Sáng 10/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Hội nghị tổng kết công tác ngành Ngoại giao năm 2022, triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2023. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại trụ sở Bộ Ngoại giao với 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 94 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Cùng dự Hội nghị có nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh; Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung; Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà; Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan; Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. 

Điểm sáng thành công

Năm 2022 công tác đối ngoại là một điểm sáng thành công. Hoạt động đối ngoại đã được đẩy mạnh toàn diện với tất cả các nước lớn và hầu hết các đối tác chủ chốt, thể hiện qua gần 70 hoạt động đối ngoại cấp cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, trong đó có 14 chuyến thăm của ta đến 17 nước; tham dự 5 hội nghị quốc tế đa phương; hàng trăm cuộc tiếp xúc song phương với lãnh đạo, nguyên thủ các nước trên thế giới; tiếp đón 19 đoàn lãnh đạo cấp cao của các nước đến thăm Việt Nam.

Nội dung các hoạt động đối ngoại thực chất, ngày càng đi vào chiều sâu, ổn định và bền vững. Đặc biệt là quan hệ với các đối tác Trung Quốc, Lào, Campuchia, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, EU, Nga, Ấn Độ, Đông Nam Á có tiến triển rõ rệt cả về chính trị và kinh tế. Đặc biệt là chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tạo dấu mốc lịch sử trong quan hệ hai Đảng, hai nhà nước và nhân dân hai nước.

Đối ngoại đa phương đạt nhiều kết quả tích cực, thể hiện vị thế, uy tín, vai trò của Việt Nam tiếp tục được nâng cao. Việc các nước tiếp tục tín nhiệm bầu ta với số phiếu cao vào các vị trí quan trọng tại Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025, Ủy ban Liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO cho thấy sự ghi nhận, tin tưởng và đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với những đóng góp có trách nhiệm của Việt Nam vào giải quyết các vấn đề toàn cầu. Chúng ta cũng đã thông qua kế hoạch dài hạn trong việc đăng cai các sự kiến đối ngoại đa phương lớn từ nay đến 2030. 

Thông qua các biện pháp vừa hợp tác vừa đấu tranh, kiên quyết và kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, biển đảo, giữ vững an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và bảo đảm các lợi ích chiến lược của đất nước, đồng thời góp phần tạo môi trường thuận lợi cho công cuộc phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

Ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển có đóng góp quan trọng vào thành tựu phát triển KTXH. Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị trực tuyến đầu tiên với các đại sứ, trưởng cơ quan đại diện và cơ quan thương mại. Ngoại giao thật sự có bước chuyển góp phần tìm kiếm, mở rộng thị trường và tranh thủ mọi nguồn lực để phục vụ nhu cầu phát triển đất nước.

Ngoại giao vaccine linh hoạt, hiệu quả, thiết thực, đưa nước ta trở thành quốc gia có số liều vắc-xin sử dụng và tỷ lệ bao phủ vaccine cao trên thế giới, đóng góp quan trọng vào triển khai thành công phương châm thích ứng an toàn với dịch bệnh, tạo điều kiện thuận lợi phục hồi và phát triển KTXH; đồng thời, tiết kiệm cho ngân sách 900 triệu USD.

Công tác chăm lo đồng bào ta ở nước ngoài được quan tâm, thực hiện tốt công tác bảo hộ ngư dân, công dân tại các địa bàn khó khăn như Ukraina, Campuchia; phát huy tình đoàn kết cộng đồng, hướng về xây dựng quê hương đất nước .

Phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực lớn, quyết tâm cao và những kết quả quan trọng nêu trên của ngành Ngoại giao nói chung và Bộ Ngoại giao nói riêng, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của cả nước trong năm 2022; thể hiện sự hiệu quả trong triển khai phương châm ngoại giao “tình cảm, chân thành, tin cậy, bình đẳng, tôn trọng, hiệu quả, cùng phát triển”. Cùng với đó, Thủ tướng đã chỉ rõ nguyên nhân, bài học kinh nghiệm và những tồn tại hạn chế.

Thời gian tới Thủ tướng yêu cầu ngành ngoại giao tiếp tục kế thừa và phát huy bản sắc đối ngoại và ngoại giao Hồ Chí Minh; quán triệt nghiêm túc và luôn bám sát chủ trương của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc, phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong của đối ngoại, trong đó giữ vững hòa bình, ổn định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên; phục vụ phát triển đất nước là nhiệm vụ trung tâm; nâng cao vị thế và uy tín đất nước là nhiệm vụ quan trọng.

Tiếp tục thể chế hóa, cụ thể hóa, triển khai hiệu quả đường lối Đại hội XIII của Đảng; Kế hoạch, Chiến lược phát triển KTXH 5 năm và 10 năm; các Nghị quyết TW, Bộ Chính trị; chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc.

Thủ tướng nhấn mạnh, chú trọng phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại: Chủ động đi trước mở đường cho phát triển đất nước;  Bảo vệ “từ sớm”, “từ xa”, “giữ nước từ khi nước chưa nguy”, không để bị động bất ngờ; Dám nghĩ, dám làm, bắt kịp với xu thế mới; không ngừng đổi mới, sáng tạo, tìm ra những tiềm năng mới, nguồn lực mới cho phát triển.

Nắm chắc tình hình, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược cho Đảng, Nhà nước về công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế, không để bị động về chiến lược; giữ gìn môi trường hòa bình và huy động tối đa ngoại lực để phát triển đất nước; đóng góp tích cực vào xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Cùng với đó, tăng cường vai trò tiên phong, tai mắt của ngành ngoại giao, nhất là hệ thống 94 Cơ quan đại diện phải thực sự là những cây “ăng ten” nhạy bén, tin cậy cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ. Theo dõi sát chính sách và quan hệ giữa các nước lớn, các đối tác quan trọng, các vấn đề, sự kiện quốc tế lớn, việc triển khai các sáng kiến, chiến lược của các nước lớn liên quan đến an ninh và phát triển của Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh tập trung 3 nhóm nhiệm vụ, trong đó trọng yếu, thường xuyên là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, độc lập, chủ quyền, ổn định chính trị - xã hội. Đây là nhiệm vụ rất khó, trọng trách rất nặng nề, nhất là trong bối cảnh tình hình chính trị - an ninh thế giới tiếp tục bất ổn, bất định.

Thủ tướng cho rằng, cần tiếp tục đưa quan hệ với các đối tác đi vào chiều sâu, ổn định, bền vững. Chú trọng nâng được chất “chiến lược” trong quan hệ với các nước láng giềng, nước lớn, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện. Đồng thời, giữ được sự hài hòa, cân bằng, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh, cọ xát giữa các nước lớn ngày càng gay gắt. Cần xử lý quan hệ đối ngoại khôn khéo để không ảnh hưởng đến sự phục hồi và phát triển bền vững của đất nước.

Nhiệm vụ trung tâm là phục vụ phát triển đất nước theo hướng bền vững, tự lực, tự cường; bám sát tinh thần “lấy người dân, doanh nghiệp, địa phương là trung tâm phục vụ”, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia – dân tộc.

Thúc đẩy tìm những cơ hội mới, thị trường mới, lĩnh vực mới; tranh thủ tối đa những cơ hội thuận lợi của môi trường quốc tế, nguồn lực bên ngoài cho phát triển. Chuyển hoá mạnh mẽ lợi thế quan hệ chính trị - đối ngoại tốt đẹp của Việt Nam với các quốc gia, đối tác trở thành các cơ hội hợp tác, lợi ích kinh tế, phục vụ cho tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Phát huy mạnh mẽ vai trò chủ động của ngoại giao kinh tế trong mở rộng thị trường xuất khẩu, từng bước đa dạng hóa thị trường nhập khẩu. Mỗi đại sứ, mỗi cán bộ ngoại giao công tác tại nước ngoài không những phải bám thật sát những yêu cầu của từng ngành, vùng, sản phẩm có thế mạnh của nước ta mà còn phải hiểu được thị hiếu, thói quen tiêu dùng của sở tại với các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam.

Đẩy nhanh và thực hiện hiệu quả các cam kết, thỏa thuận quốc tế. Tận dụng thật tốt và tiếp tục thúc đẩy các hiệp định thương mại, đầu tư, mang lại lợi ích thực chất cho người dân, doanh nghiệp. Nỗ lực đưa nền kinh tế vào vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị gia tăng và chuỗi cung ứng toàn cầu. Ứng xử chủ động, hiệu quả với các sáng kiến liên kết mới, nhất là của các nước lớn; chủ động linh hoạt trong việc ủng hộ, tham gia, tranh thủ những sáng kiến về kinh tế và phát triển, phù hợp với lợi ích của đất nước. Trong đó, tập trung vào huy động các nguồn lực tài chính xanh, công nghệ xanh, chuyển đổi số...

Nhiệm vụ quan trọng là tiếp tục quảng bá hình ảnh, nâng cao vị thế đất nước, thể hiện vai trò, đóng góp của Việt Nam đối với hòa bình, an ninh, phát triển của khu vực và thế giới. Củng cố đoàn kết và xây dựng Cộng đồng ASEAN. Chủ động tham gia quá trình thiết lập, định hình các luật lệ, cơ chế trong khu vực và trên thế giới, đảm bảo được lợi ích của Việt Nam. 

Cùng với đó Thủ tướng yêu cầu tăng cường phối hợp giữa Đối ngoại Đảng, Ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Quốc hội, đối ngoại Nhân dân. Muốn thành công thì tất cả các trụ cột đối ngoại phải vào cuộc, phải hiệp đồng chặt chẽ, triển khai đồng bộ và hiệu quả.

Thủ tướng nhấn mạnh hết sức chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ đối ngoại “vừa hồng vừa chuyên”. Xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao thật sự bản lĩnh, vững vàng về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, thạo về ngoại ngữ, hiệu quả trong công tác, luôn đặt lợi ích của quốc gia - dân tộc lên trên hết, trước hết.

Đồng thời, quan tâm xây dựng, phát triển cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin của Bộ Ngoại giao và các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài phù hợp với chủ trương xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, phù hợp với thế và lực của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức ngành ngoại giao phải tăng cường đoàn kết, thống nhất; giữ vững phẩm chất, bản lĩnh; gương mẫu chấp hành và thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Xây dựng Đảng bộ Bộ Ngoại giao thực sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, đảng viên. Càng khó khăn bao nhiêu, càng phải đoàn kết thống nhất; phát huy tinh thần dân chủ, sức mạnh và trí tuệ tập thể./.