Những ngày qua nhan nhản các bài báo với các dòng tít về tác động của Covid-19 (virus corona chủng mới) và tác động của dịch bệnh này lên du lịch, thương mại lẫn đầu tư giữa Trung Quốc và phương Tây, nhất là giữa Trung Quốc và Mỹ.

Tuy nhiên tác động sâu rộng từ dịch bệnh này nhiều khả năng không chỉ dừng lại ở đó.

Một nam giới đeo khẩu trang ở Vũ Hán, Trung Quốc, vào ngày 10/2/2020 trong bối cảnh dịch Covid-19 hoành hành ở nơi đây. Ảnh: Getty.

Mọi thứ diễn ra từ từ. Trung Quốc vốn nổi tiếng là đất nước có lòng kiên nhẫn, trong đó việc làm ăn, giao dịch nhiều khi cần thời gian thương lượng dài, và mối quan hệ được gây dựng dần qua đó. Nhiều mối quan hệ như thế được hình thành trong các buổi quảng cáo thương mại, các hội nghị, các diễn đàn trao đổi thông tin, các phái đoàn thương mại...

Kết hợp với điều này là sự tăng trưởng hiện diện thương mại đa quốc gia ở Trung Quốc. Các ngành bán lẻ, sản xuất, dược, kỹ thuật sinh học, ô tô... đều cắm rễ chắc chắn ở Trung Quốc cả về công nghệ và nhân sự.

Trong bối cảnh đó, khi biên giới của Trung Quốc với một số nước đang được phong tỏa và giám sát nghiêm ngặt (để phòng dịch Covid-19) vào lúc này thì phần còn lại của thế giới đang đợi chờ và theo dõi những diễn biến tiếp theo liên quan đến Trung Quốc.

Việc phong tỏa như trên, đối với cộng đồng doanh nghiệp, là nỗi bất an vì không có dấu hiệu nào cho thấy chính xác khi nào sẽ chế được vaccine và mối đe dọa từ Covid-19 sẽ được xóa sổ. Và ngay cả khi Bắc Kinh tuyên bố đạt được điều này thì ở phía phương Tây vẫn có nghi ngại về tính tin cậy của các thông tin do chính quyền Trung Quốc đưa ra.

Đến khi chính quyền Trung Quốc hay Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố rằng giờ đây việc đi tới Trung Quốc đã an toàn trở lại, mọi chuyện vẫn chưa chắc chấm dứt hẳn. Thế giới vẫn sẽ cảnh giác. Nhiều hoạt động thương mại vẫn tạm ngưng ở nhiều nước, nhiều nơi công cộng vẫn tạm đóng cửa.

Xét từ góc độ kinh tế, dịch Covid-19 khác với SARS ở chỗ, SARS chủ yếu đánh vào kinh tế Hong Kong (nằm ngoài lục địa Trung Quốc và có quyền tự trị cao). Hơn nữa mạng xã hội và tác động của chúng lên quan hệ toàn cầu thời ấy mới chỉ là bắt đầu. Riêng tương tác của Trung Quốc với nền kinh tế thế giới khi ấy mới chỉ ở mức sơ khai. Do vậy ảnh hưởng của SARS lên kinh tế Trung Quốc là không nhiều như Covid-19 đối với nước này.

Minh bạch hóa sẽ là chìa khóa cho niềm tin ngắn hạn dẫn tới hồi phục dài hạn. Tất cả đều rút được bài học từ đây.

Tuy nhiên di chứng của Covid-19 sẽ còn lâu dài ở Vũ Hán. Thành phố này vừa được miêu tả như một thành phố vừa trải qua chiến tranh hay là một phiên bản Chernobyl kinh tế và sinh học của Trung Quốc. Sẽ không dễ xóa bỏ các điều này. Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, đã trở một trung tâm đầu tư nước ngoài, và phát triển các khu thương mại, sản xuất, và xuất khẩu để nhấn mạnh sự tăng trưởng và vị thế của địa phương này ở Trung Quốc. Nhưng giờ đây các công ty sẽ phải đánh giá liệu có nên duy trì đầu tư ở Vũ Hán hay không.

Tương lai gần dự báo sẽ có những mệt mỏi và thận trọng khó lường trong lĩnh vực đầu tư, liên quan đến tác động của Trung Quốc lên nền kinh tế thế giới. Các doanh nghiệp sẽ tìm kiếm các lựa chọn khác để tránh các vấn đề về thương mại và nghĩa vụ tài chính.

Trong ngắn hạn, nhiều khả năng nền kinh tế thế giới sẽ chưa thể sớm bình thường trở lại được. Về dài hạn, Trung Quốc phải thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để thể hiện sự cam kết của mình đối với minh bạch liên quan đến tất cả yếu tố dính đến virus Covid-19.

Trong nền kinh tế ngày nay, có nhiều sự lựa chọn đối với thương mại và đầu tư, và Trung Quốc phải thừa nhận rằng các đối tác thương mại toàn cầu cần nhận được sự bảo đảm thường xuyên. Ngoài ra Trung Quốc sẽ cần đưa các sáng kiến thương mại thực chất vào nền kinh tế để cân bằng lại các rủi ro thương mại.

Trong trường hợp khả quan, sẽ cần 6-9 tháng thì mới hy vọng thấy được sự trở lại ổn định và khả thi của kinh doanh, niềm tin nhà đầu tư, và hoạt động đầu tư.

Không có hành động đơn lẻ hoặc thứ vaccine nào sẽ tẩy sạch tác động của Covid-19. Một nhóm giải pháp là điều cần thiết để khôi phục nhiệt huyết ở cả người tiêu dùng và trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư và du lịch. Nếu người ta nỗ lực ít hơn, môi trường kinh doanh và kinh tế sẽ vẫn lẩn khuất sự thận trọng và thiếu tin tưởng./.