Sáng 5/11, tại phiên thảo luận về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2024, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2025, các ĐBQH đã tham gia nhiều ý kiến, đề xuất các giải pháp để khắc phục các tồn tại và tập trung hoàn thành ở mức cao nhất các nhiệm vụ thu chi ngân sách Nhà nước.

Tại phiên họp, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho rằng, mức đầu tư ngân sách cho giáo dục để phát triển trí lực và đầu tư cho y tế để nâng cao sinh lực còn mờ nhạt, nhỏ giọt.

Theo ông Cường, tổng lượng vốn đầu tư công tăng và được phân bổ đầu tư tập trung trọng tâm, trọng điểm. Đặc biệt, hệ thống đường cao tốc đến nay đã đưa vào khai thác trên 2.000km, đến hết năm 2025 sẽ có 3.000km hoàn thành. Tuy nhiên, năm 2024, Bộ Y tế được phân bổ khoảng 1,2 nghìn tỷ, chiếm khoảng 1%; còn Bộ Giáo dục và Đào tạo được phân bổ 1,5 nghìn tỷ, chiếm 1,2% ngân sách.

Trong phương án phân bổ vốn dự phòng giai đoạn 2021 - 2025 và vốn tăng thu ngân sách năm 2022, với tổng cộng trên 50 nghìn tỷ, cả 2 lĩnh vực giáo dục và y tế đều không có tên.

Đại biểu đoàn Hà Nội nêu trăn trở: "Với mức phân bổ vốn thấp như vậy, những bệnh viện thuộc Bộ Y tế, trường đại học thuộc Bộ GD-ĐT sẽ không có nguồn vốn để đầu tư cho phát triển. Chúng ta nói nhiều đến thúc đẩy trường đại học, bệnh viện phải thực hiện cơ chế tự chủ. Nhưng chúng ta chỉ thúc ép thực hiện tự chủ mà không có đầu tư về cơ sở vật chất. Câu hỏi đặt ra là: Hậu quả sẽ ra sao nếu chúng ta tiếp tục thực hiện việc này?".

Nêu dẫn chứng, đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết, ngày 3/11, khi đến Bệnh viện Đa khoa và Bệnh viện Sản Nhi ở Việt Trì, ông đã thực sự ngạc nhiên và thấy người bệnh ở đây thật may mắn, được hưởng một dịch vụ y tế tốt và điều kiện chăm sóc điều trị rất tiện nghi như khách sạn 5 sao. Tuy nhiên, với lãnh đạo bệnh viện, điều trăn trở là làm sao để trả lãi 11% vốn vay xây dựng cơ sở vật chất hiện đại này.

"Cả hai bệnh viện ở tỉnh Phú Thọ đã thực hiện cơ chế tự chủ hoàn toàn, trình độ kỹ thuật về hỗ trợ sinh sản được xếp nhóm 5 toàn quốc. Bệnh viện đẹp như khách sạn 5 sao. Bên trong khu vực đón tiếp, khám, điều trị và phòng bệnh nội trú, khu vui chơi của trẻ em... y như một bệnh viện quốc tế", ông Cường cho biết.

Đại biểu đoàn Hà Nội cho rằng, nếu chỉ tính khấu hao để tái đầu tư và bù đắp chi thường xuyên thì bệnh viện "rất yên tâm" thực hiện tự chủ và giá dịch vụ y tế sẽ ở mức vừa phải, người bệnh có thể chi trả được. Nhưng nếu phải cộng thêm vào đó chi phí lãi suất vốn vay 11% nữa thì giá dịch vụ y tế sẽ đội lên rất cao.

"Điều vô lý là người bệnh đáng ra chỉ phải trả cho chi phí dịch vụ khám chữa bệnh, thì bây giờ lại phải trả thêm một khoản nữa là lãi vay ngân hàng. Đây là lý do, vì sao các bệnh viện lớn ở Trung ương như Bạch Mai, Việt Đức, không dám nhận thực hiện tự chủ. Thà rằng cứ để cho người bệnh chen chúc, nằm giường ghép, nằm cả trên cáng, dưới nền nhà còn hơn phải đi vay vốn đầu tư xây dựng, để rồi trong chi phí người bệnh phải trả", đại biểu Hoàng Văn Cường trăn trở.

Theo ông Cường, điều tương tự cũng xảy ra đối với các trường đại học tự chủ. Nếu được Nhà nước đầu tư xây dựng cơ bản ban đầu đầy đủ, các trường chỉ phải lo khấu hao để tái đầu tư và chi thường xuyên, thì chi phí đào tạo mới thấp.

Đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị cân nhắc lại việc phân bổ vốn đầu tư phát triển từ ngân sách Nhà nước đầu tư cho các cơ sở y tế và giáo dục, ít nhất phải đủ đầu tư xây dựng và trang bị cơ sở vật chất ban đầu, sau đó giao cho các trường, các bệnh viện tự chủ.