Phiên họp có sự tham dự của đoàn đại biểu các Nghị viện/Quốc hội thành viên, Quan sát viên và Đối tác phát triển của AIPA, Ban Thư ký ASEAN, Ban Thư ký AIPA và các đại diện khách mời.

Trong bài phát biểu của mình trước Đại hội đồng AIPA-45, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn bày tỏ vui mừng dẫn đầu Đoàn Đại biểu cấp cao Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam tham dự Đại hội đồng AIPA-45 tại xứ sở hoa Chăm Pa tươi đẹp, thanh bình, người dân thân thiện, nhiệt thành và giàu lòng hiếu khách; cảm kích trước sự đón tiếp trọng thị, chu đáo của nước chủ nhà dành cho Đoàn Việt Nam và các Đoàn tham dự Đại hội đồng lần này.

Chủ tịch Quốc hội đồng thời đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN và AIPA năm 2024 của Lào cũng như tinh thần trách nhiệm, công tác chuẩn bị kỹ lưỡng từ sớm, từ xa của nước chủ nhà để đảm bảo một kỳ Đại hội đồng AIPA-45 thành công rực rỡ.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, trong gần 60 năm hình thành và phát triển, ASEAN đã đạt được nhiều kỳ tích trong việc đưa Đông Nam Á trở thành một khu vực hòa bình, thịnh vượng và ổn định, là một điểm sáng về tăng trưởng và hội nhập toàn cầu; và là một nhân tố tích cực định hình cấu trúc khu vực, giúp tăng cường kết nối và gắn kết lợi ích giữa các quốc gia, đặc biệt trong việc thúc đẩy kết nối về thể chế, chính sách.

Hợp tác nghị viện sẽ là động lực thúc đẩy triển khai xây dựng một Cộng đồng ASEAN dựa trên luật lệ, thể hiện tiếng nói và nguyện vọng của người dân, lấy người dân làm trung tâm trong mọi chính sách phát triển, tạo nên sự đổi thay toàn diện và sâu sắc cho cộng đồng và từng quốc gia thành viên.

ASEAN hiện đang bước vào một thời điểm quan trọng trong tiến trình xây dựng Cộng đồng, với việc cơ bản hoàn tất Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 để chuyển tiếp sang Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Đây là thời điểm để thực hiện những bước chuyển mình mạnh mẽ cho một ASEAN tầm vóc, tự cường, năng động, gắn kết và là tâm điểm của tăng trưởng.

Trong bối cảnh đó, Quốc hội Việt Nam cho rằng AIPA, cùng với ASEAN, cần luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất, nâng cao ý thức trách nhiệm đóng góp vào nỗ lực chung nhằm ứng phó hiệu quả với các thách thức đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định của khu vực, đồng thời đóng góp hiệu quả và toàn diện vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; tin tưởng rằng với sự chung tay, góp sức của các nước ASEAN, sẽ tiếp tục cùng nhau củng cố bức tường thành ASEAN ngày càng thêm vững chắc trước mọi khó khăn, mọi thách thức của thời đại.

Với mong muốn phát huy hơn nữa vai trò của các nghị viện trong việc tăng cường kết nối, giúp xây dựng một Cộng đồng phát triển năng động, gắn kết và tự cường, hiện thực hóa Tầm nhìn ASEAN 2045, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị AIPA và các thành viên xây dựng thể chế cần nỗ lực hơn nữa cùng ASEAN tăng cường tình đoàn kết, hợp tác, thống nhất trong đa dạng, nêu cao tinh thần độc lập, tự cường, tự chủ chiến lược của ASEAN; phát huy vai trò trung tâm ASEAN; tôn trọng sự khác biệt, bảo đảm hài hòa lợi ích; kiên định lập trường nguyên tắc của ASEAN; tôn trọng các nguyên tắc, chuẩn mực ứng xử của ASEAN và tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển 1982.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh cần rà soát, đánh giá việc thực hiện các Kế hoạch Tổng thể 2025 triển khai các chiến lược hợp tác đến 2045; tăng cường phát triển hài hòa, bền vững, toàn diện, bao trùm, không bỏ ai lại phía sau, chú trọng, dành ưu tiên thích đáng cho hợp tác tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển. AIPA cần nâng cao hiệu quả của hợp tác trong lĩnh vực lập pháp, tăng cường ngoại giao nghị viện; ủng hộ và hỗ trợ hiệu quả hơn Chính phủ các nước với những giải pháp có tính khả thi nhằm thực hiện thành công những mục tiêu ASEAN đã đề ra trong việc tăng cường kết nối và tăng trưởng toàn diện của ASEAN.

Chủ tịch Quốc hội mong muốn các nước thúc đẩy hợp tác giữa các quốc gia trong lĩnh vực phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu; đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển với bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh lương thực, an ninh nguồn nước.

Các nghị viện cần khuyến khích tăng cường chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, tạo ra các động lực tăng trưởng mới, cùng với đó làm mới các động lực tăng trưởng thống, tăng cường phát triển hài hòa, bền vững, toàn diện, lấy người dân là trung tâm, chủ thể, động lực nguồn lực và là mục tiêu của sự phát triển.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tin tưởng rằng, với sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Lào, Chủ tịch AIPA 45; cùng tinh thần đoàn kết, hợp tác và đóng góp tích cực của các nghị viện thành viên, Đại hội đồng AIPA-45 sẽ đạt được những kết quả thực chất.

Tại Phiên họp này, Nghị viện/Quốc hội các nước đánh giá cao ý nghĩa của chủ đề AIPA-45, gắn kết chặt chẽ với nỗ lực chung của khu vực trong thúc đẩy kết nối và tự cường. Đặc biệt, trong môi trường khu vực và toàn cầu nhiều biến động, khó lường như xung đột bùng phát ở nhiều nơi, gia tăng cạnh tranh chiến lược, suy giảm lòng tin, xói mòn trật tự quốc tế dựa trên luật lệ cùng sự nổi lên gay gắt của nhiều thách thức, đặt ra nhiều hệ lụy đối với hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.

Trong bối cảnh trên, đại biểu các nước đều nhấn mạnh sự cần thiết tăng cường đoàn kết, thống nhất, vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, nâng cao hiệu quả của các cơ chế do ASEAN dẫn dắt để gắn kết các đối tác vào hợp tác khu vực trên tinh thần trách nhiệm, hữu nghị, cùng ASEAN ứng phó thách thức, củng cố cấu trúc khu vực mở, minh bạch, bao trùm với ASEAN ở vị trí trung tâm.

Chia sẻ tầm quan trọng của kết nối, Nghị viện/Quốc hội các nước khẳng định cần đẩy mạnh kết nối một cách toàn diện và bền vững trên tất cả các khía cạnh về hạ tầng, thể chế, số hóa, con người. Trong các nỗ lực chung đó, hợp tác nghị viện đóng vai trò quan trọng, đưa các cam kết của ASEAN vào triển khai cụ thể, thúc đẩy hài hòa hóa thể chế và chính sách, củng cố vững chắc nền tảng pháp lý, hỗ trợ cho tiến trình liên kết và hội nhập khu vực. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác thương mại, đầu tư, giao thông, năng lượng, giao lưu nhân dân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và đồng đều, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Khẳng định AIPA là cơ quan đại diện cho tiếng nói và lợi ích của người dân, các Nghị viện/lãnh đạo nhất trí phát huy vai trò của AIPA là nhịp cầu kết nối, giúp người dân tham gia hiệu quả hơn vào các tiến trình ra quyết định, bảo đảm các chiến lược, chương trình hợp tác của ASEAN mang lại lợi ích thiết thực cho mọi người dân.

Các đại biểu cũng nhất trí tăng cường gắn kết và phối hợp giữa ASEAN và AIPA trong thực hiện các mục tiêu chung, xây dựng Cộng đồng ASEAN kết nối hơn, tự cường hơn, hướng tới người dân và lấy người dân làm trung tâm. Trước sự gia tăng của các xu hướng phát triển mới, các Quốc hội/Nghị viện thành viên AIPA chia sẻ sự cần thiết tối ưu hóa các động lực tăng trưởng mới như chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, đồng thời chú trọng nỗ lực quản trị hiệu quả như trí tuệ nhân tạo an toàn, tin cậy và đạo đức, an ninh mạng…, góp phần chuẩn bị để ASEAN sẵn sàng và vững bước tới tương lai.