Mắm tôm là thứ gia vị đặc trưng tạo nên nét riêng của ẩm thực Việt Nam. Hương vị độc đáo của nó khi kết hợp với nhiều món ăn khác sẽ tạo nên sức quyến rũ kỳ lạ, khiến ai đã biết ăn thì luôn thèm nhớ. Nhiều món sẽ bị cho là "mất hết hồn vía" nếu thiếu mắm tôm, chẳng hạn như bún đậu. Nhiều người cũng không thể chấp nhận thiếu mắm tôm khi ăn lòng lợn hay một số loại bún. 

Cách pha mắm tôm sủi bọt chuẩn vị 

Mắm tôm được làm từ tôm hoặc moi biển (con ruốc, con khuyết) ủ lâu ngày trong lu, vại cùng với muối, sau đó đem phơi nắng cho lên men, có mùi nồng và màu tím sẫm đặc trưng. Trước khi chấm, mắm tôm thường được pha với một số gia vị và vắt chanh, đánh bông lên. 

Vì sao mắm tôm sủi bọt khi vắt chanh? Mắm tôm có độ pH khoảng 7.4 - 7.6 và lúc này, các phân tử protein tồn tại dưới dạng anion (điện tích âm). Khi vắt chanh, axit citric làm giảm độ pH trong mắm tôm khiến cho protein bị biến tính, thay đổi cấu trúc, cân bằng điện tích âm. Sản phẩm thu được là peptide với dạng lưỡng cực với một đầu kỵ nước và một đầu ưa nước. Peptide lưỡng cực lúc này như chất nhũ hoá hoạt động bề mặt để tạo bọt khí ở trên bề mặt.

Vậy làm thế nào để pha mắm tôm sủi bọt chuẩn vị, vừa bông lên vừa có độ mặn, ngọt, chua vừa phải? Dưới đây là gợi ý công thức, bạn có thể gia giảm theo sở thích:

3 thìa mắm tôm ngon (dấu hiệu nhận biết mắm tôm ngon là có màu sim tím, mùi đặc trưng)

2 thìa cà phê đường

1-2 quả quất hoặc 1 quả chanh 

 1-2 trái ớt 

1 thìa cà phê dầu ăn (nên đun nóng).

Các bước thực hiện: Cho 3 thìa mắm tôm cho vào bát, thêm 1 thìa dầu ăn, 2 thìa đường và nước cốt chanh/quất vào bát; dùng đũa đánh đều cho đến khi thấy mắm tôm sủi bọt lên. Cuối cùng, bạn cho thêm một chút ớt vào là hoàn thành. 

Lưu ý, bạn phải chọn được loại mắm tôm ngon, hảo hạng thì mới có thể đánh sủi bọt và đem lại hương vị hấp dẫn cho món ăn.

Một số món ngon kết hợp với mắm tôm 

Mắm tôm kết hợp tuyệt vời với các món ăn sau:

Bún đậu 

Nếu bún đậu được xem là tinh hoa của ẩm thực Hà Nội thì mắm tôm chính là linh hồn tạo nên sức cuốn hút của món ăn này. Một bát mắm tôm chuẩn vị có chút vị ngọt của đường, vị chua dịu của quất, thêm ít dầu nóng và chút ớt băm, đánh cho sủi bọt lên. Những miếng bún lá, miếng đậu rán giòn ăn cùng thịt luộc, lòng rán, chả cốm và các loại rau thơm hoà quyện với mắm tôm tạo nên ấn tượng khó quên trong lòng thực khách. 

Bún thang

Đây là món ăn truyền thống của Hà Nội đòi hỏi sự cầu kỳ, tinh tế từ khâu chuẩn bị cho đến việc nấu nước dùng, và cũng cần rất nhiều nguyên liệu. Trong đó, mắm tôm được coi là sợi dây vô hình gắn kết các nguyên liệu với nhau, giúp cho nước dùng dậy mùi hấp dẫn. 

Bún riêu cua

Một bát bún riêu ngon để lại cho thực khách ấn tượng bởi độ thanh nhẹ của nước riêu, độ ngọt béo của gạch cua ăn kèm với rau sống tươi mát; và nhiều người thích cho thêm một chút mắm tôm để món ăn thêm dậy mùi.