Chương trình do Tổ chức “Trái tim Người lính” phối hợp cùng với Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ (Mỹ), Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam và CLB “Mãi mãi tuổi 20” phối hợp tổ chức.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đã có hàng vạn cuốn nhật ký, thư tay, vật dụng cá nhân… là di vật và kỷ vật của bộ đội miền Bắc và quân Giải phóng miền Nam bị Quân đội Mỹ và lính Việt Nam Cộng hòa thu được trên các chiến trường. Hầu hết các bản gốc đã bị hủy trong thời chiến.

Tuy nhiên, nhiều nội dung của di vật và kỷ vật của các chiến sĩ và các liệt sĩ đã hy sinh trong cuộc chiến đã được chụp lại, lưu giữ dưới hình thức microfilm tại Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ tại Đại học Công nghệ, Hoa Kỳ.

Những bản copy này chứa đựng nhiều thông tin riêng tư, cảm động vì hầu như thân nhân các gia đình liệt sỹ chưa bao giờ có cơ hội thấy. Nay những kỷ vật thiêng liêng đó được trao tận tay những người thân trong gia đình có thể trở thành những tư liệu quí giá, trợ giúp cho việc tìm kiếm phần mộ và hài cốt của các liệt sĩ.

Anh Đoàn Mạnh Cường, cháu trai của liệt sĩ Đoàn Ngọc Vinh hiện vẫn chưa tìm được phần mộ xúc động nói: “Hôm nay, mình có nhận được một số những giấy tờ liên quan đến phụ cấp lương, ghi chép về chi trả trợ cấp của bác mình là liệt sĩ, qua đây cũng xác định được đúng thời gian mất của liệt sĩ, địa điểm, trung đoàn, đơn vị hoạt động. Từ đó lần ra những manh mối của những trận chiến để tìm ra địa điểm mà có thể liệt sĩ hy sinh. Đó là những thông tin rất hữu ích cho gia đình vì trước đó khi mình tìm những trích lục khai tử của liệt sĩ thì có những thông tin rất vắn tắt, không chi tiết, dường như phải mò kim đáy bể. Nhưng khi có những chứng tích này và có sự suy luận thì việc mình tìm hài cốt liệt sĩ có khả quan, có hy vọng hơn”.

Từ đầu tháng 5/2024, căn cứ nguồn tư liệu độc quyền do Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ tại Đại học Công nghệ Texas, Hoa Kỳ gửi, Tổ chức “Trái tim người lính Việt Nam” đã tiến hành biên soạn và giới thiệu trên mạng xã hội facebook và Tạp chí điện tử “Văn hóa và Phát triển” hơn 30 Hồ sơ “Chứng tích Chiến tranh”. Đó là nội dung tóm tắt của 35 cuốn sổ tay nhật ký và 10 lá thư thời chiến. Với sự trợ giúp, chung tay góp sức của nhiều bạn đọc, 12 Hồ sơ trong đó đã có phản hồi tích cực của thân nhân các gia đình tiệt sĩ, cựu tù binh chiến tranh và thương binh.

Theo Đại tá, Nhà văn Đặng Vương Hưng, Chủ tịch Tổ chức “Trái tim Người lính Việt Nam”, “Hồ sơ Chứng tích Chiến tranh” được bàn giao lần thứ 2 cho thân nhân các gia đình liệt sĩ sẽ góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh, khép lại quá khứ đau thương, cùng hướng tới tương lai, với cuộc sống hoà bình tốt đẹp hơn:

“Những trang sổ tay nhật ký, những trang thư, những trang di ảnh của người đã mất mặc dù chỉ là microfilm lưu giữ từ mấy chục năm nay rồi nhưng mà gia đình chưa hề biết. Chúng ta biết là thể loại thư, nhật ký sổ tay họ viết rất thật, rất trung thực những nỗi buồn, niềm vui trong đó, những tâm sự rất riêng tư và sự trở về của những trang di vật này cũng là sự trở về của chính những người thân yêu nhất trong gia đình, là hiện thân của các liệt sĩ. Bởi vậy tất cả các gia đình khi đến với chúng tôi đều rất nghẹn ngào xúc động. Nhiều gia đình khi đăng ký đến nhận di vật không phải đi một người mà có gia đình đi đến hàng chục người nên cảm động vô cùng. Tất cả khi nhận được những di vật đều nghẹn ngào và nhiều người đã bật khóc”.

Tại buổi lễ cũng đã giới thiệu cuốn tự truyện “Mãi vẫn là người lính” của tác giả Đặng Ngọc Đa kể về cuộc hành trình của ông từ chiến trường ác liệt, đến “khu vườn hạnh phúc”; từ gian khổ chiến tranh đến cuộc sống hòa bình an nhiên. Cuốn sách là hồi ức bình dị, chân thực và đầy thú vị về cuộc đời và gia đình của một người lính cao tuổi, xuyên qua quãng thời gian dài với nhiều thăng trầm của cuộc sống và sự kiện lớn lao của đất nước, với bản lĩnh, ý chí của Bộ đội Cụ Hồ.

Cựu chiến binh Đặng Ngọc Đa – tác giả cuốn tự truyện “Mãi vẫn là người lính” chia sẻ: “Tôi đã dành rất nhiều thời gian, công sức và tâm huyết để hoàn thành cuốn sách này. Đó là một hành trình cảm xúc, là tiếng nói của tâm hồn và là chiêm nghiệm những giá trị nhân văn, những triết lý sống sâu sắc mà tôi đã trải qua. Trong cuốn sách này tôi muốn cho mọi người cùng thấu hiểu và chia sẻ với hình ảnh những người lính khi hoàn thành nhiệm vụ của quân đội giao phó chúng tôi về địa phương, hăng say lao động, biến thửa đất bùn lầy thành vườn cây trái đầy màu sắc và mới mẻ. Trên mặt trận nào, chúng tôi những người cựu chiến binh vẫn mãi là người lính với phẩm chất cao đẹp của anh bộ đội cụ Hồ”.

Cũng trong khuôn khổ sự kiện, câu lạc bộ “Mãi mãi tuổi 20” phối hợp với Tổ chức “Trái tim người lính” đã phục dựng màu cho 4 di ảnh chân dung liệt sĩ. Đó đều là những di ảnh duy nhất của các liệt sĩ chụp trước khi hi sinh, để trao tặng cho thân nhân của các gia đình liệt sĩ - cũng là các thành viên tiêu biểu của Câu lạc bộ “Mãi mãi tuổi 20”.