Trường Cao đẳng Ngoại ngữ Nhật Bản là đơn vị đầu tiên và duy nhất cho đến hiện tại có chức năng tổ chức thi và cấp bằng năng lực tiếng Việt cho các thí sinh trên toàn Nhật Bản.

Tuy được tổ chức định kỳ hàng năm, nhưng năm 2020, kỳ thi đã bị hoãn do dịch Covid-19 bùng phát. Năm nay, để kỳ thi được diễn ra, hội đồng thi của trường đã thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống dịch và thu hút khoảng hơn 560 thí sinh tham gia, giảm so với 703 thí sinh dự thi năm 2019, nhưng tăng so với 379 thí sinh dự thi lần thứ 1 được tổ chức vào năm 2017. Thí sinh cao tuổi nhất 80 tuổi, ít tuổi nhất là 16 tuổi. Đối tượng dự thi rất phong phú từ học sinh, sinh viên, đến luật sư, cảnh sát… đều tham gia.

Theo ông Masayoshi Fujino, Giám đốc phụ trách đối ngoại, thành viên của Hội đồng thi, kỳ thi đã nhận được sự hưởng ứng đông đảo của các thí sinh từ nhiều địa phương trên khắp Nhật Bản, từ các địa phương lân cận Tokyo như tỉnh Chiba, Saitama, Kanagawa... đến các thí sinh đến từ những nơi xa như Hyogo, Okinawa...

Ông Masayoshi Fujino cho biết thêm, tại kỳ thi Tiếng Việt này, thí sinh tham dự vào 5 cấp độ từ cấp độ 2 đến cấp độ 6. Ở cấp độ 1 là cấp độ cao nhất, rất khó nên không có thí sinh dự thi. Ở cấp độ 6, đề thi  chú trọng tới vấn đề ngữ pháp và văn phong đơn giản, còn ở cấp độ cao hơn đề cập tới cả những vấn đề kinh tế, văn hóa. Thông qua việc giáo dục ngôn ngữ, quan hệ hợp tác giữa hai nước sẽ được tăng cường.

Các cấp độ được dựa trên tiêu chuẩn của kỳ năng lực tiếng Nhật của Nhật Bản đã phổ cập trên toàn thế giới, trong đó cấp độ cao nhất là cấp độ 1. Tuy nhiên, đối với kỳ thi năng lực tiếng Việt, do trình độ chưa đủ đáp ứng ở cấp độ 1, nên kỳ thi lần 2 chỉ dừng lại ở cấp độ cao nhất là cấp độ 2. Tỷ lệ đỗ cũng tăng dần. Ở lần 1 tỷ lệ đỗ trung bình cho tất cả các cấp độ mới chỉ có 16,7%, nhưng đến kỳ thi lần 2 tỷ lệ đỗ đạt 29,8. Ở lần 3, tỷ lệ đỗ ở cấp độ 6 là 64,3%, cấp độ 2 là 32% cao hơn cả cấp độ 5 và 4.

Theo Tiến sĩ Đinh Sỹ Diên, thành viên của Hội đồng thi và là người ra đề thi, đề thi năm nay cố gắng bám sát năng lực của các thí sinh và cân bằng so với các kỳ thi trước. Đề thi cũng gắn với mục đích học tiếng Việt của các thí sinh, nội dung liên quan tới văn hóa, sinh hoạt đời thường của Việt Nam giúp thí sinh không chỉ hiểu tiếng Việt mà con có kiến thức chung về Việt Nam.

Các thí sinh dự thi đều cho rằng đề thi phù hợp với năng lực của thí sinh ở từng cấp độ và hy vọng với trình độ tiếng Việt đã học được sẽ có thể đóng góp vào việc giảng dạy tiếng Việt cho người Nhật, hỗ trợ người Việt Nam sống tại Nhật Bản…

Em Minami Kotono-sinh viên trường Cao đẳngg ngoại ngữ Nhật Bản cho biết khi còn là học sinh phổ thông trung học, em đã tìm hiểu về lao động người nước ngoài sống tại Nhật Bản, qua đó biết rằng lao động người Việt Nam tại Nhật Bản khá đông. Tuy nhiên, mặc dù họ sống ở Nhật Bản nhưng những vấn đề về ngôn ngữ, quyền lợi được hưởng thì lại không hiểu rõ. Vì vậy, em đã học tiếng Việt để có thể phần nào giúp đỡ, hỗ trợ những khó khăn mà người lao động gặp phải.

Thí sinh cao tuổi nhất, ông Masaharu Matsuyama năm nay đã 80 tuổi từng là giáo viên tiếng Nhật tại Việt Nam đã dậy từ 4h sáng, vượt hàng trăm km từ tỉnh Hyogo đến Tokyo để dự thi. Khi nhắc tới lý do học tiếng Việt, ông rất hứng khởi: “Có 2 lý do khiến tôi học tiếng Việt và  tham gia vào kỳ thi tiếng Việt. Thứ nhất, mặc dù tôi là giáo viên tiếng Nhật dạy tại Hà Nội, nhưng tôi không thể nói câu “Các em hãy học bài” bằng tiếng Việt, như vậy thật là không tốt cho lắm. Thứ hai, trong khi tôi muốn truyền đạt cho các em học sinh người Việt Nam khi tới Nhật Bản học tập về những phong tục, tập quán, qui tắc ứng xử như “hãy phân loại rác”, “hãy thực hiện đúng các qui định” thì tôi lại không thể nói được tiếng Việt".

Chủ tịch Hiệp hội giáo dục phi lợi nhuận Bunsai Gakuen, Hiệu trưởng Trường cao đẳng ngoại ngữ Nhật Bản, ông Ise Yoji cho biết, những năm gần đây, quan hệ Việt Nam-Nhật Bản phát triển mạnh mẽ ở tất cả các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư. Cùng với đó nhu cầu học tiếng Việt của người Nhật Bản ngày càng tăng.

Ông cũng cho biết thêm, sắp tới, kỳ thi tiếng Việt không chỉ tổ chức ở Tokyo mà có kế hoạch mở rộng kỳ thi sang các đô thị lớn khác như Osaka, Fukuoka, Sendai, Kyushu…

Để khuyến khích người Nhật Bản học tiếng Việt, chính phủ Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản cũng cần tăng cường hỗ trợ để giúp cho kỳ thi có tính khách quan cao và đánh giá chính xác năng lực của các thí sinh, đồng thời hỗ trợ sự phối hợp với các khoa tiếng Việt tại các trường đại học của Việt Nam, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng của kỳ thi này. Theo kế hoạch, kỳ thi năng lực tiếng Việt lần thứ 5 sẽ được tổ chức vào cuối tháng 6/2022./.