VOV.VN - Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân đề ra nhiệm vụ hỗ trợ thực chất, hiệu quả để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Tuy nhiên, các hộ kinh doanh có tâm lý chưa muốn chuyển đổi, do e ngại các chính sách về thuế, phí và vốn. Cần một “cú hích” về chính sách để xóa bỏ rào cản tâm lý.
Xóa bỏ rào cản tâm lý
Theo chủ trương của Nhà nước, cuối năm 2019, hộ kinh doanh sản xuất các sản phẩm từ sữa bò của gia đình chị Phạm Thị Thanh Huyền mạnh dạn chuyển đổi thành Công ty Cổ phần Sữa Chị Vàng Ba Vì (xã Suối Hai, TP Hà Nội).
Chia sẻ với phóng viên, chị Huyền cho biết: “Ban đầu tôi cũng rất lo lắng và e ngại vì khi chuyển đổi lên doanh nghiệp là mô hình hoạt động hoàn toàn khác. Nhưng lên doanh nghiệp rồi, tôi thấy có nhiều lợi ích như: được khấu trừ thuế VAT – cái này hộ kinh doanh không được. Thứ hai là khi đi giao dịch giới thiệu bán sản phẩm dưới danh nghĩa là công ty, rất tạo được uy tín với khách hàng vì trong suy nghĩ của họ, hộ kinh doanh vẫn là một mô hình nhỏ bé, chất lượng sản phẩm không cao, dây chuyền sản xuất lạc hậu. Thứ ba là thường xuyên được mời tham gia các Hội chợ lớn, Hội nghị xúc tiến thương mại, đầu tư hoặc các sự kiện về văn hóa, du lịch, kinh tế, qua đó có cơ hội quảng bá sản phẩm và kết nối với nhiều đối tác khác..., một số sự kiện này hộ kinh doanh đa số không được mời tham gia”.
Cần một "cú hích" về chính sách để hộ kinh doanh mạnh dạn chuyển đổi thành doanh nghiệp.
Tương tự, chị Trịnh Thị Yến cũng là hộ kinh doanh lâu năm về vật liệu xây dựng ở phường Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, chị cho biết: “Chúng tôi đã biết đến chủ trương khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp. Chúng tôi mong muốn được hỗ trợ thuận lợi mọi thủ tục chuyển đổi, nhất là việc vận hành hệ thống kế toán của doanh nghiệp cũng như vốn vay ưu đãi, miễn giảm thuế để làm sao sản xuất kinh doanh tốt nhất”.
Nhiều chuyên gia nhận định, phần lớn tâm lý các hộ kinh doanh đều chưa muốn chuyển đổi thành doanh nghiệp, do họ e ngại các chính sách về thuế (doanh nghiệp hiện đang đóng thuế cao hơn hộ kinh doanh).
Nguồn vốn là điều kiện “sống còn” khiến họ băn khoăn, bởi chỉ cần số vốn nhỏ là có thể thành lập hộ kinh doanh, trong khi đó, chuyển đổi lên doanh nghiệp cần vốn đầu tư lớn hơn, tốn kém chi phí về nhân sự (kế toán), thiết bị, nhà xưởng, dây chuyền sản xuất. Họ ngại vay ngân hàng vì sợ gánh nặng lãi suất cao và áp lực trả nợ. Cùng với đó là tâm lý “sợ phá sản”, nên họ chỉ có nhu cầu kinh doanh nhỏ lẻ, nếu rủi ro cũng không bị mất vốn quá nhiều....
Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, ngay trong chính nội tại của hộ kinh doanh cũng rất yếu về năng lực sản xuất, tài chính cũng như giải pháp, định hướng kinh doanh, trong khi đó các chính sách Nhà nước đã hỗ trợ trước đó cho hộ kinh doanh đều chưa mang lại hiệu quả. Vì vậy, việc khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp sẽ không dễ dàng, nếu không có cơ chế, chính sách phù hợp.
Tạo động lực từ chính sách chuyển đổi
Để tạo động lực cho hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp, cần thực hiện cuộc cách mạng về tư duy, để họ hiểu được vai trò, trách nhiệm của mình trong sự phát triển chung của đất nước, cũng như xu thế tất yếu phải chuyển đổi để mở rộng quy mô sản xuất, thị trường kinh doanh, coi việc trở thành doanh nghiệp là sự khẳng định giá trị, thương hiệu cũng như uy tín trên thị trường.
Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đề xuất, Chính phủ cần ban hành ngay chính sách hỗ trợ một cách cụ thể nhất, để hộ kinh doanh thấy được lợi ích khi chuyển đổi, bao gồm: hỗ trợ 100% các chi phí về thủ tục thành lập doanh nghiệp. Triển khai các chương trình đào tạo miễn phí về quản trị doanh nghiệp, chuyển đổi số, đặc biệt cung cấp miễn phí ứng dụng kế toán, để tạo thói quen quản lý tài chính chuyên nghiệp cho các hộ kinh doanh.
“Điều khiến hộ kinh doanh lo lắng nhất hiện nay chính là thuế - chúng ta hãy miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong vòng 3 năm đầu sau khi chuyển đổi, để giảm gánh nặng tài chính và tạo động lực cho họ. Đi kèm với đó là cơ chế cho vay vốn với lãi suất thấp hoặc bảo lãnh tín dụng, điều kiện cho vay phải đơn giản để họ tiếp cận được và cuối cùng là thời gian chuyển tiếp – có thể là 1-2 năm để các hộ kinh doanh có đủ thời gian chuyển đổi dần sang mô hình phù hợp”, ông Thân nhấn mạnh.
TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho rằng, cần miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong vòng từ 3-5 năm đầu khi hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp để nuôi dưỡng nguồn thu.
“Hết sức đơn giản hóa quy trình, thủ tục khi nâng cấp hộ kinh doanh thành doanh nghiệp, dứt khoát là không áp dụng mô hình quản trị của doanh nghiệp – tức là không cần hội đồng quản trị, ban kiểm soát, kế toán trưởng vì mô hình đó không phù hợp, chỉ cần 01 giám đốc và một số thành phần khác. Đây là điều cực kỳ quan trọng vì bộ máy không thể quá cồng kềnh, tốn kém. Cuối cùng là giúp họ kết nối với doanh nghiệp lớn hơn để họ có thể phát triển mạnh”, ông Lực nói.
Khu vực tư nhân hiện có gần 1 triệu doanh nghiệp và 5,2 triệu hộ kinh doanh, việc chuyển đổi các hộ kinh doanh lên doanh nghiệp sẽ giúp chúng ta đạt mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 như Nghị quyết 68 đã đề ra. Vì vậy, các chính sách hỗ trợ chuyển đổi cần được thiết kế đồng bộ, thiết thực, hiệu quả, đặc biệt phải ổn định, tạo “cú hích” về động lực, để các hộ kinh doanh sau khi đã chuyển đổi thành doanh nghiệp có thể phát triển bền vững, tránh trình trạng “èo uột” - tức là khi còn là hộ kinh doanh thì kinh doanh tốt, nhưng khi trở thành doanh nghiệp lại “sống dở”. Một khi cơ chế chưa rõ ràng, cụ thể, rất khó tạo được động lực cũng như khát vọng trở thành doanh nghiệp của họ.
VOV.VN - Chính phủ đã ban hành rất nhiều chính sách để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, nhờ đó ngành này cũng đạt được một số thành tựu đáng ghi nhận. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, số lượng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ chưa nhiều, còn yếu về năng lực, công nghệ và vốn.
Từ khóa: hộ kinh doanh, hộ kinh doanh, nghị quyết 68, doanh nghiệp, kinh tế tư nhân, chính sách