Ngày 23/12/2023, Toà thánh đã công bố việc Tổng Giám mục Marek Zalewski được Giáo hoàng Francis bổ nhiệm làm Đại diện thường trú đầu tiên của Tòa thánh Vaticantại Việt Nam.

Tổng Giám mục Marek Zalewski đã làm việc tại Bộ Ngoại giao Tòa thánh từ năm 1995 và từng công tác tại nhiều nước trên thế giới, trong đó đã được bổ nhiệm làm Sứ thần Tòa thánh tại Zimbabwe (2014), Sứ thần Tòa thánh tại Singapore kiêm nhiệm Đặc phái viên không Thường trú của Tòa thánh tại Việt Nam (2018).

Trong thời gian làm Đặc phái viên không thường trú tại Việt Nam, cùng với sự phối hợp của các cơ quan chức năng Việt Nam, ông Marek Zalewski đã đến thăm, hoạt động mục vụ tại hầu hết các giáo phận của Giáo hội Công giáo Việt Nam và tiếp xúc với đại diện các bộ, ngành và chính quyền địa phương trong cả nước.

Quan hệ Việt Nam - Tòa thánh Vatican thời gian qua đã đạt được nhiều bước tiến tích cực, đặc biệt kể từ khi hai bên thiết lập cơ chế đối thoại thường xuyên của Nhóm công tác hỗn hợp Việt Nam - Vatican năm 2009.

Kể từ đó đến nay, đã có nhiều tiếp xúc, trao đổi giữa Lãnh đạo cấp cao Việt Nam và Tòa thánh, nổi bật là giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng với Giáo hoàng Benedict XVI (2007), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết với Giáo hoàng Benedict XVI (2009), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Giáo hoàng Benedict XVI (2013), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng với Giáo hoàng Francis (2014), Chủ tịch nước Trần Đại Quang với Giáo hoàng Francis (2016) và gần đây nhất là giữa Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng với Giáo hoàng Francis (2023).

Giáo hoàng Benedict XVI và Giáo hoàng Francis đã có các Huấn từ, Sứ điệp, thư gửi Giáo hội Công giáo Việt Nam nhấn mạnh tinh thần "giáo dân tốt là công dân tốt", căn dặn và khuyến khích người Công giáo sống tốt đời đẹp đạo, đồng hành cùng đất nước, đóng góp tích cực vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của cả nước và địa phương.

Đặc biệt, hai bên đã cơ bản nhất trí về Quy chế hoạt động của Đại diện thường trú Tòa thánh và Văn phòng Đại diện thường trú của Tòa thánh tại Việt Nam tại cuộc họp vòng X Nhóm công tác hỗn hợp Việt Nam - Vatican (3/2023) và đã thông qua Quy chế nhân chuyến thăm Vatican của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vào tháng 7/2023, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Tòa thánh.

Đây là kết quả của một quá trình trao đổi tích cực trên tinh thần tôn trọng, hợp tác và hiểu biết lẫn nhau, đồng thời thể hiện chính sách nhất quan tôn trọng và đảm bảo tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của các tôn giáo, trong đó có Công giáo của Nhà nước Việt Nam.

Việc Tổng Giám mục Marek Zalewski trở thành Đại diện thường trú đầu tiên của Tòa thánh Vatican tại Việt Nam sẽ góp phần thúc đẩy mối liên kết giữa Tòa thánh và Giáo hội Công giáo Việt Nam, đồng thời tăng cường hơn nữa trao đổi giữa Việt Nam và Tòa thánh.