South China Morning Post dẫn số liệu thống kê công nghiệp chính thức của Cục Thống kê Quốc gia (NBS) cho thấy, sản xuất vi mạch tích hợp và robot công nghiệp của Trung Quốc tăng đáng kể trong năm 2020, khi nước này đẩy mạnh sản lượng các sản phẩm công nghệ cao trước những hạn chế ngày càng thắt chặt của Mỹ. Tuy nhiên, tốc độ nhập khẩu chip cũng cao tương tự như tốc độ sản xuất đã phản ánh một thực tế là Trung Quốc vẫn chưa đạt được mục tiêu độc lập về công nghệ quan trọng.

Cụ thể, sản lượng vi mạch của Trung Quốc tăng 16,2% vào năm ngoái, tăng hơn gấp đôi so với mức 7,2% trong năm 2019. Sản xuất robot công nghiệp cũng tăng lên 19,1%. Ngoài ra, xe năng lượng mới cũng là một điểm sáng khác, với mức mở rộng sản xuất tăng 17,3% so với năm trước đó. NBS không công bố bảng phân tích chi tiết về từng loại sản phẩm, nhưng Trung Quốc nhiều khả năng vẫn phải dựa vào việc nhập khẩu các loại chip cao cấp khi ngành công nghiệp bán dẫn của nước này tìm cách đuổi kịp Mỹ. Theo dữ liệu hải quan, Trung Quốc đã nhập khẩu 350 tỉ USD giá trị chip trong năm 2020, tăng 14,6% so với năm 2019.

Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Mỹ, chính quyền Bắc Kinh nhấn mạnh khả năng tự cung cấp về công nghệ trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14, từ năm 2021 đến năm 2025. Kế hoạch này đưa việc đổi mới công nghệ cao lên làm ưu tiên quan trọng hàng đầu.

Chất bán dẫn trong thời gian qua là "điểm yếu" đặc biệt của Trung Quốc khi thành phần cơ bản này buộc phải có mặt trong tất cả thiết bị điện tử hiện đại và trở thành “chiến trường” trọng yếu trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung. Sau khi chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump đưa ra lệnh hạn chế bán chip cho Huawei khi không được phép, Bắc Kinh vào tháng 8.2020 công bố chính sách ưu đãi thuế để trợ giúp ngành công nghiệp chip trong nước.

Theo ông Edison Lee, chuyên gia phân tích nghiên cứu cổ phần cho các dịch vụ viễn thông tại Jefferies Asia, ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển vào năm 2021 khi nước này mở rộng công suất cho các nhà máy sản xuất chip. Ông Lee lưu ý mục tiêu thúc đẩy sự tự lực cũng có thể hỗ trợ các ngành công nghiệp khác, bao gồm cả phương tiện năng lượng mới, xe tự hành và tự động hóa công nghiệp.

Tuy nhiên, theo ông Stewart Randall, người đứng đầu bộ phận điện tử và phần mềm nhúng tại công ty tư vấn kinh doanh Intralink, chỉ riêng các con số NBS mới công bố đã vẽ nên một bức tranh khác đầy khó khăn về ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc. Ông Randall nhấn mạnh nhập khẩu chất bán dẫn tăng cùng tốc độ với hoạt động sản xuất vi mạch tích hợp trong nước đã cho thấy Trung Quốc không đạt được mục tiêu của mình. “Mục tiêu ban đầu cho năm 2020 là đạt khả năng tự cung cấp 40%, nhưng Trung Quốc hoàn toàn thất bại trong mục tiêu đó”, ông Randall nói./.