Bệnh Chikungunya bùng phát mạnh ở nhiều nước

Bệnh Chikungunya được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1952 tại Tanzania (thuộc khu vực Đông Phi). Vừa qua (ngày 22/7), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ban hành cảnh báo về sự lây lan nhanh chóng của Chikungunya, với các đợt bùng phát lớn được báo cáo tại các đảo Ấn Độ Dương như La Réunion và Mayotte. Các đợt bùng phát này hiện đã lan sang một số khu vực của Châu Phi, Nam Á, Châu Âu.

Theo thông báo  của Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, đợt bùng phát Chikungunya tỉnh Quảng Đông đã ghi nhận hơn 4.800 ca mắc bệnh Chikungunya trong nửa đầu năm 2025, đây là đợt bùng phát dịch lớn nhất từ trước đến nay tại khu vực này. Tất cả các trường hợp được báo cáo đều ở mức độ nhẹ, không có trường hợp nghiêm trọng hoặc tử vong được báo cáo.

Theo thông tin trên báo chí, Singapore có báo cáo ghi nhận trường hợp bệnh, từ đầu năm đến ngày 2/8, ghi nhận 17 ca mắc sốt do virus Chikungunya, nhiều hơn gấp đôi so với 8 ca cùng kỳ năm 2024; ít nhất 13 trường hợp từng đi tới những vùng đang bùng phát dịch ở nước ngoài.

Trước tình hình này, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) đang phối hợp chặt chẽ với WHO và các cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Điều lệ y tế quốc tế theo dõi tình hình dịch bệnh và chia sẻ thông tin tình hình dịch bệnh, các biện pháp phòng chống để kịp thời báo cáo và đề xuất các biện pháp phòng, chống dịch bệnh phù hợp, hiệu quả.

Bệnh Chikungunya dễ xâm nhập vào nước ta

Trao đổi với phóng viên, ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho biết hiện, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm ở nước ta chưa ghi nhận báo cáo trường hợp bệnh Chikungunya từ các địa phương. Tuy nhiên loại muỗi Aedes truyền bệnh Chikungunya cũng đã lưu hành tại nhiều địa phương ở nước ta. Do đó, có nguy cơ cao dịch bệnh xâm nhập vào nước ta thông qua người nhập cảnh mang mầm bệnh và lây lan ra cộng đồng.

Theo ông Sơn, Việt Nam đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi Aedes cao tại nhiều địa phương và thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập vào Việt Nam và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.

Về các dấu hiệu điển hình của Chikungunya, ông Võ Hải Sơn cho biết, các triệu chứng của bệnh xuất hiện từ 4 đến 8 ngày (dao động từ 2 đến 12 ngày) sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Bệnh đặc trưng bởi sốt cao, khởi phát đột ngột, thường kèm theo đau khớp dữ dội.

Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến khác bao gồm cứng khớp, viêm khớp, đau đầu, mệt mỏi và phát ban. Các triệu chứng tương tự như đối với bệnh sốt xuất huyết Dengue nhưng dấu hiệu đau và sưng khớp thường có biểu hiện rõ hơn, trong khi đó bệnh sốt xuất huyết Dengue thường có dấu hiệu xuất huyết nhiều hơn.

“Tuy nhiên, người dân không nên tự ý chẩn đoán, điều trị tại nhà; khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, phải đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời”, ông Sơn nhấn mạnh.

Để chủ động ngăn chặn, phòng chống không để dịch bệnh lan truyền, bùng phát vào nước ta, Cục Phòng bệnh đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế các tỉnh, thành phố/ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm dịch y tế tại cửa khẩu nhằm phát hiện kịp thời các trường hợp nghi ngờ, mắc bệnh, mang véc tơ truyền bệnh để quản lý, xử lý ngay tại cửa khẩu.

Đồng thời tổ chức giám sát muỗi truyền bệnh, thực hiện xử lý diệt muỗi và loại bỏ loăng quăng/bọ gậy tại khu vực cửa khẩu và cộng đồng dân cư khu vực biên giới và xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh Chikungunya tại các cửa khẩu; sẵn sàng nhân lực, vật tư, hóa chất, thiết bị, phương tiện để đáp ứng kịp thời trong trường hợp có dịch xảy ra.

Không chủ quan nhưng đừng quá e ngại Chikungunya

Theo PGS.TS.BS Đỗ Văn Dũng – Trưởng khoa Y tế công cộng Đại học Y dược TP.HCM, dựa trên nhiều nghiên cứu trước đây về Chikungunya ở Việt Nam và nhất là nghiên cứu công bố của viện Pasteur TP Hồ Chí Minh và Viện Y học nhiệt đới, Đại học Nagasaki Nhật Bản về Dịch tễ học của nhiễm virus Chikungunya ở Việt Nam năm 2017-2019, có thể nhận định Chikungunya là bệnh truyền do muỗi  vằn (Aedes albopictus và Aedes aegypty), đã và đang lưu hành tại Việt Nam, phổ biến hơn ở các tỉnh thành phía Nam, không thể phân biệt trên lâm sàng với sốt xuất huyết Dengue.

Vì vậy cần phải quan tâm phòng ngừa nhiễm Chikungunya trên các địa bàn ở Việt Nam như quan tâm đến các bệnh truyền nhiễm lưu hành khác nhưng không nên quá e ngại.

Theo bác sĩ Đỗ Văn Dũng, nghiên cứu của viện Pasteur thu nhận ngẫu nhiên 1063 mẫu máu còn sót lại sau khi xét nghiệm của người bệnh bị sốt (trong đó có có phân nửa là người lớn và phân nửa là trẻ em; 2/3 có nghi ngờ sốt xuất huyết và 1/3 không nghi ngờ sốt xuất huyết). Trong các mẫu máu này có 1/5 mẫu máu có kháng thể với virus Chikungunya và kết quả xét nghiệm tìm virus Chikungunya cho thấy trong các trường hợp nghi ngờ sốt xuất huyết Dengue có 1/3 mẫu máu có virus Chikungunya. Trong các mẫu máu của bệnh nhân có sốt mà không nghi ngờ sốt xuất huyết có ¼ mẫu máu có virus Chikungunya.

“Điều này chứng tỏ là nhiễm virus Chikungunya là rất phổ biến ở Việt Nam dù không gây vấn đề đáng kể về  dịch tễ (tạo thành dịch bệnh) hay lâm sàng (tăng số ca có bệnh nặng). Chỉ có điều trước đây do ít giám sát dịch tễ học nên trước đây chúng ta ít quan tâm đến bệnh lí này”, bác sĩ Dũng thông tin.

Trước số ca mắc dịch bệnh chikungunya tăng mạnh ở Trung Quốc, vị chuyên gia này khuyên người dân nên quan tâm về bệnh để tự giác thực hiện các biện pháp phòng tránh muỗi đốt.

“Phòng chống muỗi đốt không chỉ làm giảm nguy cơ mắc bệnh Chikungunya, bệnh sốt xuất huyết Dengue, bệnh Zica, bệnh viêm não Nhật bản B, giảm khả năng bị ngứa ngáy khó chịu do muỗi cắn”, bác sĩ Dũng nhấn mạnh.

Tuy nhiên người dân không nên hoang mang lo lắng vì bệnh này lành tính, chỉ nên có ý thức tăng cường các hành vi vệ sinh chung và không nên lo sợ.

Nhận biết sớm bệnh Chikungunya để phòng ngừa biến chứng

VOV.VN - Khi mắc Chikungunya, người bệnh thường sốt cao, đau khớp, mệt mỏi kéo dài. Việc nhận diện kịp thời và chủ động phòng chống muỗi đốt là chìa khóa để ngăn ngừa dịch bùng phát.

Bộ Y tế phát cảnh báo khẩn sau khi bệnh Chikungunya bùng phát mạnh ở Trung Quốc

VOV.VN - Từ đầu năm 2025, Quảng Đông (Trung Quốc) ghi nhận đợt bùng phát Chikungunya lớn nhất từ trước đến nay. Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành tăng cường giám sát và người dân áp dụng các biện pháp phòng muỗi để bảo vệ sức khỏe.