Cần cơ chế rõ ràng, tránh chồng chéo

Đề xuất thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản online nhằm đẩy mạnh giao dịch điện tử, tăng tính công khai và minh bạch. Theo ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), Bộ Xây dựng đã có đề xuất ban hành Nghị quyết thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập. Mô hình hướng đến chuẩn hóa quy trình, giảm rủi ro, chi phí, thời gian cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời ngăn đầu cơ, thổi giá, chống thất thu thuế, và thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thị trường bất động sản.

Tại cuộc họp cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà thầu Xây dựng Việt Nam (VACC) cho rằng, Trung tâm là đơn vị công lập nhưng lại thực hiện một số chức năng tương tự doanh nghiệp sàn giao dịch. Vì vậy, cần làm rõ khác với đơn vị kinh doanh thế nào?.

Theo ông, Trung tâm sẽ là nơi cấp sổ đỏ, tuy nhiên hiện nay lĩnh vực này đang thuộc quản lý của Sở Nông nghiệp và Môi trường, như vậy chức năng nhiệm vụ quản lý đất đai cần có sự phân cấp, phân vùng giữa hai đơn vị quản lý này để không xáo trộn.

Cuối cùng, UBND cấp tỉnh, đơn vị trung tâm cấp tỉnh sẽ thành lập Trung tâm giao dịch, như vậy những trung tâm hoặc sàn có sẵn ở địa phương đó có thuộc quản lý của Trung tâm hay không? Cần làm rõ vai trò điều tiết thị trường như thế nào trong khi các sàn khác vẫn đang làm?

Đại diện một số Sở Xây dựng cũng cho rằng thời gian thí điểm hai năm (2026–2027) mà dự thảo đưa ra là quá ngắn. Với khối lượng công việc lớn, từ xác minh giao dịch, kiểm tra pháp lý đến quản lý dữ liệu cần ít nhất 5 năm để hoàn thiện mô hình, đánh giá hiệu quả và điều chỉnh quy trình phù hợp thực tế.

Ngoài ra, nhiều địa phương đề nghị không nên gom hết chức năng quản lý nhà ở xã hội, nhà ở chính sách vào Trung tâm, bởi lĩnh vực này hiện thuộc phạm vi quản lý của Sở Xây dựng theo Luật Nhà ở. Nếu không tách bạch, mô hình mới có thể khiến bộ máy thêm phức tạp và khó phối hợp.

Minh bạch hóa thị trường

Dù giới chuyên gia và doanh nghiệp đều đánh giá Trung tâm giao dịch bất động sản là hướng đi đúng trong bối cảnh thị trường cần một đầu mối xác thực và kiểm soát thông tin minh bạch.

TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), phân tích: “Hiện nay, một giao dịch bất động sản phải qua nhiều khâu như công chứng, nộp thuế, đăng ký, định danh... Nếu Trung tâm được tích hợp dữ liệu, người dân chỉ cần thực hiện một lần tại đây, toàn bộ thủ tục sẽ tự động liên thông giữa các cơ quan. Khi đó, thời gian xử lý có thể rút xuống chỉ còn vài tiếng thay vì vài ngày như hiện nay.”

Đại diện Tập đoàn VinGroup cũng cho rằng mô hình này có thể tăng tính minh bạch và giảm rủi ro cho cả chủ đầu tư lẫn khách hàng, song cần tách bạch giữa thị trường sơ cấp và thứ cấp. “Với nhà ở hình thành trong tương lai, chủ đầu tư bán sản phẩm theo Luật Kinh doanh Bất động sản; còn thị trường thứ cấp là giao dịch giữa các cá nhân. Dự thảo hiện chưa phân định rõ hai khối này, nên nếu áp dụng chung, dễ gây ách tắc thủ tục,” vị này nói.

Tuy vậy, giới chuyên môn vẫn băn khoăn về tính khả thi khi hạ tầng dữ liệu bất động sản còn rời rạc, thiếu liên thông giữa các cơ quan. Hiện nay, thông tin về đất đai, quy hoạch, giá trị tài sản vẫn được quản lý phân tán ở nhiều cấp, gây chồng chéo và khó xác thực. Theo các chuyên gia, điều kiện tiên quyết để Trung tâm giao dịch vận hành hiệu quả là xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai đồng bộ, số hóa toàn diện, có sự kết nối giữa các ngành, địa phương. Nếu không, mô hình này dễ rơi vào hình thức, thậm chí phát sinh rủi ro pháp lý do dữ liệu không thống nhất và quy trình xử lý thiếu minh bạch.

Dù vậy, nhiều chuyên gia cho rằng nếu được thiết kế đúng, Trung tâm giao dịch bất động sản online có thể trở thành bước đột phá về minh bạch và quản lý thị trường. Mô hình tương tự đã được áp dụng thành công tại nhiều quốc gia, nơi mọi thủ tục từ giao dịch, công chứng, nộp thuế đến kiểm tra pháp lý đều được thực hiện tại một đầu mối duy nhất.

Giá bất động sản tăng nóng, người lao động mất khoảng 30 năm mới đủ tiền mua nhà

VOV.VN - Báo cáo tháng 9 và chín tháng năm 2025 của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho thấy kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng hướng tới 8%, lạm phát được kiểm soát. Tuy nhiên, giá vàng và bất động sản liên tục tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng mua nhà của người dân.