cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Giải mã chiến thuật của Nga vùi lấp pháo tự hành Giatsint-S trong chiến hào
Cập nhật: 20 giờ trước
Hôm nay, Quân đội tổ chức Lễ ra quân huấn luyện toàn quân năm 2025
Giải mã chiến thuật của Nga vùi lấp pháo tự hành Giatsint-S trong chiến hào
VOV.VN - Các hình ảnh xuất hiện trên tiền tuyến về pháo tự hành Giatsint-S của Nga thời gian gần đây đã tiết lộ sự thay đổi chiến thuật nhanh chóng của các đơn vị pháo binh nước này.
Những bức ảnh chụp từ các vị trí của Nga cho thấy nhiều khẩu pháo tự hành 2S5 Giatsint-S gần như hoàn toàn bị giấu kín trong các chiến hào, chỉ có một phần nòng pháo 152mm nhô lên khỏi mặt đất.
Chiến thuật mới này từ bỏ việc triển khai các hệ thống pháo xích trên mặt đất theo cách truyền thống, vốn được thiết kế để di chuyển dễ dàng nhằm tránh bị phát hiện và bắn trả. Những hình ảnh mới đã thu hút sự chú ý của các nhà phân tích quân sự vào đầu tháng 3/2025. Chúng cho thấy các khẩu pháo nằm dưới những chiến hào sâu, xung quanh là các bờ đất, thể hiện nỗ lực che giấu và bảo vệ khí tài quân sự quan trọng.
Bộ Quốc phòng Nga và các quan chức Ukraine đều không đưa ra tuyên bố chính thức về sự thay đổi này. Một số chuyên gia đã suy đoán về chiến lược của Nga thông qua hình ảnh rõ nét và thực tế khắc nghiệt của cuộc xung đột đang diễn ra.
Chiến thuật đặt hệ thống pháo 2S5 Giatsint-S tại một vị trí nhất định có thể xuất phát từ áp lực đặc biệt của xung đột tại Ukraine, nơi các phương tiện bay không người lái đã làm thay đổi xung lực trên chiến trường. Những chiếc máy bay không người lái (UAV), từ loại bốn cánh quạt FPV nhỏ đến những loại nhỏ hơn chuyên thực hiện nhiệm vụ trinh sát tinh vi, đã trở thành mối đe dọa lớn. Chúng có thể phát hiện vị trí pháo binh một cách chính xác và tấn công hoặc chỉ đạo hỏa lực phản pháo.
Hệ thống Giatsint-S, do Liên Xô phát triển và cho ra mắt vào năm 1978, không được thiết kế để đối phó với mối đe dọa hiện đại này. Khác với các loại pháo tự hành có tháp pháo như 2S19 Msta-S, pháo 2S5 không có tháp pháo kín hoặc lớp giáp trên cao chắc chắn. Cấu hình mở ở phần đỉnh của 2S5 khiến kíp lái và các bộ phận quan trọng dễ bị tấn công hoặc trúng đạn trực tiếp từ trên cao. Việc lắp đặt "lồng kim loại" chống máy bay không người lái cho hệ thống pháo không có nhiều tác dụng do thiết kế của pháo chính.
Do vậy, giới phân tích cho rằng, việc đặt lựu pháo trong các chiến hào có vẻ là một chiến thuật hiệu quả hơn cả, làm giảm khả năng bị phát hiện và bảo vệ hệ thống pháo trước những cuộc tấn công từ trên cao. Chiến thuật này từng được áp dụng trong lịch sử, chẳng hạn nhiều lực lượng chiến đấu trong Thế chiến II đã đào hầm để đặt các khẩu pháo kéo. Theo các chuyên gia quân sự, việc áp dụng chiến thuật này cho một hệ thống pháo di động như 2S5 phản ánh tính cấp thiết của quá trình điều chỉnh trang thiết bị có từ thời Chiến tranh Lạnh, trong một cuộc chiến mà máy bay không người lái đang chiếm ưu thế.
Việc sử dụng chiến thuật này cho thấy thách thức lớn đối với hoạt động của các lực lượng pháo binh trên chiến trường. Máy bay không người lái không cần phải phá hủy cả một khẩu lựu pháo để vô hiệu hóa nó. Một máy bay không người lái FPV đơn lẻ, mang theo một lượng thuốc nổ khiêm tốn có thể làm tê liệt hệ thống 2S5 bằng cách làm hỏng nòng pháo 152mm hoặc bộ phận kiểm soát hỏa lực của nó. Ngay cả khi khung gầm còn nguyên vẹn, nòng pháo cong hoặc nứt sẽ khiến khẩu pháo không thể hoạt động, phải gác lại trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng để chờ sửa chữa trong khi các hoạt động
Tại Ukraine, nơi cả hai bên đều phụ thuộc rất nhiều vào pháo binh để giành lợi thế chiến trường, việc mất một hệ thống như Giatsint-S trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái chỉ có giá thành khoảng 500 USD thể hiện sự bất cân xứng về mặt tài chính, thời gian và chiến thuật. Nga được cho là đã mất ít nhất 36 khẩu 2S5 do các cuộc không kích của Ukraine vào giữa năm 2024, vì thế, nỗ lực lắp đặt hệ thống pháo dưới chiến hào là một cách để bảo vệ tài sản này trong bối cảnh UAV giám sát của đối phương xuất hiện dày đặc.
Tuy vậy, chiến thuật trên sẽ khiến hệ thống pháo 2S5 Giatsint-S mất tính cơ động. Một khẩu lựu pháo bị đặt cố định như vậy không thể rời đi sau khi khai hỏa, khiến nó trở thành mục tiêu tĩnh, rất dễ bị phát hiện. Nhưng trong bối cảnh máy bay không người lái xuất hiện ồ ạt, buộc các lực lượng pháo binh phải "bắn và chạy" trong vòng vài phút, Nga có thể tính toán rằng việc ẩn nấp sẽ mang lại cơ hội sống sót tốt hơn cho cả kíp vận hành lẫn hệ thống pháo.
2S5 Giatsint-S, tên gọi tiếng Nga“Hyacinth”, là pháo tự hành 152mm được Liên Xô đưa vào biên chế năm 1978. Hệ thống được thiết kế để cung cấp hỏa lực tầm xa cho các đơn vị quân đội. 2S5 Giatsint-S sử dụng khung gầm cải tiến của hệ thống tên lửa đất đối không SA-4 Krug, nặng 28,2 tấn và dài 8,33 mét, rộng 3,25 mét và cao 2,76 mét.
Hệ thống sử dụng động cơ diesel V-59, tạo công suất 520 mã lực, giúp đạt tốc độ tối đa trên đường là 62 km/giờ và phạm vi hoạt động là 500 km. Điểm nhấn chính là pháo 2A37. Đây là khẩu pháo 152mm/L54 có hệ thống nạp đạn bán tự động, có khả năng bắn 5 đến 6 viên mỗi phút. Vũ khí này có tầm bắn 28 km với đạn thông thường hoặc 35-40 km với đạn tăng tầm bằng rocket.
Hệ thống pháo sử dụng nhiều loại đạn khác nhau: đạn nổ mảnh [HE-FRAG] có tầm bắn 28,4 km, đạn hỗ trợ tên lửa có tầm bắn 33-40 km, đạn nổ lõm chống tăng, đạn chùm, đạn khói và thậm chí cả đạn hạt nhân có sức công phá thấp [0,1-2 kiloton]. Vũ khí phụ bao gồm súng máy 7,62 mm và một tên lửa đất đối không phóng từ vai được cất giữ để phòng không. Hệ thống được triển khai chỉ trong ba phút. Pháo tự hành này có cơ số đạn là 30 viên, và có hệ thống nạp bán tự động.
Kíp lái gồm 5 người ngồi trong một khoang riêng, bọc thép nhẹ, lớp thép 15 mm chỉ có khả năng bảo vệ tối thiểu trước những loại vũ khí nhỏ và mảnh vỡ của bom đạn. Thiết kế của hệ thống rất hiệu quả khi sử dụng loạt đạn nhanh, nhưng lại khiến nó dễ bị tấn công đột nóc - một nhược điểm rất đáng lo ngại trong cuộc xung đột tại Ukraine.
Hệ thống pháo 2S5 không có bất cứ biến thể nào vì đã bị ngừng sản xuất vào năm 1991, nhưng khả năng cơ động và hỏa lực mạnh đã giúp hệ thống trở thành một thành phần chính trong học thuyết pháo binh của Liên Xô. Tuy vậy, do không được cải tiến và hiện đại hóa trong nhiều năm nên pháo 2S5 khó có khả năng chống chọi với các mối đe dọa của thế kỷ 21.
Trong cuộc chiến Nga- Ukraine, 2S5 được ví như “ngựa thồ” cung cấp hỏa lực phản pháo và yểm trợ cho nỗ lực của Nga nhằm trấn áp thành trì đối phương. Báo cáo của TASS cho biết, hệ thống đã phá hủy các khẩu lựu pháo M777 do Mỹ cung cấp cho Ukraine gần Severodonetsk.
Tuy nhiên, lực lượng Ukraine đã chiếm được ít nhất sáu khẩu 2S5 đang hoạt động và phá hủy những khẩu khác bằng tên lửa HIMARS, máy bay không người lái FPV và pháo binh. Việc thay đổi chiến thuật từ di động sang cố định hệ thống pháo vào năm 2025 cho thấy Nga đang thích nghi với tình hình trên chiến trường, ưu tiên cho khả năng sống sót thay vì lựa chọn khả năng cơ động
Quá trình triển khai này phản ánh sự đổi mới không ngừng trong cuộc chiến tiêu hao. Việc che giấu 2S5 Giatsint-S trong các chiến hào có thể giúp kéo dài tuổi thọ của hệ thống trước các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine, đồng thời nêu bật nỗ lực giữ duy trì hoạt động của những loại vũ khí cũ trong một cuộc xung đột mà công nghệ và chiến thuật thay đổi hàng ngày. Hiện tại, những bức tường đất bao quanh các khẩu pháo lựu này 2S5 minh chứng cho nỗ lực giữ vững phòng tuyến của Nga.
Từ khóa: Nga, Nga, chiến thuật của Nga, pháo tự hành Giatsint-S, chiến hào, pháo binh, máy bay không người lái, xung đột Nga Ukraine, Nga giấu pháo tự hành trong chiến hào, Ukraine
Thể loại: An ninh - Quốc phòng
Tác giả: hồng anh/vov.vn (tổng hợp)
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
