Hôm 18/10, Cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell đã qua đời ở tuổi 84 vì biến chứng COVID-19 dù ông đã được tiêm phòng đầy đủ. Được biết, ông mắc căn bệnh đa u tủy, một loại ung thư máu.

Các quan chức y tế lo ngại các nhà hoạt động chống vaccine sẽ viện cớ cái chết của ông Powell để đưa ra tuyên bố vaccine không hiệu quả. Nếu bạn vẫn có thể tử vong sau khi được tiêm vaccine COVID-19, thì việc tiêm phòng này có ích lợi gì?

Để giải đáp rõ thắc mắc này, phóng viên CNN đã trao đổi với Tiến sĩ Leana Wen - chuyên gia phân tích Y tế tại CNN, bác sĩ  khoa cấp cứu và giáo sư thỉnh giảng tại Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học George Washington.

CNN: Thưa bà, chúng tôi nhận thấy có những người đã được tiêm chủng tử vong vì COVID-19, vậy liệu vaccine có còn giá trị sử dụng?

Tiến sĩ Leana Wen: Khoa học và các nghiên cứu đã chứng minh vaccine COVID-19 có hiệu quả vượt trội trong việc ngăn ngừa bệnh tật và đặc biệt là bệnh nặng. Dữ liệu gần đây nhất từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cho thấy nếu bạn đã chủng ngừa, bạn có nguy cơ bị nhiễm COVID-19 thấp hơn 6 lần, nguy cơ tử vong thấp hơn 11 lần so với người không được chủng ngừa. Điều đó thực sự tuyệt vời. Tuy nhiên, vaccine COVID-19 không bảo vệ bạn 100% và không có loại vaccine nào có hiệu quả 100%. Điều đó không có nghĩa là vaccine không hoạt động hoặc bạn không nên sử dụng nó.

CNN: Vậy, những ai có nhiều khả năng mắc COVID-19 nặng  mặc dù đã tiêm phòng?

Tiến sĩ Wen: Những người cao tuổi và mắc các bệnh lý nền, đặc biệt là những người bị suy giảm miễn dịch có nhiều khả năng bị bệnh nặng và tử vong sau khi “nhiễm trùng đột phá” (nhiễm virus SARS-CoV-2 sau khi tiêm chủng). Việc mắc bệnh đa u tuỷ và tuổi cao sẽ khiến ông Powell bị xếp vào nhóm dễ bị tổn thương này, và làm tăng thêm mức độ rủi ro.

Lưu ý, đây là một trong những lý do tại sao các mũi tiêm tăng cường đang được khuyến khích. Vào tháng 8, các quan chức y tế đã khuyến cáo những người bị suy giảm miễn dịch trung bình hoặc nghiêm trọng (đã tiêm vaccine Pfizer hoặc Moderna) nên tiêm liều thứ ba đồng thời kết hợp thực hiện các biện pháp phòng ngừa bổ sung.

CNN: Trước đây, bà đã từng nhận định rằng vaccine hoạt động tốt nhất khi mọi người dùng chúng phải không?

Tiến sĩ Wen: Chính xác là như vậy. Hãy coi vaccine COVID-19 như một “chiếc áo mưa” hoạt động rất tốt để bảo vệ bạn trong mưa phùn. Nhưng nếu bạn đang ở trong một cơn bão, và sau đó một cơn cuồng phong ập đến, thì khả năng cao là bạn sẽ bị ướt. Điều đó không có nghĩa là áo mưa của bạn bị lỗi. Đó là vì bạn đang gặp thời tiết xấu và không phải lúc nào áo mưa cũng có thể bảo vệ bạn. Nếu xung quanh bạn có nhiều virus, điều đó sẽ làm tăng khả năng bị nhiễm bệnh. Vấn đề không phải là vaccine mà có quá nhiều virus xung quanh bạn. Đây là lý do tại sao cần phải đẩy mạnh tiêm phòng trên diện rộng, càng nhiều người tiêm chủng càng tốt. Điều đó làm giảm tỷ lệ lây nhiễm nói chung và bảo vệ tất cả mọi người, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương nhất. Ngoài ra, đeo khẩu trang ở những không gian đông đúc sẽ tăng thêm mức độ bảo vệ.

Theo nghiên cứu của CDC, những người chưa được tiêm chủng có nguy cơ nhập viện vì virus SARS-CoV-2 cao gấp 17 lần so với người đã được tiêm chủng đầy đủ. Như đã đề cập ở trên, những ca nhiễm đột phá dẫn đến nhập viện có nhiều khả năng là người cao tuổi và mắc nhiều bệnh lý nền.

CNN: Liệu vaccine có thể ngăn chặn sự bùng phát trở lại của virus trong mùa đông này?

Tiến sĩ  Wen: Vâng. Thật đáng khích lệ khi số lượng ca nhiễm COVID-19 đang giảm xuống. Tuy nhiên, một làn sóng nhiễm trùng khác có thể xảy ra, đặc biệt là khi chỉ có 57% dân số Mỹ được tiêm chủng đầy đủ. Mức độ lây nhiễm giảm sẽ phụ thuộc vào việc nhiều người được tiêm chủng hơn. Cuối cùng, chìa khóa để giảm nguy cơ mắc bệnh COVID-19 của mọi người và để chấm dứt đại dịch là tất cả chúng ta đều phải tiêm phòng. Tiêm vaccine để bảo vệ bản thân và xã hội./.