Kết quả trên tạo sự lạc quan sau 1 năm xuất khẩu thủy sản liên tục giảm về giá trị. Đây là động lực để ngành thủy sản hoàn thành mục tiêu trong năm 2024 là đạt mức 9,5 đến 10 tỷ USD. Giá trị xuất khẩu thủy sản tháng 3 ước đạt 653 triệu USD, đưa tổng giá trị xuất khẩu thủy sản 3 tháng đầu năm nay đạt gần 1,9 tỷ USD, tăng gần 2% so với cùng kỳ năm ngoái

Trong 15 thị trường xuất khẩu thủy sản của Việt Nam thì Nhật Bản, Hoa Kỳ và Trung Quốc là 3 thị trường chính. Đáng chú ý, những căng thẳng trên Biển Đỏ đang gây khó khăn trong quá trình vận tải hàng hóa, ảnh hưởng tới xuất khẩu tôm sang Mỹ, EU… nhưng xuất khẩu tôm của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc lại gia tăng nhờ thuận lợi về vị trí, giảm chi phí logistics so với các đối thủ như Ecuador, Ấn Độ hay Indonesia.

Đến nay sản phẩm thủy sản Việt Nam đã xuất khẩu tới 170 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 600 doanh nghiệp chế biến. Nhìn lại hành trình 65 năm (1/4/1959 - 1/4/2024), ngành thủy sản đã có bước lớn mạnh từ một nghề truyền thống trở thành ngành hàng xuất khẩu đứng thứ 3 thế giới. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu, cảnh báo thẻ vàng… đã đặt ra thách thức về phát triển bền vững cho giai đoạn tới. Thủy sản xanh cho thế hệ mai sau là định hướng đăt ra cho các địa phương.

Trên cơ sở chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã được Thủ tướng phê duyệt, ngành thủy sản phấn đấu đến năm 2030, giữ ổn định sản lượng khai thác đạt 2,8 triệu tấn, sản lượng nuôi trồng đạt 7 triệu tấn, giá trị xuất khẩu đạt 14 - 16 tỷ USD.

Xuất khẩu tôm hùm lấy lại đà tăng trưởng

Trong 3 tháng qua, cùng với sự tăng tốc của xuất khẩu cá tra thì tôm hùm cũng là một mặt hàng có sự đột phá khi giá trị và khối lượng xuất khẩu tăng tới 18 lần so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 30 triệu USD. Những khó khăn về đầu ra đang dần được giải quyết. Bà con nuôi tôm hùm năm nay được mùa và cũng được giá vì thế theo dự báo giá trị xuất khẩu sẽ tiếp tục tăng trưởng trong những tháng tới.

Có hai loại tôm hùm được nuôi tại vùng biển các tỉnh Nam Trung bộ đó là tôm hùm xanh và tôm hùm bông. Từ giữa năm ngoái, tôm hùm bông bế tắc đầu ra, sau khi Trung Quốc đưa tôm hùm bông vào danh mục các loài động vật hoang dã nguy cấp cần được bảo vệ. Riêng đối với tôm hùm xanh, hai tháng đầu năm cũng là dịp Tết Nguyên đán nên lượng tôm hùm xanh xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc tăng gấp 80 lần so với cùng kỳ với kim ngạch gần 28 triệu USD. Giá tôm hùm xanh, từ 800.000 đồng/kg trong năm ngoái giờ vượt mức 1 triệu đồng/kg.

Những vướng mắc trong nhập khẩu tôm hùm bông đã được Trung Quốc đã tiếp nhận, xử lý. Dự kiến, việc xuất khẩu tôm hùm bông của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc sẽ được xem xét theo cơ chế đặc biệt. Trong khi chờ đợi khơi thông thị trường xuất khẩu tôm hùm bông, các tỉnh Nam Trung Bộ đã bắt đầu chuyển hướng vùng nuôi để thích ứng thị trường.

Ông Phạm Ngọc Luyện - Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa cho biết: "Bà con đang theo dõi thị trường và chọn đối tượng nuôi cho phù hợp, giảm dần lượng tôm hùm bông để tránh thiệt hại cho sản xuất khi không xuất được".

"Thị trường cần tôm hùm xanh, tại sao không nuôi tôm hùm xanh để bán. Cái thứ hai, tôi cho rằng, sản xuất phải hướng đến tính bền vững và chính ngạch", PGS.TS Võ Văn Nha - Viện trưởng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III cho hay.

Kinh nghiệm, kỹ thuật nuôi tôm hùm đã có, vấn đề còn lại là người nuôi kịp thời thay đổi theo hướng để tôm hùm làm ra đáp ứng yêu cầu xuất khẩu chính ngạch. Đây cũng là điều mấu chốt để giữ đà phục hồi xuất khẩu tôm hùm.

Tôm hùm hay các loại cá biển giá trị cao sẽ là đối tượng để cụ thể hóa chủ trương tăng nuôi, giảm đánh bắt của ngành thuỷ sản trong 5 - 10 năm tới. Trên cơ sở này, nuôi biển và bảo tồn sẽ là 2 lĩnh vực được đẩy mạnh, hướng đến việc Việt Nam sẽ có sản phẩm thuỷ sản xuất khẩu dán nhãn xanh, giảm phát thải.

Trong 3 ngày, từ ngày 29/3 - 1/4, trên cơ sở kinh nghiệm của Quảng Ninh, Cục Thủy sản sẽ có nhiều hoạt động cùng các địa phương tìm giải pháp phát triển nuôi biển bền vững.