Tiếp thu, giải trình làm rõ một số vấn đề các đại biểu Quốc hội nêu tại thảo luận hội trường chiểu 24/6 về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (thuế VAT-sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, phạm vi điều tiết của dự án Luật Thuế VAT là rất rộng, tác động đến hầu hết các loại hàng hóa và dịch vụ, cũng như “đụng chạm” đến lợi ích của nhiều lĩnh vực sản xuất, kinh doanh… 

Chính phủ quy định mức chịu thuế VAT sẽ linh hoạt hơn

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, để đảm bảo thuận lợi trong phát triển kinh tế và thương mại, quy định Luật VAT thống nhất theo đúng Chiến lược thuế đã được ban hành theo các Nghị quyết của Đảng, Bộ Tài chính đã nghiên cứu hết sức chặt chẽ và đánh giá tác động của từng vấn đề liên quan đến chính sách thuế VAT.

Trong đó, Luật bao quát được được các nguồn thu mở rộng, cơ sở thu phù hợp với thông lệ quốc tế. Theo Chiến lược đến năm 2030 thuế huy động được vào ngân sách là 16%-17% GDP, trong đó thuế và phí là 14%-15% GDP và tỷ lệ thu nội địa phải đạt được đến 86%-87% GDP.

Làm rõ dự thảo Luật sửa đổi quy định giao cho Chính phủ quy định các loại hàng hóa, dịch vụ, hộ gia đình, cá nhân không chịu thuế VAT, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, hiện nay luật quy định hàng hóa kinh doanh dưới 100 triệu đồng sẽ không thu thuế (mỗi tháng hơn 8 triệu đồng). Tuy nhiên, thời giá ngày càng thay đổi theo hướng trượt giá, do đó để cân đối với vấn đề tăng CPI cũng như tăng lương và giá các loại hàng hóa giá khác, Chính phủ quy định khi ban hành Nghị định quy định ở mức 100 triệu đồng, mấy năm sau tăng lên 150 triệu đồng, sau đó lại tăng lên 200 triệu đồng… nên những thay đổi này giao cho Chính phủ sẽ linh hoạt hơn. 

“Bộ Tài chính trước khi tham mưu cho Chính phủ đã phải đánh giá một cách toàn diện, từ chỉ số CPI đến giá các loại hàng hóa, đến vấn đề tăng lương đến vấn đề mất giá của đồng tiền, đến vấn đề tác động của tỷ giá…nên mới đưa ra được con số. Nhiều gói rất nhiều lần muốn tăng lên nhưng không thể tính toán tăng lên được, ví dụ như gói hỗ trợ cán bộ tư pháp…nói chung một sắc thuế phải trình và phê duyệt xuống ít nhất phải 6 tháng”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.

Với nhiều ý kiến còn khác nhau về áp thuế nhập khẩu cổ vật, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng làm rõ, cổ vật do Nhà nước nhập khẩu sẽ không tính thuế nhập khẩu theo Điểm e, Khoản 16, Điều 5 của dự án Luật sửa đổi lần này. Tuy nhiên, những cá nhân hay tổ chức kinh tế nhập khẩu cổ vật về để kinh doanh đương nhiên sẽ phải chịu thuế.

Đánh giá thêm tác động đối với áp thuế VAT 5% mặt hàng phân bón

Giải trình và làm rõ vấn đề áp thuế VAT 5% đối với mặt hàng phân bón được nhiều đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, hiện nay sản lượng phân bón sản xuất trong nước đang chiếm tỷ lệ 73,3% và tỷ lệ nhập khẩu là 26,7% (khoảng 4 triệu tấn/năm). Việc quy định thuế VAT đối với mặt hàng phân bón nhằm đảm bảo không tạo ra sự bất bình đẳng giữa các DN sản xuất trong nước với các DN nhập khẩu. Trong khi đó, hoàn thuế VAT đầu vào cho DN cũng là bước tác động, tạo một nguồn lực cho DN đổi mới công nghệ, hạ giá thành sản phẩm và phát triển một cách bền vững.

“Nếu tính hoàn thuế cho DN sản xuất phân bón khoảng 1.500 tỷ, ngân sách còn hơn 4.200 tỷ đồng. Đánh giá tác động với 91 triệu người dân, mỗi hộ nông dân sẽ phải trả thêm 461.000/năm, tương đương 38.000 đồng/tháng. Tuy nhiên, tác động đến nông nghiệp cũng không hẳn từ thuế VAT phân bón mà còn có thể đến từ tác động bởi cung cầu, nếu như nguồn cung tăng lên giá sẽ hạ và nguồn cung thấp giá sẽ cao. Vấn đề này Bộ Tài chính tiếp thu, xin ý kiến và sẽ đánh giá lại tác động một lần nữa, sau đó trình Quốc hội vào kỳ họp cuối năm nay”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định.

Làm rõ hơn vấn đề thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, quy định này hiện nay vẫn đang thực hiện theo Quyết định 78/2010 của Thủ tướng Chính phủ - theo Hiệp định Kyoto. Nhưng hiện nay trên thế giới, ví dụ như EU đã thu thuế VAT đối với hàng hóa có giá trị dưới 22 euro, hay ở Vương quốc Anh thu thuế VAT với hàng hóa dưới 135 Bảng, ở Thái Lan hiện nay thu thuế suất VAT 7%. Trong dự thảo Luật lần này đã có quy định thu thuế đối với hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ.

Tập trung vào chính sách tài khóa thắt chặt

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng lý giải về thuế VAT đối với kinh doanh bất động sản trong đó khẳng định, tiền sử dụng đất, tiền thuê đất không phải chịu thuế, nhưng kinh doanh bất động sản vì phải đầu tư đầu vào, đầu tư cơ sở hạ tầng, phải có máy móc, thiết bị, phải có đá cát, sỏi xi măng,…do được khấu trừ khấu trừ đầu vào nên DN phải chịu thuế đầu ra. Nếu không tính thuế, DN sẽ không được khấu trừ thuế đầu vào sẽ gây thiệt hại cho DN.

Khẳng định sẽ có thay đổi về chính sách tài khóa, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết, hết năm nay nên hoàn thành chính sách tài khóa mở rộng để tập trung vào chính sách tài khóa thắt chặt. Trong xu thế thế giới phải tập trung nâng cao sức mạnh của tài chính công, để đảm bảo trang trải cho xã hội và xây dựng cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội và các vấn đề khác. Vì thế, cần phải thúc đẩy kinh tế phát triển và các gói thuế suất sẽ phải tăng lên.