Tại tỉnh Yên Bái, trước đây do nhận thức của người dân, nhất là đồng bào vùng cao, vùng dân tộc thiểu số còn nhiều hạn chế, nên nạn mua bán người, đặc biệt là mua bán phụ nữ và trẻ em diễn ra nhức nhối. 

Những năm gần đây, nhờ các lực lượng chức năng đẩy mạnh nhiều giải pháp tuyên truyền và tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm, nên hành vi mua bán người trên địa bàn có chiều hướng giảm mạnh.

Xuống tận thôn, bản để tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn thực hiện hành vi mua bán người của các đối tượng tội phạm là một trong những hoạt động thường xuyên của Thượng úy Triệu A Lử, Phó Trưởng công an xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) cùng các chiến sỹ công an xã.

Thông qua những buổi tiếp xúc, nói chuyện gần gũi với bà con dân bản, các chiến sỹ đã nâng cao nhận thức, tinh thần cảnh giác cho người dân để tránh bị lừa gạt, dụ dỗ. 

Thượng úy Triệu A Lử, Phó Trưởng công an xã Lao Chải chia sẻ: "Chúng tôi tuyên truyền cho bà con nhân dân nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cũng như tác hại, hậu quả của việc xuất cảnh trái phép, những hành vi mua bán người, để từ đó bà con nâng cao cảnh giác đối với các hành vi đó".

Xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải có 100% đồng bào Mông sinh sống. Những năm trước đây, lợi dụng nhận thức của người dân còn nhiều hạn chế, các đối tượng tội phạm đã sử dụng nhiều thủ đoạn lừa gạt, dụ dỗ như hứa hẹn tìm một công việc tốt, nhẹ nhàng nhưng thu nhập cao, hay tán tỉnh, lợi dụng mối quan hệ tình cảm yêu đương để lừa đưa nạn nhân sang nước ngoài… Có trường hợp đối tượng phạm tội lại chính là người nhà của nạn nhân.

Ông Giàng A Vàng, Bí thư Đảng ủy xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải cho biết: Thời gian gần đây, nhờ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nên ở xã không có trường hợp nào bị mua bán.

Bí thư Đảng ủy xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải cho biết: "Công tác tuyên truyền các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho bà con nhân dân đến thời điểm này đã có những chuyển biến rõ nét, nhận thức của bà con nhân dân cũng rất chuyển biến".

Bà Sùng Thị Mỷ, Chủ tịch Hội Phụ nữ huyện Mù Cang Chải cho biết: Nạn nhân của tội phạm mua bán người ở mọi độ tuổi, bao gồm cả phụ nữ, nam giới, người già và trẻ nhỏ; nhưng nhiều nhất là trẻ em và phụ nữ không có công ăn việc làm, thu nhập thấp, điều kiện kinh tế khó khăn, nhẹ dạ cả tin và sức chống cự, phản kháng yếu ớt...

"Hàng năm Hội Phụ nữ huyện xây dựng kế hoạch chỉ đạo Hội Phụ nữa 14 xã, thị trấn tuyên truyền sâu rộng đến toàn bộ hộ viên các chi hội. Tuyên truyền với nhiều hình thức như sân khấu hóa, sinh hoạt chi hội, lồng gắn trong các buổi tọa đàm 8/3, 20/10... Chúng tôi cũng thành lập một số Câu lạc bộ Phụ nữ với Pháp luật, Câu lạc bộ Phòng chống mua bán người... Sau tuyên truyền thì nhận thức của chị em về công tác phòng chống mua bán người được nâng lên rõ rệt" - Chủ tịch Hội Phụ nữ huyện Mù Cang Chải nói.

Thống kê từ năm 2017 đến năm 2020, trên địa bàn huyện Mù Cang Chải xảy ra 10 vụ buôn bán người với 25 bị can. 

Thượng tá Lương Nhân, Phó Trưởng Công an huyện Mù Cang Chải cho biết: Trước thực trạng này, Công an huyện Mù Cang Chải đã triển khai nhiều giải pháp để ngăn chặn. Nhờ đó mà hai năm qua, trên địa bàn huyện chưa xảy ra vụ phạm tội nào liên quan đến mua bán người.

Phó Trưởng Công an huyện Mù Cang Chải cho biết phân tích: "Chúng tôi áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng ngừa nghiệp vụ, xã hội để đấu tranh phòng chống mua bán người. Trong đó đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền về các quy định pháp luật liên quan đến tội mua bán người, phương thức và thủ đoạn của tội phạm mua bán người...,với nhiều hình thức đến chị em phụ nữ và các em học sinh, đặc biệt là học sinh nữ là các đối tượng dễ trở thành nạn nhân của tội phạm mua bán người".

Trong toàn tỉnh Yên Bái, thống kê giai đoạn 5 năm gần đây, các lực lượng chức năng thuộc Công an Yên Bái đã điều tra 25 vụ, với 64 bị can về mua bán người; tiến hành khởi tố 22 vụ với 61 bị can. Cùng với đó, đã tiếp nhận, xác minh, trao trả 361 nạn nhân; phối hợp với các ngành có liên quan thực hiện chế độ hỗ trợ ban đầu theo quy định của pháp luật đối với 42 trường hợp và thực hiện các biện pháp bảo vệ nạn nhân, người chưa thành niên đi cùng với nạn nhân và người thân thích.

Thực tế cho thấy, tội phạm mua bán người diễn biến ngày càng phức tạp với các thủ đoạn rất tinh vi, khiến người bị hại không xác định được mình bị bán hay đối tượng bán mình là ai. Đặc biệt thời gian gần đây nổi lên tình trạng lừa đảo, buôn bán người sang Campuchia vô cùng phức tạp. Đối tượng sử dụng các mạng xã hội như Zalo, Facebook để làm quen với người bị hại, sau đó lừa gạt những người người nhẹ dạ, cả tin để bán qua biên giới.

Đại tá Đặng Xuân Quỳnh, Phó Giám đốc Công an tỉnh Yên Bái cho biết: "Bộ Công an sẽ tập trung quyết liệt, chỉ đạo các đơn vị của Bộ và Công an các địa phương phối hợp với nước bạn để đấu tranh triệt phá, bên cạnh công tác phòng ngừa xã hội là tuyên truyền cho người dân, đặc biệt là thanh niên là không thể có một cơ hội kiếm tiền dễ dàng như vậy được".

Để đấu tranh, phòng ngừa đối với tội phạm mua bán người thì ngoài công tác tuyên truyền, đấu tranh phòng chống tội phạm, các địa phương ở Yên Bái cũng cần có nhiều hơn nữa các giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân vùng cao, để từ đó không có kẽ hở cho tội phạm buôn bán người lợi dụng./.