Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Bắc Giang, trong năm nay các địa phương đã tổ chức kiểm tra việc quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ tại các di tích. Theo đó, những bất cập đã được chỉ ra như: Việc thu, chi tiền công đức có nơi vẫn giao cho ban quản lý nắm giữ, chưa thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách và các văn bản liên quan.

Vấn đề ghi chép, cập nhật nội dung thu, chi chưa khoa học, do người được phân công nhiệm vụ theo dõi không có chuyên môn nghiệp vụ kế toán, chưa được hướng dẫn chuyên môn.

Việc tiếp nhận tiền công đức và mở hòm công đức ở một số di tích chưa được lập biên bản khi kiểm đếm. Nhiều ban quản lý di tích chưa mở hệ thống sổ kế toán, báo cáo tài chính, hạch toán kế toán...

Hiện tại, huyện Lục Nam có 85 di tích lịch sử - văn hóa, tổng số tiền công đức, tài trợ năm 2023 là hơn 27 tỷ đồng, tổng chi hơn 22,6 tỷ đồng.

Theo đại diện lãnh đạo UBND huyện Lục Nam, hiện nay việc mở sổ sách theo dõi thu, chi tại di tích chủ yếu giao cho tiểu ban quản lý tại di tích, tiền công đức hầu hết giao cho thôn và đại diện hội người cao tuổi thôn.

Tại đền Suối Mỡ - di tích có số tiền công đức lớn nhất huyện, do UBND xã Nghĩa Phương trực tiếp quản lý. Năm 2023, tổng thu từ tiền công đức tại đây được hơn 7 tỷ đồng, số tiền này được dùng chi cho hoạt động tu bổ di tích, hoạt động thường xuyên, phụ cấp hợp đồng lao động, tổ chức lễ hội, phúc lợi xã hội, phát triển kinh tế tại địa phương... UBND xã thành lập ban quản lý di tích bao gồm 16 người, hằng năm lập báo cáo quyết toán thu, chi và xây dựng dự toán trình HĐND xã thông qua...

Trên địa bàn TP Bắc Giang hiện có tổng số 47 di tích đã được xếp hạng, các di tích là chùa có nhà sư trụ trì sẽ trực tiếp quản lý tiền công đức. Các di tích là cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo còn lại sẽ do đại điện là những người cao tuổi, có uy tín, nhiệt tình trong công việc thực hiện mở sổ ghi chép tiền công đức, tài trợ.

Riêng đối với Di tích quốc gia đặc biệt Địa điểm chiến thắng Xương Giang được giao cho đơn vị sự nghiệp công lập quản lý theo Thông tư số 04/2023/TT-BTC ngày 19/01/2023 của Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý, thu, chi cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội (Thông tư số 04).

Theo đánh giá của UBND TP Bắc Giang, các tổ chức, cá nhân đã quản lý, sử dụng tiền công đức đúng mục đích, có ghi chép thu, chi. Một số di tích đã mở tài khoản tại ngân hàng thương mại hoặc Kho bạc Nhà nước để quản lý theo dõi nguồn tiền. Tuy nhiên, việc ghi chép sổ sách liên quan tại nhiều nơi còn chưa đầy đủ, khoa học. Còn tình trạng rải, rắc, đặt tiền lẻ ở gốc cây, tay tượng, giá chuông, khe cửa...

Để quản lý, sử dụng hiệu quả tiền công đức, tài trợ, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành các văn bản chỉ đạo ngành, địa phương liên quan thực hiện kiểm tra việc tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội. Trong đó, yêu cầu tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, bảo đảm tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, công khai, minh bạch.

Người đại diện hoặc ban quản lý di tích trên địa bàn tỉnh Bắc Giang phải mở sổ ghi chép đầy đủ các khoản thu, chi; thực hiện chế độ thông tin, báo cáo theo quy định và khi được cơ quan có thẩm quyền yêu cầu; mở tài khoản tại ngân hàng hoặc kho bạc Nhà nước để tiếp nhận, quản lý. Đối với tiền mặt tạm thời chưa sử dụng cần gửi kịp thời vào tài khoản để bảo đảm an toàn, hạn chế thiệt hại do hành vi trộm cắp. Trường hợp ban quản lý di tích đang giao tiền cho cá nhân giữ, đứng tên gửi tiết kiệm hoặc cho vay cần thu hồi để quản lý theo tài khoản…