"Nước ép đá! Nước ép đá đây !!!" - Đây là lời mời chào của Iyad, một cậu bé 12 tuổi, đang bán nước trái cây ở một góc phố ở Thành phố Gaza để giúp gia đình em tồn tại trong bối cảnh xung đột đang diễn ra.

Chiến tranh đã khiến Iyad và em trai không thể tới trường. Iyad bán nước trái cây và em trai cậu bán kẹo.

"Cháu đáng lẽ phải học lớp sáu, nhưng cháu không thể đến trường nữa. Chúng cháu phải ra ngoài bán đồ. Cháu cảm thấy rất buồn vì nhớ trường. Bây giờ cháu không có bài tập về nhà hay kỳ thi nào. Mỗi ngày, cháu đều hy vọng được gặp bạn bè, nhưng bây giờ cháu chỉ bán đồ - bán đồ uống để giúp bố mẹ cháu nuôi gia đình. Cháu thường thấy các cuộc tấn công trên đường phố và cháu rất sợ", Iyad nói.

Trên khắp Dải Gaza, có vô số trẻ em như Iyad. Karim là một trong số đó, người được cho là sẽ lên lớp cao hơn vào tháng 9 này, nhưng giờ đây lại dành cả ngày để kéo một chiếc thùng đá lớn trên phố để bán nước.

"Ngồi trong lớp học với giáo viên và bạn học, cùng nhau học - điều đó thật tuyệt, tốt hơn nhiều so với việc bán nước. Ít nhất thì ở trường, chúng cháu có thể học, chơi và cười cùng nhau. Chúng cháu sẽ không lãng phí thời gian. Chúng cháu đã học chăm chỉ để đạt điểm cao, nhưng kể từ khi xung đột nổ ra, chúng cháu buộc phải bán đồ. Đó là thực tế", Karim nói.

Theo cơ quan cứu trợ của Liên hợp quốc dành cho người Palestine (UNRWA), sau 11 tháng giao tranh, hơn 600.000 học sinh đang bị tước quyền tiếp cận giáo dục chính thức trong một năm nữa. Báo cáo của UNRWA cho biết, không có trường học nào trong số 200 trường mở cửa , nhiều trường đóng vai trò là nơi trú ẩn cho những người Palestine phải di dời.

Các nhóm cứu trợ đã nỗ lực thiết lập các giải pháp giáo dục thay thế song gặp nhiều thách thức khác nhau. Hiện có khoảng 175 cơ sở học tập tạm thời được thành lập, phục vụ khoảng 30.000 học sinh, với khoảng 1.200 giáo viên tình nguyện.  Các lớp học chủ yếu dạy chữ, số và phát triển sức khoẻ tinh thần. Tuy nhiên, các lớp học như thế này đều gặp thiếu thốn trang thiết bị, sách vở giấy bút do cấm vận và hạn chế nhân đạo.

Các nhân viên cứu trợ nhân đạo cho biết tình trạng thiếu hụt giáo dục kéo dài đang đe dọa gây ra thiệt hại lâu dài cho trẻ em Gaza. Trẻ nhỏ tuổi bị ảnh hưởng về mặt nhận thức, xã hội và cảm xúc, còn trẻ em lớn tuổi có nguy cơ cao hơn bị kéo vào công việc hoặc kết hôn sớm. Theo đại diện của UNICEF, trẻ em càng nghỉ học lâu thì nguy cơ bỏ học vĩnh viễn và không bao giờ quay lại trường càng cao”. Trước chiến tranh, Gaza có tỷ lệ biết chữ cao, gần 98%.