảo tàng sống lưu giữ chính cái “hồn” của Hà Nội rêu phong xưa cũ. Dù là giữ nguyên vẹn, hay sửa sang lại để làm đẹp hơn cho ngôi nhà mặt phố, góc ban công vẫn là khoảng không gian không thể thiếu. Anh Nguyễn Tiến Dũng kinh doanh trên phố Hàng Chiếu đã gần 20 năm, với anh, điều quan trọng là cần gìn giữ nét đặc trưng vốn có của kiến trúc cổ, đặc biệt là góc ban công: 

"Thực ra là ai cũng muốn có một không gian riêng, không gian đẹp trong nhà mình ấy. Thì thực ra nếu vẫn giữ được cái nét cổ vẫn là tốt hơn. Nhưng mà lâu quá rồi thì ở cũng bị lụp xụp. Hầu như đa số là người ta sửa lại, chứ nét cổ kính của Hà Nội vẫn đẹp, cái chính là mình có giữ được không".     

Giữa nhịp sống gấp gáp, hối hả, mỗi người đều dễ bị cuốn theo dòng xoáy của thời đại. Là những tiếng xe cộ hối thúc bên tai, là những thanh âm thường nhật của đời sống sinh hoạt dần trở thành thói quen.

Có đôi khi ta nên nán lại một chút, chậm rãi nhìn về những góc nhỏ bình yên như góc ban công, mà chẳng gì có thể xâm phạm tới nét cổ kính đã đóng rễ, được chắt lọc sau dáng vẻ vươn mình để thay đổi của Hà Nội.  

Yêu Hà Nội từ những điều giản đơn đến thế. Người ta vẫn thường hỏi, tìm được sự bình yên giữa xô bồ và ồn ã của thị thành có khi nào là mong mỏi xa xỉ? Ấy vậy mà có một Hà Nội trầm lắng, nhẹ nhàng vẫn luôn ở đó, nơi có những góc ban công vô tình va vào ánh mắt bộ hành.

Để những ngày nhiều bộn bề lo toan, ta lại thấy mình như được Hà Nội vỗ về và ấp ôm trong chính khung cảnh đời thường, giản dị, nơi góc ban công cũ kỹ đã lặng lẽ tồn tại qua tháng năm.