Phần lớn những khoản vay ngân hàng của các chủ tàu cá vỏ thép đều rơi vào “nợ xấu”. Nhiều chủ tàu không trả hoặc né tránh trách nhiệm trả nợ ngân hàng. Hiện, chưa có giải pháp nào tháo gỡ tình trạng này.

Một chủ tàu vỏ thép ở huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định cho biết, trước đây tàu vỏ thép của ông do Công ty TNHH Một thành viên Nam Triệu đóng, giá trị gần 18 tỷ đồng. Trong đó, tiền vay ngân hàng 17 tỷ đồng, còn 1 tỷ đồng là tiền gia đình đối ứng. Ngay sau khi hạ thủy đã xảy ra một số sự cố về thiết kế, tàu của ông mất 1 năm nằm bờ. Đến cuối năm 2018, tàu được cải hoán chuyển đổi nghề và ra khơi trở lại. Tuy vậy, đến nay ông gần như không trả nợ tiền lãi ngân hàng. Theo chủ tàu cá này, nguyên nhân là làm ăn ngày một khó, không có lãi nên không đủ khả năng trả nợ ngân hàng.

Những con tàu 67 ở huyện Phù Cát đã đi hoạt động trở lại.

“Riêng năm nay nghề biển quá đói, giá cá, mực hạ nên làm không có thu nhập. Làm chủ có đủ lỗ và hòa thôi chứ không có thu nhập. Mình ráng đi làm vậy để 1 tháng cấp cho anh em bạn thuyền mỗi người 5-6 triệu để giữ chân bạn để mưu sinh cuộc sống. Bây giờ nói tiền để trả cho ngân hàng là không có để trả nổi” - một chủ tàu nói.

Trong khi đó, theo nhận định của các cơ quan chức năng, nhiều tàu cá đi biển đánh bắt, hoạt động hiệu quả nhưng chủ tàu không chịu trả nợ ngân hàng. Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Bình Định cho biết, thực hiện Nghị định 67 của Chính phủ, các ngân hàng thương mại trong tỉnh đã cho 61 chủ tàu vay hơn 900 tỷ đồng để đóng mới tàu cá. Đến nay, tổng dư nợ cho vay còn gần 870 tỷ đồng. Trong số này, có 45 chủ “tàu vỏ thép 67” nợ quá hạn hơn 270 tỷ đồng.

Hiện nay, hơn 70% số tàu vỏ thép đóng mới theo Nghị định 67 hoạt động có lãi, 3 tàu hoạt động hòa vốn và chỉ có 4 tàu cá hoạt động thua lỗ. Các tàu thua lỗ là tàu hoạt động hậu cần nghề cá, không thể đi đánh bắt. Thế nhưng, việc thu hồi nợ từ các chủ tàu này đều gặp trở ngại.

Khởi kiện chủ tàu

Trước tình trạng chủ tàu cá không chịu trả nợ vay ngân hàng, có ngân hàng đã khởi kiện ra tòa. Ngân hàng Viettinbank Bình Định đã khởi kiện 1 chủ tàu ra tòa. 3 chủ tàu còn lại đang được xem xét để tiếp tục khởi kiện, thu hồi tàu. Ngân hàng Vietcombank Chi nhánh Bình Định cũng đã khởi kiện 2 chủ tàu.

Phần lớn những con tàu này đã hoạt động có lãi.

Theo đại diện các ngân hàng, khởi kiện chủ tàu ra tòa là điều không mong muốn. Bởi nếu thắng kiện, thu hồi tàu cá cũng không thể quản lý được, dẫn đến có thể tàu hoen rỉ, hư hỏng. Nếu bán phát mãi cũng khó tìm được người mua.

Ông Nguyễn Trà Dương, Phó Giám đốc phụ trách Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Bình Định cho biết: “Đứng góc độ Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Bình Định, vừa qua vạch lên kế hoạch thu hồi nợ. Phân loại từng loại khách hàng, phân tích được khách hàng nào có thiện chí trả nợ, khách hàng nào thực sự khó khăn thì chúng tôi sẽ có biện pháp cùng tháo gỡ khó khăn cho khách hàng để thu hồi nợ. Và hiện nay Ngân hàng Nhà nước đã trình cho UBND tỉnh kế hoạch thu hồi nợ”.

Trước thực tế đáng lo ngại này, vừa qua, UBND tỉnh Bình Định có buổi làm việc với các ngân hàng thương mại cho vay đóng tàu vỏ thép theo Nghị định 67, lãnh đạo các địa phương có tàu vỏ thép bàn giải pháp “đòi nợ”. Tỉnh đề nghị Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Bình Định chủ trì, yêu cầu tất cả các địa phương phối hợp với Ngân hàng tiến hành rà soát, đánh giá đầy đủ hoạt động của từng tàu cá vay theo Nghị định 67. Nếu tàu hoạt động hiệu quả mà chủ tàu cố tình “chây ì” không trả nợ ngân hàng thì sẽ có biện pháp thu hồi nợ kiên quyết hơn, tàu nào thua lỗ cũng phải có giải pháp hỗ trợ kịp thời.

“Vừa qua, UBND tỉnh phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Bình Định có 1 đề án rất cụ thể. Sắp tới Đề án này UBND tỉnh ban hành buộc các chủ tàu phải trả nợ gốc và lãi vay cho ngân hàng. Chỉ trừ một số các trường hợp quá quắt thì mới truy tố ra pháp luật khi ngân hàng khiếu kiện. Bởi vì, các chủ tàu khi ra khơi bám biển thì phần lớn có lãi, ít khi lỗ" -ông Trần Châu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định khẳng định./.