Cùng với sự bất thành của ĐHĐCĐ thường niên năm 2020 lần thứ 3, sáng 26/4, EIB tiếp tục làm trầm trọng thêm tình trạng ngân hàng duy nhất từ năm 2019 đến nay chưa tổ chức được ĐHĐC sau 11 lần dời, hoãn, tổ chức bất thành.

Kết quả được dự đoán trước

Đến 9h31 (27/4), chỉ có 61 cổ đông tham dự, đại diện cho 512.070.324 cổ phần, tương đương với tỷ lệ 41,65% vốn điều lệ EIB.

Theo quy định, ĐHĐCĐ thường niên lần thứ nhất phải đạt tối thiểu tỷ lệ 65% cổ đông tham dự, nên đại hội không thể tiến hành.

Diễn biến trên trái ngược với ĐHĐCĐ thường niên 2020 lần thứ 3, được tổ chức hôm qua (26/4). Theo qui định, đại hội này không phụ thuộc vào tỷ lệ cổ đông tham dự và có quyền quyết định tất cả các vấn đề mà ĐHĐCĐ lần thứ nhất có thể phê chuẩn.

Tuy nhiên, khi tỷ lệ cổ đông tham dự không còn ý nghĩa, thì ngày hôm qua (26/4), cổ đông tham dự lại “tăng đột biến”, chạm trần cao nhất từ năm 2019 tới nay: 94,51%.

Cho thấy các nhóm cổ đông chiếm đa số quyết không phó mặc “mọi sự” cho nhóm cổ đông thiểu số dẫn dắt đại hội.

Kết quả, theo đúng quy định được pháp luật bảo vệ, nhóm cổ đông đa số với tỷ lệ gần 55% đã áp đặt quyền lực khi không đồng ý thông qua qui chế họp đại hội. ĐHĐCĐ thường niên lần thứ 3 thêm một lần nữa đã bất thành theo ý chí của họ. Rõ ràng, HĐQT đương nhiệm đã không thuyết phục được họ về việc tổ chức ĐHĐCĐ lần này là vì quyền và lợi ích hợp pháp của tất cả các cổ đông và sự ổn định, phát triển của EIB.

Với lợi thế đa số, không khó để đoán trước, ĐHĐCĐ thường niên năm 2021 được tổ chức lần đầu, ngày hôm sau (27/4), theo qui định phải đạt tỷ lệ tham dự tối thiểu 65% sẽ thất bại.

Kết quả, có thể thấy, hơn 58% tỷ lệ cổ đông đã không tham dự ĐHĐCĐ thường niên 2021.

Cho dù, cả hai đại hội, Phó Chánh Thanh tra, giám sát Trần Đăng Phi đều trực tiếp tham gia và giám sát với tư cách đại diện Ngân hàng Nhà nước.

Cơ hội chấm dứt “kỷ lục” đại hội bất thành

Nhìn lại 11 lần EIB thông báo tổ chức đại hội, trong đó có 6 lần tổ chức bất thành đại hội cổ đông cả thường niên lẫn bất thường suốt từ năm 2019 đến nay, rõ một điều, cổ đông gần như chia thành hai phe nhóm không đồng thuận.

Nhóm chiếm tỷ lệ cổ phần thiểu số lại chiếm ưu thế trong HĐQT. Ngược lại, nhóm chiếm tỷ lệ cổ phần trên 50% vốn điều lệ tại EIB lại yếu thế hơn trong HĐQT.

Sự trái ngược và không tương thích này chính là nguyên nhân dẫn đến “cuộc chiến quyền lực” trong HĐQT kéo dài và ngày càng gia tăng.

Ngay cả khi Ngân hàng Nhà nước đã có Kết luận Thanh tra số 4661/KL-TTGSNH2 ngày 18/12/2020, thời kỳ từ 1/1/2017 đến 30/9/2019, chỉ rõ tình trạng mâu thuẫn, chia rẽ, mất đoàn kết ngay trong HĐQT, tạo hình ảnh xấu, ảnh hưởng đến uy tín của Ngân hàng Nhà nước, tiềm ẩn rủi ro pháp lý trong hoạt động của EIB; ra án phạt cùng một lúc 6/9 thành viên HĐQT về hành vi xâm phạm quyền của cổ đông, “tổ chức và không tổ chức ĐHĐCĐ theo đúng quy định của pháp luật”; thì thời kỳ sau thanh tra đến nay, EIB vẫn tiếp tục mất ổn định nặng nề.

Nguyên nhân vẫn là, nhóm cổ đông có cổ phần yếu thế dùng lợi thế số đông trong HĐQT để duy trì quyền lực. Còn nhóm cổ đông chiếm trên 50%, trong đó có cổ đông chiến lược Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) thì không chấp nhận, đòi thay đổi qui mô, cơ cấu, thanh lọc HĐQT.

“Ngòi nổ” của cuộc chiến, đương nhiên là các ĐHĐCĐ. Kết cục là các ĐHĐCĐ thường niên và bất thường đều diễn ra trong tình trạng bất thường với các “kịch bản” lặp đi lặp lại trong sự toan tính của bên tổ chức và sự phản kháng của bên tham gia.

EIB vì thế liên tục gây bất ngờ, có lúc đến kinh ngạc, trước mỗi kỳ đại hội. Kết cục là từ năm 2019 đến nay, EIB trở thành ngân hàng duy nhất chưa thể tổ chức thành công ĐHĐCĐ thường niên, không có Tổng giám đốc và Người đại diện theo pháp luật...

Với lợi thế số đông trong HĐQT, nhóm cổ đông dù chiếm cổ phần ít hơn nhưng vẫn có thể trì hoãn, tổ chức hoặc không tổ chức ĐHĐCĐ theo ý mình.

Đối lại, nhóm cổ đông đa số lại dùng thế mạnh cổ đông để không thông qua qui chế đại hội (2 lần) hoặc không tham dự để đại hội không thể tiến hành vì không đủ tỷ lệ cần thiết theo qui định (4 lần).

Đến lần ĐHCĐ thường niên 2021 sáng nay, “kịch bản” hầu như lặp lại, đồng thời, chứng minh cho nhóm đối lập một chân lý: “Nơm nhỏ không thể úp được cá to”.

Việc trước hai đại hội, 8/9 thành viên HĐQT bị 2 nhóm cổ đông đòi bãi nhiệm, trong khi cổ đông chiến lược SMBC vẫn kiên trì kiến nghị thanh lọc HĐQT, bỏ phiếu tín nhiệm từng thành viên HĐQT, cho thấy HĐQT đương nhiệm đang mất đi tính chính danh.

Danh sách 4 thành viên được NHNN phê chuẩn để đại hội bầu HĐQT nhiệm kỳ mới (2020 – 2025), gồm bà Hồng Anh (vợ của ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch Tập đoàn Huyndai Thành Công), ông Đào Phong Trúc Đại, ông Nguyễn Hiếu và ông Yasuo Takeuchi cùng trong nhóm cổ đông chiếm tỷ lệ cổ phần không lớn nhưng chiếm ưu thế trong HĐQT đương nhiệm. Thành viên còn lại là đại diện của SMBC.

Nhóm cổ đông chiếm đa số đã phản đối, gồm cả SMBC, bằng cách không tham dự đại hội. Điều đó cho thấy, danh sách phê chuẩn của NHNN vẫn chưa thuyết phục được các cổ đông, kể cả cổ đông có 1 đại diện được đề cử như SMBC, về tính chính danh của HĐQT nhiệm kỳ mới.

Để đảm bảo sự đồng thuận của các nhóm cử tri EIB hiện nay, thực tiễn qua các đại hội bất thành cho thấy, vấn đề cốt lõi chính là sự chính danh của HĐQT.

Theo Điều lệ EIB, mỗi nhóm cổ đông có 10% vốn điều lệ EIB có quyền đề cử 1 người đại diện vào HĐQT. Nhiều cổ đông cho rằng, đây là giải pháp cơ bản nhất cho danh sách đề cử thành viên HĐQT đại diện cho quyền lợi của tất cả các cổ đông. Với danh sách đó, ra đại hội, cổ đông sẽ quyết định lựa chọn ai là người xứng đáng để bầu vào HĐQT.

Sau hai đại hội thất bại, phía trước EIB vẫn còn 1 đại hội bất thường chưa định ngày nhưng đã chốt danh sách cổ đông vào ngày 14/5/2021.

Hy vọng cơ hội giải quyết “chuỗi đại hội bất thành” gần 3 năm qua của EIB sẽ được mở ra tại ĐHĐCĐ bất thường sắp tới./.