Trong chương trình dự Hội nghị G20 và hoạt động song phương tại Brazil, chiều tối ngày 17/11 theo giờ địa phương (rạng sáng 18/11 theo giờ Việt Nam), tại thành phố Rio de Janeiro, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Brazil.

Diễn đàn do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil, Liên đoàn Công nghiệp Rio de Janeiro phối hợp tổ chức, với sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Phát triển Nông thôn Brazil Paulo Teixeira; Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Đổi mới Brazil Luciana Santos; Thống đốc bang Espirito-Santo, ông Renato Casagrande; lãnh đạo Phòng Thương mại và Công nghiệp Brazil… và các thành viên đoàn đại biểu Việt Nam, cùng gần 100 đại diện doanh nghiệp hai nước. 

Tại Diễn đàn, các đại biểu, cộng đồng doanh nghiệp hai nước được giới thiệu về tiềm năng, thế mạnh, mong muốn hợp tác đầu tư của mỗi bên; đồng thời đề xuất các giải pháp thúc đẩy hợp tác hai nước, nhất là trong các lĩnh vực mà bên này có tiềm năng, thế mạnh mà bên kia có nhu cầu.

Ông Rodrigo Santiago, Phó Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Rio de Janeiro kỳ vọng hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR) sẽ được ký kết sớm nhất có thể, với tiềm năng to lớn, vị trí chiến lược của Việt Nam ở Đông Nam Á và là cầu nối kết nối Brazil với ASEAN.

Lãnh đạo Liên đoàn Công nghiệp Rio de Janeiro, Phòng Thương mại và Công nghiệp Brazil cùng đại diện các doanh nghiệp Brazil như tập đoàn hàng không Embraer đánh giá Việt Nam là một trong những đối tác then chốt, quan trọng tại châu Á; cho biết các doanh nghiệp Brazil muốn đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam về hàng không, bán dẫn, nông nghiệp, cao su, nghề cá, công nghệ, đổi mới sáng tạo…

Đại diện doanh nghiệp Việt Nam phát biểu tại diễn đàn, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) Nguyễn Hữu Tú cho biết năm 2024, ước kim ngạch thương mại của tập đoàn tại thị trường Brazil đạt trên 90 triệu USD, gấp gần 2 lần so với năm 2021. Các sản phẩm săm lốp của tập đoàn mang thương hiệu Cao su Đà Nẵng, Cao su Miền Nam đã được sự tín nhiệm ngày càng cao của người tiêu dùng Brazil.

Ông Nguyễn Hữu Tú cũng cho biết, Brazil là cường quốc nông nghiệp có nhu cầu nhập khẩu phân bón rất lớn, Vinachem đang nỗ lực cùng đối tác để có chuyến tàu chở những tấn phân bón chất lượng cao, những công hàng chất tẩy rửa đầu tiên mang thương hiệu của Vinachem sang Brazil ngay trong năm 2024.

Tập đoàn mong muốn tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với các đối tác, bạn hàng tại Brazil trong Chiến lược phát triển các sản phẩm công nghiệp hóa chất xanh, trong lĩnh vực chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong ngành hóa chất và cung ứng các sản phẩm cao su kỹ thuật cho các sản phẩm tàu bay hiện đại của Embraer; đồng thời có kế hoạch nhập khẩu một số sản phẩm từ Brazil như quặng, sản phẩm nông nghiệp… làm đầu vào sản xuất để góp phần phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hai chiều giữa tập đoàn với các đối tác Brazil lên 500 triệu USD vào năm 2030.

Vinachem cũng kiến nghị Chính phủ 2 nước tiếp tục quan tâm, mở cửa thị trường, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hợp tác kinh doanh trên nhiều lĩnh vực đạt hiệu quả. Đồng thời đề nghị Chính phủ Brazil quan tâm, tạo điều kiện hỗ trợ về thuế suất đối với các sản phẩm săm lốp cao su, phân bón, hóa chất của Việt Nam góp phần thúc đẩy giao thương giữa hai nước.

Hợp tác kinh tế giữa hai nước sẽ sôi động hơn, mang lại giá trị mới

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết vừa có cuộc hội đàm rất thành công với Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, hai bên đã thống nhất nâng cấp quan hệ hai nước lên Đối tác chiến lược.

Theo Thủ tướng, trên nền tảng quan hệ chính trị, ngoại giao tốt đẹp, hai nước có lý tưởng tương đồng, nền văn hóa bản sắc và gần gũi, nền kinh tế có thế mạnh bổ trợ cho nhau, tình cảm thân thiết, chân thành, chung khát vọng hòa bình và phát triển đất nước; điều kiện, không gian phát triển, hợp tác của hai nước rất rộng mở trong nhiều lĩnh vực, nhất là về kinh tế, thương mại, đầu tư và đẩy mạnh giao lưu nhân dân, hợp tác văn hóa. Đáng chú ý, Brazil có diện tích rất lớn, thị trường có sức mua lớn với dân số hơn 200 triệu người.

Tuy nhiên, quan hệ kinh tế còn chưa tương xứng không gian, điều kiện hợp tác và mong muốn của hai bên. Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp Việt Nam sang đầu tư ở Brazil và doanh nghiệp Brazil sang đầu tư ở Việt Nam nhiều hơn, thúc đẩy thương mại song phương; nhất là hợp tác nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực; làm mới những động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, hợp tác với Việt Nam trong khai thác các không gian phát triển mới như không gian vũ trụ, không gian biển, không gian ngầm.

Thủ tướng cho biết Việt Nam định hướng thu hút đầu tư có chọn lọc các dự án công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao, có tính lan tỏa, kết nối với doanh nghiệp trong nước; ưu tiên các dự án thuộc các ngành, lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, sản xuất chất bán dẫn, năng lượng mới (hydrogen), năng lượng tái tạo, tài chính xanh, trung tâm tài chính, công nghệ sinh học, y tế…

Nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn để đưa hợp tác kinh tế xứng tầm quan hệ chính trị ngoại giao và mong muốn của hai bên, Thủ tướng cho rằng hai bên cần thúc đẩy sớm khởi động đàm phán FTA với MERCOSUR, hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, hiệp định về thị thực và Brazil xem xét công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam.

Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp ủng hộ các nỗ lực nói trên để tạo môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của mỗi nước.

Về phần mình, Việt Nam đang đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược về xây dựng thể chế, phát triển hạ tầng chiến lược và đào tạo nhân lực chất lượng cao, theo định hướng "thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh"; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo môi trường kinh doanh công khai, minh bạch, bình đẳng, lành mạnh, cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, nhanh chóng, giảm chi phí logistics, chi phí đầu vào, chi phí tuân thủ, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm và doanh nghiệp.

Đánh giá cơ hội và điều kiện đã có, môi trường pháp lý đang tiếp tục được cải thiện, Thủ tướng mong các doanh nghiệp hai nước đẩy mạnh kết nối với nhau, kết nối hai nền kinh tế, kết nối đầu tư, kết nối thương mại, với quan điểm "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", "cùng lắng nghe và thấu hiểu, cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động, cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển, cùng chung niềm vui, hạnh phúc và niềm tự hào".

Với khí thế mới, tầm nhìn mới, động lực mới Thủ tướng tin tưởng thời gian tới hợp tác kinh tế giữa hai nước sẽ sôi động hơn, mang lại giá trị mới, góp phần biến khát vọng của hai nước trở thành hiện thực, đưa mỗi nước ngày càng phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc, tình hữu nghị giữa hai nước ngày càng gắn bó chặt chẽ, hiệu quả và "mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững".

Trong những năm qua, quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Brazil tăng nhanh, từ 1,53 tỷ USD năm 2011 lên hơn 7,1 tỷ USD năm 2023; 10 tháng năm 2024 đạt 6,58 tỷ USD. Hai nước phấn đấu nâng kim ngạch song phương lên 10 tỷ USD năm 2025 và 15 tỷ USD năm 2030.

Việt Nam xuất khẩu sang Brazil chủ yếu là thủy sản, cao su, dệt may, giày dép, sắt thép; và nhập khẩu từ Brazil các mặt hàng đậu tương, lúa mì, ngô, thức ăn gia súc và nguyên liệu, bông các loại...

Về đầu tư, tính lũy kế đến tháng 10/2024, Brazil có 7 dự án đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn đăng ký 3,85 triệu USD, chủ yếu trong lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo, bán buôn và bán lẻ, hoạt động chuyên môn khoa học công nghệ. Các nhà đầu tư Việt Nam có 02 dự án đầu tư tại Brazil với tổng vốn đăng ký 700.000 USD.