Vùng đệm chỉ là “ảo tưởng” trong xung đột Nga - Ukraine?

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thẳng thừng bác bỏ ý tưởng thiết lập một vùng đệm giữa Ukraine và Nga như một giải pháp để chấm dứt xung đột. Ông cho rằng khái niệm vùng đệm đã trở nên lỗi thời, coi đó là “ảo tưởng” và không phản ánh đúng bản chất của chiến tranh công nghệ cao.

“Chỉ những người không hiểu về vai trò của công nghệ của cuộc chiến hiện nay mới đưa ra đề xuất vùng đệm”, ông Zelensky nhấn mạnh. Theo ông, trên thực tế, chiến trường hiện đại đã tự tạo ra một vùng xám nguy hiểm do sự xuất hiện dày đặc của UAV, khiến cả hai bên buộc phải duy trì khoảng cách.

Ông giải thích rằng ngay sát tiền tuyến, vũ khí hạng nặng của Ukraine và Nga không thể bố trí quá gần nhau, bởi nguy cơ bị máy bay không người lái tấn công luôn hiện hữu. “Ngày nay, vũ khí hạng nặng của chúng tôi cách nhau hơn 10 km, bởi mọi thứ đều có thể bị UAV đánh trúng. Thực tế đó đã biến tiền tuyến thành một vùng chết, và nó tồn tại độc lập mà không cần bất kỳ thỏa thuận nào”, ông nói thêm.

Phát biểu của nhà lãnh đạo Ukraine được đưa ra sau khi một số thông tin cho rằng các nhà ngoại giao châu Âu đang cân nhắc phương án tạo ra một vùng đệm rộng khoảng 40 km, có thể áp dụng cho một thỏa thuận ngừng bắn hoặc một cơ chế hòa bình lâu dài. Tuy nhiên, ý tưởng này đã nhanh chóng gây tranh cãi khi nhiều chuyên gia lo ngại rằng việc thiết lập vùng đệm có thể kéo theo những toan tính buộc Ukraine phải nhượng lại một phần lãnh thổ cho Nga.

Về vấn đề này, ông Zelensky bày tỏ thái độ cứng rắn: “Nếu Nga muốn giữ khoảng cách lớn hơn với chúng tôi, họ có thể rút sâu vào các vùng lãnh thổ tạm thời bị chiếm đóng. Không có lý do gì để Ukraine phải hy sinh chủ quyền và lãnh thổ của mình cho một giải pháp bề ngoài mang tính hòa bình”.

Châu Âu chia rẽ trước triển vọng hòa đàm với Nga

Trong bối cảnh đó, nhiều nỗ lực ngoại giao do Mỹ và châu Âu dẫn dắt nhằm chấm dứt xung đột giữa Nga - Ukraine kéo dài hơn 40 tháng qua dường như đang lâm vào bế tắc. Tuần trước, cuộc gặp quan trọng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Zelensky và một số lãnh đạo châu Âu từng thắp lên hy vọng về khả năng tổ chức một hội nghị thượng đỉnh giữa ông Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Song triển vọng này ngày càng xa vời.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz tuyên bố rõ ràng sẽ “không có” cuộc gặp nào trong tương lai gần, bởi ông cho rằng Tổng thống Putin chưa sẵn sàng tham gia đối thoại. Ông Merz cũng cảnh báo chiến sự có thể còn kéo dài “nhiều tháng nữa”, trong khi châu Âu cần chuẩn bị cho một kịch bản bế tắc lâu dài.

Tại Pháp, Tổng thống Emmanuel Macron thể hiện thái độ cứng rắn hơn. Sau cuộc gặp tại Toulon cùng Thủ tướng Đức, ông Macron nhấn mạnh rằng nếu ông Putin không đồng ý đối thoại vào hạn chót là ngày 1/9 thì “điều đó sẽ lại một lần nữa cho thấy ông Putin đang lợi dụng Tổng thống Trump”. Phát biểu này được giới phân tích coi như một tín hiệu cho thấy Paris đang mất kiên nhẫn trước sự trì hoãn từ Moscow.

Trong khi đó, bà Kaja Kallas - Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu lên án mạnh mẽ các cuộc tấn công không ngừng của Nga nhằm vào dân thường và hạ tầng thiết yếu của Ukraine. Bà gọi đây là hành động leo thang có chủ đích, phá hoại mọi nỗ lực hướng tới hòa bình và nhấn mạnh Liên minh châu Âu phải đưa ra những bảo đảm an ninh “mạnh mẽ và đáng tin cậy” cho Kiev trong trường hợp đạt được bất kỳ thỏa thuận nào với Moscow.

Ở chiều ngược lại, Nga lập tức bác bỏ những đề xuất mới từ phương Tây. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định các sáng kiến đó đều “mang tính một chiều” và chỉ nhằm kiềm chế Nga. Theo bà, bất kỳ thỏa thuận an ninh nào cũng phải tính đến lợi ích chiến lược của Moscow, chứ không thể chỉ phục vụ nhu cầu phòng thủ của Ukraine và các đồng minh.

Tương lai bất định của tiến trình hòa bình

Tình hình càng trở nên căng thẳng sau khi Nga tiến hành một trong những đợt không kích dữ dội nhất từ đầu cuộc chiến. Rạng sáng ngày 28/8, Moscow đã phóng tổng cộng 629 UAV và tên lửa vào thủ đô Kiev. Đáng chú ý, hai quả tên lửa còn rơi gần trụ sở Liên minh châu Âu tại trung tâm thành phố.

Các nhà quan sát nhận định đây không chỉ là một đòn tấn công quân sự mà còn mang tính chất biểu tượng, như một thông điệp trực tiếp gửi đến EU rằng chiến sự có thể lan sát biên giới của họ. Nó cũng làm gia tăng áp lực chính trị lên các nhà lãnh đạo châu Âu trong việc đưa ra phản ứng cứng rắn hơn với Nga.

Một trong những trọng tâm hiện nay của châu Âu là bàn thảo về việc đưa ra các cam kết an ninh dài hạn cho Ukraine trong trường hợp đạt được thỏa thuận với Nga. Theo bà Kallas, các bộ trưởng quốc phòng EU đã nhất trí rằng những bảo đảm này phải “mạnh mẽ và đáng tin cậy”. Tổng thống Zelensky cũng cho biết ông kỳ vọng các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục trong tuần tới về các cam kết mang tính “tương tự NATO” nhằm bảo vệ Ukraine.

Tuy nhiên, phía Nga vẫn giữ lập trường cứng rắn. Moscow nhiều lần nhấn mạnh rằng mọi giải pháp hòa bình chỉ có thể đạt được nếu phương Tây từ bỏ mục tiêu cung cấp cho Ukraine các cam kết an ninh mang tính chất quân sự. Quan điểm này phản ánh sự đối lập gay gắt giữa hai bên, khiến nỗ lực ngoại giao trở nên bế tắc.

Ông Trump cân nhắc nên tham gia sâu hơn hay rút khỏi đàm phán hòa bình Ukraine

VOV.VN - Tổng thống Donald Trump ngày càng tỏ ra thất vọng trước việc thiếu tiến triển rõ rệt trong nỗ lực chấm dứt xung đột ở Ukraine và đang cân nhắc nên tham gia sâu hơn hay rút khỏi tiến trình này.