Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, tại Điều 3 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 quy định “kho số viễn thông và kho số khác phục vụ quản lý nhà nước” là tài sản công, do đó, biển số xe ô tô được coi là tài sản công.

Tuy nhiên, hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể về cấp quyền sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá; loại biển số có thể đấu giá; xác định giá khởi điểm; phạm vi quyền và nghĩa vụ của người trúng đấu giá biển số xe;…

Việc cấp quyền sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá là rất đặc thù, một số nội dung quy định thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội.

Việc ban hành quy định sẽ đáp ứng nhu cầu của người dân trong việc lựa chọn, sử dụng "biển số đẹp” theo quan niệm của từng người sử dụng; Bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trong việc cấp và sử dụng biển số xe, đăng ký xe; ngăn ngừa hành vi trục lợi từ việc cấp quyền sử dụng biển số ô tô; Xác lập quyền sử dụng của biển số ô tô; tạo sự bình đẳng, công khai, minh bạch trong cấp và sử dụng biển số ô tô.

Bên cạnh đó sẽ tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước từ đấu giá biển số ô tô; đầu tư hệ thống cơ sở vật chất cho công tác đăng ký, cấp biển số phục vụ công tác quản lý nhà nước.

Dự thảo Nghị quyết quy định thí điểm việc cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá, bao gồm: xác định biển số ô tô thực hiện thí điểm đấu giá; giá khởi điểm của biển số đưa ra đấu giá; trường hợp bán cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân duy nhất tham gia đấu giá; quyền và nghĩa vụ của người trúng đấu giá; sử dụng nguồn thu từ đấu giá biển số.

Quy định biển số đưa ra đấu giá là biển số ô tô nền màu trắng, chữ và số màu đen trong kho biển số chưa được đăng ký. Các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân có nhu cầu đấu giá được lựa chọn bất kỳ biển số nào trong kho số đấu giá của tất cả các địa phương trên toàn quốc để tham gia đấu giá.

Quy định không đưa ra đấu giá đối với một số biển số xe như: biển số cấp cho xe mua sắm từ ngân sách nhà nước, xe của Quân đội, xe của tổ chức doanh nghiệp nước ngoài, cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế và người nước ngoài làm việc trong cơ quan, tổ chức đó hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.

Giá khởi điểm ở Hà Nội, TP.HCM là 40 triệu đồng; vùng 2 gồm các địa phương còn lại có giá khởi điểm 20 triệu đồng. Người trúng đấu giá được quyền giữ lại biển số trúng đấu giá để đăng ký cho xe khác, nhưng không được phép chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế biển số trúng đấu giá.

Trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày trúng đấu giá, biển số phải được gắn với phương tiện, nếu không sẽ bị thu hồi. Người trúng đấu giá biển được quyền chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế xe có gắn biển số.

Nhưng người được chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế xe có gắn biển số trúng đấu giá không được quyền giữ lại biển số để đăng ký cho xe khác hoặc chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế biển số trúng đấu giá cho người khác.

Ủy ban Pháp luật nhất trí sự cần thiết xây dựng, trình Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá với các lý do như đã được nêu trong Tờ trình của Chính phủ; đồng thời nhận thấy, theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công thì kho số đăng ký xe là một loại tài sản công.

Đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật nhất trí với đề xuất của Chính phủ về thực hiện thí điểm trên phạm vi toàn quốc việc cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá vì vấn đề này đã chín, đã rõ và đạt sự đồng thuận cao, đồng thời, cũng là để khai thác hiệu quả tài sản công là kho số đăng ký xe ô tô, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước từ đấu giá, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của một bộ phận người dân và là cơ sở để tổng kết, đánh giá, kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung các luật có liên quan khi kết thúc thí điểm để thực hiện ổn định, lâu dài.

Đối với quy định sử dụng nguồn thu từ đấu giá, Ủy ban Pháp luật nhận thấy, căn cứ quy định tại Luật Ngân sách nhà nước thì khoản thu từ bán tài sản nhà nước do cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc trung ương quản lý thuộc ngân sách trung ương hưởng 100%; đồng thời, theo quy định của Luật Giao thông đường bộ thì Bộ Công an được giao quản lý nhà nước đối với kho số quản lý phương tiện giao thông vận tải và là cơ quan cấp đăng ký biển số các loại xe cơ giới. Do đó, về nguyên tắc tiền thu từ đấu giá biển số ô tô sẽ phải nộp 100% vào ngân sách trung ương.

Phát biểu tai phiên họp, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết thêm, theo dự kiến ban đầu, Bộ Công an định đấu giá biển số ô tô ở công an tỉnh, nhưng qua nghiên cứu, đánh giá thấy rằng đấu giá như vậy sẽ không đảm bảo, tính thống nhất không cao. Do đó, các điểm đấu giá biển số xe ô tô sẽ tập trung ở Bộ Công an.

Thứ trưởng Bộ Công an cũng cho hay, tại phiên họp của Ủy ban Pháp luật, cơ quan soạn thảo xin rút lại đề nghị phân chia nguồn thu từ đầu giá theo tỷ lệ 70% nộp vào ngân sách trung ương, 30% phân bổ cho ngân sách địa phương. Thay vào đó, toàn bộ kinh phí này sẽ được nộp lại ngân sách trung ương.

Một trong những nguyên tắc xuyên suốt khi xây dựng dự thảo nghị quyết là công dân Việt Nam có quyền đấu giá biển số xe ô tô của bất cứ tỉnh nào. Hiện nay với cơ sở dữ liệu công dân, hạ tầng của Bộ Công an có thể thực hiện tốt việc này.

Sau khi nghe thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý bổ sung dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ hoàn thiện hồ sơ dự thảo nghị quyết để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp thứ 16 (tháng 10/2022) trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4./.