Tỷ lệ nốt ruồi bị ung thư hóa thấp nhưng không vì thế mà chủ quan

Theo Ths.BS Nguyễn Hồng Sơn – Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu TW, những năm gần đây, cùng với sự gia tăng của các loại ung thư khác thì ung thư da cũng tương đối phổ biến.

“Ở Bệnh viện Da liễu TW gần như không có tuần nào là không có bệnh nhân phẫu thuật vì ung thư da. Đây là sự gia tăng. Ung thư da chia làm 2 loại chính: Ung thư da của tế bào hắc tố và ung thư da của tế bào không hắc tố. Đối với loại ung thư da của tế bào không hắc tố thì có 2/3 bệnh nhân biểu hiện là ung thư biểu mô tế bào đáy, còn lại là các loại ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư tuyến bã, ung thư tuyến mồ hôi...” – Ths.BS Nguyễn Hồng Sơn cho biết.

Nốt ruồi bất thường bị ung thư hóa thuộc loại tế bào hắc tố. Theo Hiệp hội Ung thư thế giới, tỷ lệ nốt ruồi bị ung thư hóa ở người Châu Á thấp, 9‰ đối với người dưới 40 tuổi và 3‰ đối với người hơn 40 tuổi. Tuy nhiên, nếu nốt ruồi có hình thái và ở một số vị trí đặc biệt thì nguy cơ chuyển hóa thành ung thư lại chiếm tỷ lệ khá cao. Ví dụ như bớt Nevus (Nơvi) hắc tố bẩm sinh khổng lồ chiếm tỷ lệ 13%; nốt ruồi ở gan bàn tay, gan bàn chân hoặc ở vùng bán da niêm mạc, ở môi, vùng sát với bờ mi chiếm tỷ lệ khoảng 5%.

Cũng theo Ths.BS Nguyễn Hồng Sơn, khả năng di căn của ung thư tế bào hắc tố rất cao. Khi đó, cơ quan bị di căn nhiều nhất là não, gan và xương…

Khi nào nốt ruồi trở nên bất thường và cần đi khám sớm?

Cách đây 6 năm, bỗng dưng trên gò má của bà Nguyễn Thị Thu ở huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình xuất hiện một nốt ruồi nhỏ như hạt gạo. Thấy mất thẩm mỹ, bà Thu đến Bệnh viện huyện để đốt. 2 năm sau, nốt ruồi phát triển trở lại, to hơn và chuyển màu, không còn nâu đen như trước. Song bà vẫn quyết không đi khám cho đến khi các con khuyên bảo.

 “Nó nhỏ như đồi mồi, bắt đầu bằng hạt gạo, không đau, chỉ hơi ngứa, đôi khi đổi màu, nâu rồi hồng tím. Rửa mặt vẫn bình thường. Nhưng các con về bảo đưa lên Hà Nội khám xem sao, tự dưng lại có màu như thế. Các con nói quá thì đi theo” – bà Nguyễn Thị Thu kể.

Khám tại Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu TW, bà được chẩn đoán Ung thư tế bào biểu mô đáy thể u. Biết kết quả, bà Thu bàng hoàng lo lắng bởi trông bề ngoài chỉ là một nốt chấm nhỏ thế nhưng lại gây tổn thương sâu rộng vào trong da.

Ngay lập tức các bác sĩ tiến hành phẫu thuật cắt khối u cho bà. “Ban đầu phẫu thuật lấy mảnh nhỏ lấy hết khối u đó thôi nhưng chúng tôi soi trên kính hiển vi thì thấy mép tổn thương vẫn còn tế bào u nên vẫn phải cắt tiếp nó rộng hơn. 3 lần cắt như vậy mới lấy hết tế bào u. Khi cắt như thế thì tổn thương rộng nên bác sĩ lấy một mảnh da khác ghép vào đó” - BS nội trú Đỗ Thị Gấm – Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng cho biết.

Hiện bà Thu vẫn còn phải nằm điều trị tại Khoa, song điều đó không còn là mối lo bởi khối u đã được cắt bỏ hoàn toàn, không còn khả năng di căn.

Với sự tiến bộ của y học hiện đại, việc điều trị ung thư da của tế bào hắc tố tương đối khả quan. Quan trọng vẫn là người bệnh nên đi khám sớm nếu thấy có dấu hiệu nghi ngờ.

Ths.BS Nguyễn Hồng Sơn hướng dẫn một số gợi ý theo thứ tự ABCDE để chúng ta dễ nhận biết:

- A: Nốt ruồi có sự bất đối xứng.

- B: Bờ viền của nốt ruồi trở nên không rõ ràng, xòa nhòa giữa ranh giới tổn thương của nốt ruồi với da lành xung quanh.

- C: Màu sắc. Nốt ruồi bình thường có màu nâu, đen. Nhưng nếu nốt ruồi chuyển sang màu nhạt hơn, xuất hiện màu xanh, ánh đỏ… Đó là sự tiến triển bất thường, dễ bị ung thư hóa.

- D: Sự tiến triển. Đường kính của nốt ruồi hơn 6mm.

- E: Sự phát triển. Bản chất của nốt ruồi là khối u lành tính. Nó lớn lên cùng với sự lớn lên của cơ thể mình, tuy nhiên, sự lớn lên rất chậm. Nhưng nếu như trong thời gian ngắn mà nó tiến triển lớn lên nhanh thì đó cũng là dấu hiệu của triệu chứng ác tính hóa.

Tuy nhiên, Ths.BS Nguyễn Hồng khẳng định, đó chỉ là dấu hiệu có nguy cơ bị ung thư hóa, khuyến cáo người dân nếu có 5 triệu chứng trên thì nên đi khám sớm ở các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và làm các biện pháp loại trừ.

Xóa nốt ruồi bằng phương pháp laser có loại trừ được khả năng bị ung thư?

Nhiều người khi thấy nốt ruồi mất thẩm mỹ thường đến các cơ sở thẩm mỹ, tiệm cắt tóc gội đầu sử dụng phương pháp đốt điện, laser… Ths.BS Nguyễn Hồng Sơn cho rằng, phương pháp này đều có thể xóa được nốt ruồi nhưng thường để lại sẹo và tỷ lệ tái phát cao, và sẽ là nguy hiểm đối với sức khỏe người bệnh nếu nốt ruồi đó là ung thư tế bào hắc tố.

 “Trong trường hợp nốt ruồi đó lành tính thì chúng ta có thể cân nhắc, còn nếu nó có vấn đề, biểu hiện như 5 triệu chứng trên thì cần điều trị đúng cách. Ở đây phải loại bỏ nó.

Đối với phương pháp đốt laser, vì tế bào hắc tố nằm ở trung bì nên muốn loại bỏ nó hoàn toàn thì kiểu gì nó cũng để lại sẹo, nếu đốt không hết dẫn tới khối u thì sẽ bị tái phát. Còn phẫu thuật thì chúng ta có thể chủ động cắt bỏ hoàn toàn, tỷ lệ tái phát rất thấp. Đó là vấn đề an toàn, còn về mặt thẩm mỹ, hiện nay có loại kim chỉ thẩm mỹ khâu vết sẹo rất mảnh như là vết nhăn ở trên mặt và trên thực tế, vết sẹo rất phẳng, mảnh, cùng màu với màu da nên khi cắt bỏ nốt ruồi xong một vài tháng, khi vết sẹo đã ổn định thì gần như mình không nhìn thấy vết sẹo đấy, tính thẩm mỹ cao” – Ths.BS Nguyễn Hồng Sơn cho biết thêm.

Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm khác nhau, nhưng người bệnh nên lựa chọn phương pháp mang lại sự an toàn cho sức khỏe, những cơ sở y tế chính thống có đội ngũ y bác sĩ nhiều kinh nghiệm.