Tình thế tiến thoái lưỡng nan của phương Tây

Sau những cuộc xâm nhập UAV bị cáo buộc là của Nga gần đây ở Ba Lan và Romania, chính phủ Ba Lan đã đề xuất trở lại ý tưởng thiết lập một vùng cấm bay ở Ukraine để đối phó với các cuộc xâm nhập tiếp theo.

"Nếu Ukraine yêu cầu chúng tôi" bắn hạ các UAV trên "lãnh thổ của họ, điều đó sẽ có lợi cho chúng tôi", Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski nói trong cuộc trả lời phỏng vấn với một tờ báo Đức xuất bản ngày 15/9. Dù vậy, ông cho biết quyết định này phải được đưa ra cùng với các đối tác NATO và EU.

Cách đây 3 năm rưỡi, phương Tây đã bác bỏ lời kêu gọi của Tổng thống Volodymyr Zelensky về việc thiết lập vùng cấm bay ở Ukraine. Vào thời điểm đó, các nhà lãnh đạo NATO nói rằng họ lo ngại việc thực thi một vùng như vậy có nguy cơ làm leo thang xung đột và có thể kéo quân đội phương Tây vào cuộc xung đột với Nga.

Tuy nhiên, hiện nay, bản chất chiến trường đã thay đổi khi Điện Kremlin dựa vào việc sản xuất hàng loạt UAV tầm xa thay vì điều động các chiến đấu cơ. Giới phân tích cho rằng, những thách thức chính trị cho việc thiết lập một vùng cấm bay do NATO thực thi vẫn còn rất lớn và những tiến bộ công nghệ từ năm 2022 cũng khiến giải pháp này trở nên khó khả thi về mặt quân sự.

Michael R. Carpenter, cựu Đại sứ Mỹ tại Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu cho biết, Lầu Năm Góc sẽ không ủng hộ vùng cấm bay do phương Tây thực thi, bởi điều đó đồng nghĩa với việc cuộc xung đột hiện hiện nay "đi từ cuộc chiến ủy nhiệm sang cuộc đối đầu trực tiếp".

Việc các đồng minh phương Tây của Ukraine cam kết bảo vệ không phận của nước này cũng sẽ tạo ra một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu không thể ngăn chặn các UAV của Nga, NATO sẽ bị coi là thiếu năng lực nhưng nếu họ đánh chặn chúng bằng các UAV đắt đỏ - vốn là lựa chọn thực tế duy nhất lúc này, kho vũ khí sẽ nhanh chóng cạn kiệt.

Justin Bronk, học giả cấp cao chuyên nghiên cứu về không lực và công nghệ tại Viện Các quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) tại London, cảnh báo châu Âu khó có thể tự mình đối phó với các bầy đàn UAV mà Nga triển khai.

"Lực lượng không quân của phương Tây, đặc biệt là các nước châu Âu không có đủ năng lực để duy trì việc bắn hạ các mối đe dọa kiểu này", ông Bronk đánh giá.

Phản ứng của NATO trước các đợt UAV xâm nhập vào lãnh thổ Ba Lan tuần trước đã cho thấy thách thức trên. Các chiến đấu cơ của Ba Lan và Đan Mạch trang bị tên lửa với mỗi chiếc có giá hơn 1 triệu USD đã được triển khai để bắn hạ một số UAV mồi nhử, còn được biết tới là Gerbera, có giá chỉ vài chục nghìn USD mỗi chiếc.

Theo ông Bronk, đây là lần đầu tiên NATO trực tiếp nhắm vào các tài sản quân sự của Nga nhưng chiến lược này không bền vững. Ngay cả khi bỏ qua vấn đề chi phí, đơn giản là phương Tây không thể sản xuất đủ tên lửa cũng như không có nguồn dự trữ trong kho vũ khí để bắn hạ số lượng lớn UAV mà Nga có thể triển khai ở bất kỳ vùng cấm bay nào.

Trận quyết chiến Pokrovsk: Nga tung 3 tập đoàn quân, Ukraine dốc sức phòng thủ

VOV.VN - Trong nhiều tuần qua, Nga đã điều động hàng nghìn binh sỹ và hàng chục xe bọc thép vào Pokrovsk, một trong 5 thành trì của Ukraine ở miền Đông. Một số chuyên gia cho rằng đây là động thái mở màn cho cuộc tấn công cuối cùng của Moscow vào khu vực Donetsk.

Kinh nghiệm phải “trả giá bằng máu”

Đội quân duy nhất trên thế giới đối mặt với các cuộc tấn công UAV quy mô lớn là Ukraine. Nước này đã phát triển hệ thống phòng thủ nhiều lớp, kết hợp với các nhóm cơ động trang bị tên lửa, pháo hạng nặng, chiến đấu cơ, máy bay không người lái đánh chặn và các hệ thống tác chiến điện tử.

Công việc của những người trực tiếp đối phó với các đợt tấn công dồn dập từ Nga vô cùng căng thẳng.

“Tôi vừa mới ngồi xuống và hoàn toàn kiệt sức. Những đêm trực chiến rất khủng khiếp. Chúng tôi bay gần như 24 giờ liên tục, chỉ dừng lại trong khoảng thời gian ngắn để tiếp nhiên liệu. Mọi người thực sự kiệt quệ” Max, một phi công trực thăng kiêm chỉ huy tổ bay, chia sẻ hôm 15/9.

Kể từ đầu tháng 9, hơn 3.500 UAV các loại và gần 190 tên lửa, cùng với hơn 2.500 quả bom thả từ trên không đã được triển khai khắp Ukraine, ông Zelensky tiết lộ trong một thông báo ngày 16/9.

Ông Yurii Ihnat - Người phát ngôn của Không quân Ukraine cho biết, các chuyên gia của họ sẵn sàng huấn luyện các đồng minh châu Âu hình thức chiến đấu mới này nhưng nhấn mạnh rằng “kinh nghiệm ấy đã phải trả giá bằng máu". Bộ Quốc phòng Ba Lan cũng ra thông cáo cho biết các đợt huấn luyện chung dự kiến sẽ sớm được tổ chức.

Ngày 12/9, NATO công bố chiến dịch mang tên Eastern Sentry nhằm củng cố sườn Đông, trong đó Anh đã triển khai tiêm kích Typhoon tới Ba Lan.

Để đạt hiệu quả cao hơn, theo nhà phân tích Justin Bronk, các chiến đấu cơ châu Âu cần được tích hợp Hệ thống vũ khí tiêu diệt chính xác tiên tiến (APKWS), sử dụng tên lửa dẫn đường bằng laser giá rẻ do BAE Systems phát triển để tiêu diệt máy bay không người lái.

Ông Paul Smith, một lãnh đạo của BAE, cho biết tại một triển lãm quốc phòng ở London tuần trước rằng công ty đang nỗ lực trang bị hệ thống này cho các máy bay chiến đấu châu Âu. Trong những năm qua, Ukraine đã tiếp nhận nhiều hệ thống phòng không từ phương Tây, giúp việc tích hợp trở nên thuận lợi hơn. Tuy nhiên, sự do dự chính trị từ các nước vẫn còn rõ rệt. Romania, quốc gia vừa bị UAV xâm nhập cuối tuần qua, tuyên bố hôm 16/9 rằng họ vẫn chưa ủng hộ ý tưởng thực thi vùng cấm bay.

Trước đó, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo rằng việc triển khai ý tưởng thiết lập vùng cấm bay trên lãnh thổ Ukraine và cho phép các nước NATO bắn hạ UAV của Nga sẽ đồng nghĩa với một cuộc chiến giữa liên minh này và Nga.

“Thực tế mà nói, việc thực hiện ý tưởng khiêu khích của Kiev và một số người khác về việc thiết lập "vùng cấm bay ở Ukraine" cũng như cho phép các nước NATO bắn hạ UAV của chúng tôi sẽ chỉ dẫn đến một điều duy nhất: chiến tranh giữa NATO với Nga”, ông Medvedev nhận định.

Nga đổi chiến thuật UAV và tên lửa, Ukraine dùng “Lá chắn bầu trời” đối phó

VOV.VN - Các chuyên gia quân sự và nhiều chỉ huy Ukraine cho rằng, việc đánh chặn hoặc bắn hạ máy bay không người lái và tên lửa của Nga đã trở nên phức tạp hơn kể từ khi Moscow nâng cấp các loại vũ khí để gây nhiễu hệ thống phòng thủ. Để đối phó với thách thức này, Ukraine đã đưa ra Sáng kiến “Lá chắn bầu trời”.