Trung tâm Tim mạch trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận và điều trị phẫu thuật thành công cho bệnh nhi Nguyễn Minh H (ở Nam Từ Liêm, Hà Nội) mắc bệnh dị tật tim bẩm sinh tứ chứng Fallot phức tạp.Đây là bệnh nhi sơ sinh nhỏ tuổi nhất có tổn thương nặng nề ở tim được điều trị thành công tại bệnh viện.

Bệnh nhi Nguyễn Minh H (ở Nam Từ Liêm, Hà Nội) mắc bệnh dị tật tim bẩm sinh tứ chứng Fallot phức tạp.

Ngày 13/5, bé Nguyễn Minh H. chào đời tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội. Ngay lập tức bé được chuyển sang Bệnh viện Nhi Trung ương. Khi được 2 giờ tuổi, bé rơi vào tình trạng nguy kịch, cần thở máy, liên tục xuất hiện các cơn tím, SpO2 giảm nặng 50-55%, liên tục tụt huyết áp và mạch chậm.

Các bác sĩ thường xuyên phải cấp cứu tình trạng ngừng tuần hoàn cho bệnh nhi. Bé phải sử dụng phối hợp nhiều thuốc vận mạch liều cao nhưng tình trạng không cải thiện.

Trước diễn biến của bệnh nhi không giống những trường hợp tứ chứng Fallot thông thường, ban lãnh đạo trung tâm đã tiến hành hội chẩn cấp cứu. Ngay sau đó, quyết định mổ cấp cứu được đưa ra nhằm sửa chữa và đưa giải phẫu trái tim của bệnh nhi trở về bình thường, kèm theo điều trị tình trạng tăng áp động mạch phổi vô căn từ thời kỳ bào thai hiếm gặp. Các bác sĩ dự đoán quá trình phẫu thuật cũng như hồi sức sau phẫu thuật sẽ phức tạp.

Ca mổ bắt đầu từ 2h sáng 14/5 khi bé H. 15 giờ tuổi. Bệnh nhi đã được TS.BS Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc Trung tâm, trực tiếp phẫu thuật suốt 5 giờ để tim có thể hoạt động bình thường.

Tuy nhiên, diễn biến sau mổ của trẻ xấu dần do tình trạng tăng áp lực động mạch phổi. Trẻ được các bác sĩ hồi sức tích cực, thở máy với khí NO để giảm áp lực động mạch phổi nhưng không hiệu quả.

TS.BS Cao Việt Tùng, Trưởng khoa Điều trị tích cực Tim mạch ngoại khoa, cùng ê-kíp hội chẩn đã đưa ra quyết định sử dụng biện pháp trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) cho bé H. đồng thời thông tim chẩn đoán đánh giá giải phẫu động mạch phổi và loại trừ các căn nguyên gây tăng áp lực động mạch phổi khác.

Bé H. đã được rút máy thở, tự thở tốt với tình trạng ổn định và chuẩn bị được ra viện trong niềm vui mừng của gia đình và các bác sĩ.

Sau 4 ngày, tình trạng trẻ cải thiện rõ rệt, cai được ECMO nhưng huyết động chưa thực sự ổn định kèm theo tình trạng phù toàn thân và thoát dịch qua mô kẽ. 8 ngày sau phẫu thuật, trẻ được đóng ngực và tiếp tục hồi sức tích cực trong 18 ngày sau đó do tình trạng suy thận, suy tim.

Đến nay, bé H. đã được rút máy thở, tự thở tốt với tình trạng ổn định và chuẩn bị được ra viện trong niềm vui mừng của gia đình và các bác sĩ. Kết quả siêu âm trước khi ra viện cho thấy tim của bé hoạt động bình thường. Áp lực động mạch phổi cũng trở về bình thường

TS.BS Nguyễn Lý Thịnh Trường - Giám đốc trung tâm Tim mạch trẻ em - cho biết tứ chứng Fallot là khuyết tật nghiêm trọng của quả tim, xuất hiện ngay từ thời kỳ bào thai. Phần lớn trường hợp mắc cần phẫu thuật khi 6-9 tháng tuổi, hiếm khi thực hiện trong thời kỳ sơ sinh.

Tứ chứng Fallot có tình trạng tăng áp lực động mạch phổi ngay sau sinh như trường hợp bé H. rất hiếm gặp, đe doạ tính mạng trẻ sơ sinh. Trẻ cần phẫu thuật và can thiệp hồi sức khẩn cấp. Thậm chí, khi phẫu thuật thành công, tỷ lệ tử vong cũng rất cao do quá trình hồi sức phức tạp và nặng nề, đòi hỏi các bác sĩ hồi sức cần có kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành hồi sức tim mạch cũng như hồi sức sau mổ./.