cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Nghị quyết 68: Kỳ vọng tháo điểm nghẽn cho công nghiệp hỗ trợ Việt Nam
Cập nhật: 1 giờ trước
Nhận định chứng khoán 1/10: VN-Index có thể sẽ đi ngang và điều chỉnh nhẹ
Loại quả Việt kiếm gần 100 triệu USD từ nền kinh tế số 1 thế giới
VOV.VN - Chính phủ đã ban hành rất nhiều chính sách để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, nhờ đó ngành này cũng đạt được một số thành tựu đáng ghi nhận. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, số lượng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ chưa nhiều, còn yếu về năng lực, công nghệ và vốn.
Công nghiệp hỗ trợ (công nghiệp phụ trợ) được hiểu một cách đơn giản là các ngành sản xuất nguyên liệu, vật liệu, phụ tùng, linh kiện phục vụ cho công đoạn lắp ráp, tạo thành sản phẩm hoàn chỉnh.
Theo Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương, cả nước hiện có khoảng 5.000 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ. Trong đó có 100 doanh nghiệp tham gia làm nhà cung ứng cấp 1; 700 doanh nghiệp là nhà cung ứng cấp 2, cấp 3 cho các tập đoàn đa quốc gia.
Tỉ lệ nội địa hóa các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam cũng được cải thiện, cụ thể, trong lĩnh vực dệt may, da giày khoảng 45%-50%; cơ khí chế tạo đạt 15%-20%. Tuy nhiên, sản xuất, lắp ráp ô tô mới chỉ khoảng 10% đối với dòng xe 5 chỗ ngồi; xe chuyên dùng, xe tải, xe buýt, tỉ lệ khoảng trên 40%, còn tỉ lệ nội địa hóa của dòng xe con đang rất thấp. Các con số nêu trên của ngành công nghiệp hỗ trợ chưa phải là mục tiêu mà chúng ta mong muốn.
Ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng Giám đốc Tập đoàn Trung Nam cho biết: “Tập đoàn chúng tôi có một công ty chuyên sản xuất bo mạch điện tử, nhưng việc này chỉ như may cái áo - có nghĩa là thiết kế là của doanh nghiệp nước ngoài, đơn hàng, phụ kiện cũng là của họ, mình chỉ việc lắp ráp, xong rồi gắn logo của họ lên. Doanh nghiệp nước ngoài không cho chúng ta làm một sản phẩm hoàn chỉnh, như vậy trong vòng cung giá trị gia tăng (vòng cung các khâu sản xuất), doanh nghiệp Việt Nam tham gia ở giá trị thấp nhất. Chúng ta chấp nhận chỉ ở khâu lắp ráp vì chưa có các doanh nghiệp trong nước sản xuất được các linh kiện đáp ứng yêu cầu của đối tác”.
Tương tự như vậy với ngành Dệt may, ông Phạm Văn Việt, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Việt Thắng Jean cho biết, thời gian qua công nghiệp phụ trợ trong ngành Dệt may không phát triển được, do thiếu các chính sách dẫn dắt cho ngành, mặc dù đã có rất nhiều các chương trình hỗ trợ phát triển nhưng rất rời rạc.
“Ngành Dệt may của Việt Nam đang xuất khẩu đứng thứ 3 thế giới, đóng góp 9% vào chuỗi cung ứng thời trang toàn cầu nhưng chủ yếu là chúng ta gia công. Nguyên nhân chính là chúng ta bị phụ thuộc hoàn toàn đến 80% vào nguyên, vật liệu nhập khẩu, còn gia công trong nước rất thấp. Đó là còn chưa kể đến vốn đầu tư phát triển, thí dụ chúng tôi muốn đầu tư một dây chuyền sản xuất hiện đại, sẽ tốn kém khoảng 25 triệu USD, con số này rất lớn, không phải doanh nghiệp nào cũng có thể làm được, trong khi đó doanh nghiệp không có tài chính để tích lũy nhiều, để giải quyết được vấn đề này buộc phải có nguồn lực từ ngân hàng hoặc chính sách hỗ trợ khác”, ông Việt nhấn mạnh.
Qua câu chuyện của hai doanh nghiệp cho thấy, một trong những rào cản lớn nhất hiện nay của ngành công nghiệp hỗ trợ là: công nghệ cao, vốn và nguồn nhân lực chất lượng cao. Công nghệ cao là yêu cầu bắt buộc, vì chỉ có công nghệ cao mới làm ra được các sản phẩm phù hợp, nếu ngành công nghiệp phụ trợ tiếp tục sử dụng công nghệ cũ, chắc chắn không thể đáp ứng yêu cầu của công nghiệp hóa. Tuy nhiên, muốn có công nghệ cao, doanh nghiệp phải có vốn để đầu tư, nhưng hầu hết các doanh nghiệp của Việt Nam lại yếu về năng lực tài chính. Các chính sách hỗ trợ tín dụng thời gian qua chưa phát huy được hiệu quả, rất nhiều doanh nghiệp không tiếp cận được.
Vấn đề nguồn nhân lực ngành công nghiệp hỗ trợ cũng đang tồn tại nhiều bất cập, số lao động có tay nghề cao rất hạn chế so với nhu cầu của ngành, thậm chí thấp hơn so với các nước phát triển khác. Phần lớn các doanh nghiệp trong nước chưa có sự liên kết với các trường đại học, cao đẳng để phát triển nguồn nhân lực, dẫn đến sự thiếu hụt và không chủ động được nguồn nhân lực chất lượng cao.
Song song với đó, các chương trình đào tạo hiện nay vẫn có một khoảng cách khá lớn giữa xu hướng phát triển khoa học - công nghệ trên thế giới và tốc độ cải tiến chương trình đào tạo tại nhà trường, cụ thể như các chương trình đào tạo kỹ sư bị thiên nhiều về lý thuyết, thiếu thực hành tại nhà trường và doanh nghiệp.
Để gỡ khó cho sự phát triển của ngành công nghiệp hỗ trợ, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là một trong những trụ cột rất cần thiết để bảo đảm sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, nhất là trong môi trường cạnh tranh khốc liệt và hội nhập kinh tế sâu rộng như hiện nay.
Theo ông, Trần Ngọc Liêm, Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – chi nhánh TP Hồ Chí Minh: “Nhà nước đã có chính sách hỗ trợ kinh phí để khuyến khích doanh nghiệp đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, tuy nhiên chính sách này lại không mang lại hiệu quả. Tôi lấy thí dụ: những thợ cả rất giỏi của doanh nghiệp có thể tự đào tạo người lao động mới tuyển hoặc người lao động tại chỗ để tạo ra nguồn nhân lực có kỹ năng tốt. Về mặt thực tế, cách đào tạo này cũng làm thay đổi kỹ năng của người lao động, nhưng chi phí của doanh nghiệp cho hình thức đào tạo này chưa được nhà nước hỗ trợ và công nhận. Chúng ta vẫn còn nặng về hình thức, tức là phải có bằng cấp, chứng chỉ, việc này vừa tốn kém, vừa không thực chất”.
Ông Liêm cũng nhận định, trong các yếu tố cần hỗ trợ để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ thì tín dụng đóng vai trò rất quan trọng. Nhà nước đã ban hành các chính sách rất đầy đủ, nhưng tính khả thi, sự phù hợp với thực tế lại chưa đạt yêu cầu, cần có sự rà soát và xem xét lại.
Thí dụ về tín dụng đầu tư đối với ngành công nghiệp hỗ trợ, chúng ta có quy định về việc để được vay vốn tối đa 70% giá trị của doanh nghiệp thì phải có tổng giá trị tài sản thế chấp tương đương, cũng như là yêu cầu phải thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước. Vậy trong vấn đề này, chúng ta hoàn toàn có thể nghiên cứu để có quy định phù hợp và linh hoạt hơn. Kể cả trong trường hợp doanh nghiệp có nợ nghĩa vụ ngân sách nhà nước, nhưng nếu khoản đầu tư đó có thể chứng minh được tính hiệu quả của nó, có thể thanh toán được khoản nợ ngân sách nhà nước cũng như khoản vay ngân hàng - thì việc này hoàn toàn có thể giải quyết được quy định về vay vốn tối đa.
“Tôi cho rằng trong câu chuyện về tín dụng cho ngành công nghiệp hỗ trợ, cần xem xét rà soát lại các quy định hỗ trợ làm sao cho phù hợp với thực tiễn, linh hoạt, vừa bảo đảm chức năng cho vay của ngân hàng nhưng cũng vừa bảo đảm linh hoạt và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Một khi có vốn, các doanh nghiệp sẽ có dòng tiền để đầu tư máy móc công nghệ cao vào hoạt động sản xuất kinh doanh”, ông Liêm nói.
VOV.VN - Những sản phẩm công nghiệp hỗ trợ được trưng bày, giới thiệu đều có chất lượng và tính cạnh tranh cao, hoàn toàn có khả năng đáp ứng yêu cầu để thiết lập hợp đồng thỏa thuận, giao dịch từ các đối tác trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Từ khóa: công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp, vốn, công nghệ,điềm nghẽn,chính phủ
Thể loại: Kinh tế
Tác giả: lê thanh-ctv phượng ngọc/vov.vn
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
