Dự án đội vốn gấp 3 lần, kéo dài 14 năm

Dự án cải tạo xây dựng đường Phương Mai - sông Lừ (đoạn từ ngã tư Lương Đình Của - Phương Mai đến đầu ngõ 167 phố Phương Mai, quận Đống Đa, Hà Nội) do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông Hà Nội làm chủ đầu tư.

UBND thành phố Hà Nội phê duyệt dự án cải tạo xây dựng đường Phương Mai - sông Lừ tại Quyết định phê duyệt dự án số 1966/QĐ-UBND ngày 4/5/2010. Dự án dừng thực hiện giai đoạn 2013-2015 theo chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội tại văn bản số 4424/UBND-KH&ĐT ngày 21/6/2013.

Năm 2017, dự án được thực hiện theo chủ trương của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội tại văn bàn số 398 ngày 17/8/2017 và được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 4080 ngày 9/8/2018. Tiếp đến, ngày 26/4/2021, UBND Thành phố có Quyết định số 1887 phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến hết Quý 4 năm 2022.

Mới đây nhất vào ngày 3/3/2023, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án xây dựng đường Phương Mai - sông Lừ. Theo đó, thời gian thực hiện dự án được điều chỉnh đến hết năm 2024 do tiến độ thực hiện giải phóng mặt bằng chậm, không đáp ứng tiến độ thi công công trình.

Theo thiết kế, tuyến đường có chiều dài 325m, được xây dựng theo tiêu chuẩn đường trong đô thị với bề rộng mặt cắt ngang B=17,25m (trong đó lòng đường là 10,5 m, vỉa hè 2 bên 2x2,375 m). Các hạng mục xây dựng gồm: nền, mặt đường, vỉa hè, cây xanh, thoát nước, cấp nước, chiếu sáng, hạ ngầm, tổ chức giao thông…

Từ thời điểm phê duyệt dự án đến các lần hoãn giãn tiến độ, điều chỉnh… tới nay là 14 năm (tính từ năm 2010) công trình vẫn chưa thể hoàn thành. Hiện dự án có tổng mức đầu tư sau điều chỉnh khoảng 225 tỷ đồng, đội vốn lên gấp 3 lần so với thời điểm 2010 (hơn 70 tỷ đồng).

Tim đường quy hoạch và tim đường cũ có trùng khớp?

Không chỉ chậm tiến độ, kéo dài và đội vốn, dự án cải tạo xây dựng đường Phương Mai - sông Lừ còn đang mở rộng lệch về một phía khiến hàng chục hộ dân ở phường Phương Mai không đồng tình.

Hướng từ ngã tư Lương Đình Của - Phương Mai đến sông Lừ, phía bên đường thuộc phường Kim Liên, phương án giải phóng mặt bằng lấy vào khoảng 2 - 2,8 m, trong khi khu vực bên đường thuộc phường Phương Mai lấy vào trên 3 m, có những điểm lấy vào hơn 4,5 m.

“Phương án thi công và đền bù giải phóng mặt bằng đang lệch về một bên có đúng và phù hợp quy hoạch?” - một người dân khu vực đường Phương Mai đặt câu hỏi.

Ông Hoàng Văn Tuấn - Phó Phòng Dự án 3 thuộc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông Hà Nội cho biết: “Chủ đầu tư tiếp nhận mốc giới và thực hiện. Tim đường quy hoạch sẽ khác với tim đường hiện trạng, sẽ lệch về một phía cho nên sẽ có tình trạng bên giải phóng mặt bằng có phía hơn 4 m, lòng đường sẽ lệch về khu vực đó.

Việc xác định tim đường, cắm mốc giới đã được thực hiện từ lâu, do thời gian dài, mưa gió đã bị mờ mất đi. Chúng tôi sẽ có một buổi để đo, xác định tim đường, khôi phục lại tim đường mốc giới quy hoạch”.

Tuy nhiên, theo văn bản số 250 ngày 17/1/2024, của Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội do ông Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc sở ký trả lời đơn thư phản ánh kiến nghị của 47 hộ dân tuyến phố Phương Mai nêu rõ: “Về phạm vi mở đường theo quy hoạch: Chỉ giới đường đỏ đoạn tuyến đường được cấp có thẩm quyền phê duyệt đã đảm bảo nguyên tắc mở rộng trên cơ sở tim đường hiện có mở rộng đều về 2 phía…”

“Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ việc thực hiện dự án cải tạo mở rộng đường, nhưng theo văn bản của Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội nêu rõ, nguyên tắc là “trên cơ sở tim đường hiện có mở rộng đều về 2 phía”. Như vậy, hai bên đường sẽ lấy vào diện tích đất đều nhau trong giải phóng mặt bằng chứ không thể lệch như phương án thi công của chủ đầu tư, điều này cần được làm rõ” - bà H. một người dân Phương Mai nêu ý kiến.

Diện tích đất ở trong “sổ đỏ” thành diện tích đất công?

Ngoài những vấn đề mốc giới, tim đường nhiều hộ dân còn bức xúc trong cách tính diện tích đất công trong phương án bồi thường giải phóng mặt bằng của Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của quận Đống Đa.

Trường hợp gia đình ông Nguyễn Duy Trinh sở hữu ngôi nhà ở 101A Phương Mai với diện tích đất ở được cấp theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) là 41 m2. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đo thực tế lên phương án giải phóng mặt bằng bồi thường ghi nhận diện tích đang sử dụng là 41,2 m2, lệch 0,2 m2 so với sổ đỏ.

Theo đó diện tích trong chỉ giới giải phóng mặt bằng bị thu hồi gia đình ông Nguyễn Duy Trinh là 7,6 m2 nhưng hội đồng bồi thường xác định: “Diện tích có giấy tờ sử dụng đất là 4,98 m2… diện tích không có giấy tờ về quyền sử dụng đất là 2,62 m2 nằm trong diện tích đất công”.

“Diện tích đất 41 m2 đất ở của gia đình được chính UBND quận Đống Đa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2007, hiện trạng sử dụng chỉ chênh 0,2 m2. Như vậy, việc Hội đồng bồi thường tính diện tích đất công lên đến 2,62 m2 điều này đang rất vô lý, trừ đi 2,62 m2 đất công như cách tính này thì nhà tôi diện tích chỉ còn 38,38 m2, hoàn toàn không trùng khớp với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp” - ông Nguyễn Duy Trinh chia sẻ.

Với hơn 2,6 m2 đất công sẽ không được bồi thường nhưng nếu là đất ở số tiền bồi thường là hơn 200 triệu đồng, rõ ràng việc tính một cách vô lý, phủ nhận căn cứ pháp lý cơ bản là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, gây thiệt thòi cho người dân bị thu hồi đất, ông Nguyễn Duy Trinh cho biết thêm.

Gia đình bà Phan Thị Lan Hương ở số 103 Phương Mai cũng đang gặp trường hợp tương tự khi diện tích đất ở trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và diện tích đất công cũng chưa được rõ ràng.

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do UBND quận Đống Đa cấp cho gia đình bà Phan Thị Lan Hương với diện tích đất ở là 48,5 m2 (năm 2006). Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đo thực tế diện tích đất gia đình đang sử dụng là 48,6 m2; lệch 0,1 m2 so với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, phương án giải phóng mặt bằng lại xác định trong 8,8 m2 đất phải thu hồi giải phóng mặt bằng có 0,6 m2 là đất công. Nếu trừ diện tích đất công theo phương án thu hồi giải phóng mặt bằng, thực tế diện tích tế của gia đình bà Phan Thị Lan Hương chỉ còn 48 m2 hoàn toàn không khớp với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp.

Lý giải về vấn đề xác định nguồn gốc đất trong quá trình giải phóng mặt bằng, phần diện tích đất công ông Phùng Anh Minh, Phó Chủ tịch UBND phường Phương Mai cho biết: Hiện tại ở đây có một số hộ gia đình là không phối hợp với tổ công tác, không cho tổ công tác vào đo kiểm đếm theo quy trình ban đầu. Một số hộ phải thực hiện cưỡng chế đo đạt kiểm đếm của hội đồng giải phóng mặt bằng quận. Về sở hữu, nguồn gốc đất UBND phường Phương Mai dựa trên hồ sơ thứ nhất là bản đồ năm 1996 do sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cung cấp, thứ 2 là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ gia đình, thứ 3 là dựa trên hồ sơ hiện trạng sử dụng đất theo đúng quy định.

“UBND phường Phương Mai đã đề nghị các hộ dân phối hợp cung cấp thêm hồ sơ các hộ dân có, do một phần hộ dân không phải người gốc ở đây, có giao dịch mua bán về đây nên đề nghị các hộ dân phối hợp với UBND phường kiểm đếm đo đạc cụ thể để đảm bảo quyền lợi của các hộ dân” - ông Phùng Anh Minh nói.

 Một số hộ dân mong muốn phương án giải phóng mặt bằng phải xác định rõ ràng 3 loại đất: diện tích đất ở, đất công và diện tích đất thu hồi giải phóng mặt bằng. Việc xác định rõ ràng sẽ giúp người dân thuận lợi trong quá trình điều chỉnh lại sổ đỏ phần diện tích đất ở sau khi thực hiện công tác thu hồi giải phóng mặt bằng triển khai dự án.

Ngoài vấn đề về tim đường, diện tích đất công, diện tích vỉa hè khu vực phường Phương Mai, dự án cải tạo xây dựng đường Phương Mai - sông Lừ còn đang “vướng” phần khu vực giải phóng mặt bằng bên phường Kim Liên. Tại khu vực phường Kim Liên người dân đã thực hiện một phần việc giải phóng mặt bằng, tuy nhiên vẫn chưa ổn định kinh doanh sinh sống.