Người sản xuất đối diện với khó khăn, thách thức

Theo báo cáo của Cục thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tại Hội thảo  "Tham vấn giải pháp nuôi tôm hiệu quả" (ngày 31/10): Năm nay, sản xuất tôm trong nước phải đối mặt với nắng nóng tại Trung bộ, khô hạn tại Tây nguyên, xâm nhập mặn tại Nam bộ, bão, lũ xảy ra tại các tỉnh phía Bắc gây thiệt hại và ảnh hưởng rất lớn đối với nuôi trồng thuỷ sản. Xuất khẩu tôm gặp nhiều bất lợi do khủng hoảng kinh tế thế giới, lạm phát tăng cao ở các thị trường nhập khẩu chính, dịch bệnh trên tôm diễn biến phức tạp, giá thành sản xuất cao. Bên cạnh đó là những khó khăn do sức ép cạnh tranh với các thị trường như Ecuador, Ấn Độ...

Theo Ông Châu Công Bằng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau: Trong 10 tháng năm nay, sản lượng tôm nuôi trên địa bàn tỉnh là 200 ngàn tấn, đạt 82,30% so kế hoạch, tăng khoảng 2 % so cùng kỳ, kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản đạt 968 triệu USD, bằng 87% so kế hoạch, tăng trên 12% so cùng kỳ. Kết quả tương đối khả quan. Tuy nhiên, giá tôm ở mức thấp kéo theo lợi nhuận cho doanh nghiệp và người nuôi tôm rất thấp là thách thức lớn cho nghề nuôi tôm. Điều này đặt ra bài toán tiết kiệm chi phí sản xuất để tạo ra khả năng cạnh tranh cao cho sản phẩm khi bán ra thị trường toàn cầu.

Còn trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu, việc phát triển nuôi tôm siêu thâm thời gian qua khá nhanh, trong khi đó việc ứng dụng và thực hiện các giải pháp xử lý nước thải, chất thải trong nuôi trồng thủy sản còn hạn chế. Các qui trình, công nghệ xử lý nước thải chưa hoàn thiện và xử lý triệt để bảo vệ môi trường phát triển bền vững nghề nuôi tôm của tỉnh. Người dân thiếu vốn sản xuất, nên việc đầu tư và áp dụng các qui trình, công nghệ hiện đại trong trong xử lý nước thải, chất thải trong nuôi trồng thủy sản còn rất hạn chế.

Kỳ vọng bứt phá những tháng cuối năm

Theo dự báo, sản xuất tôm toàn cầu sẽ tăng trở lại cuối năm 2024, năm 2025 duy trì ổn định. Tôm Việt Nam cũng có thể lợi thế nếu Mỹ áp thuế chống bán phá giá và thuế trợ cấp cao hơn đối với Ecuador, Ấn Độ và Indonesia vào cuối tháng 12/2024. Đây là cơ hội để ngành tôm có thể bứt phá trong những tháng cuối năm để về đích mục tiêu kim ngạch xuất khẩu từ 4 tỷ USD.

Phấn đấu đạt các chỉ tiêu đề ra, Sở NN&PTNT Kiên Giang cho biết: Sở tiếp tục phối hợp với các địa phương xây dựng mô hình quản lý cộng đồng vùng nuôi tập trung áp dụng tiêu chuẩn sản xuất thủy sản bền vững như: GlobalGAP, VietGAP, tiêu chuẩn thực hành nuôi tốt (BAP), nuôi trồng thủy sản hữu cơ, nuôi sinh thái và các tiêu chuẩn Quốc tế khác theo yêu cầu thị trường xuất khẩu; đẩy mạnh cấp mã số cơ sở nuôi phục vụ cho công tác truy xuất nguồn gốc sản phẩm và thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch bệnh động vật thuỷ sản và công tác quan trắc môi trường nước trên địa bàn tỉnh. Thông tin, cảnh báo kịp thời biến động môi trường nước đến cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương và cơ sở nuôi trong tỉnh.

Còn tại tỉnh Cà Mau, ngành chức năng đã từng bước hướng dẫn cho người nuôi tôm trên địa bàn thay thế quy trình nuôi tôm truyền thống bằng mô hình hướng an toàn sinh học và tiết kiệm chi phí sản xuất. Từ việc đổi mới quy trình nuôi và khép kín ở các công đoạn mới hạn chế được rủi ro, thiệt hại trong quá trình nuôi, qua đó góp phần tiết kiệm được chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm. Để đảm bảo cho nghề nuôi tôm nước lợ đạt hiệu quả và bền vững, tỉnh Cà Mau tiếp tục tập trung đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng các vùng nuôi tôm, qua đó tạo điều kiện thuận lợi, giảm thấp chi phí logistics; tự động hóa các công đoạn cho tôm ăn, công đoạn bơm cấp thoát nước...thay thế dần lực lượng lao động thủ công, tiết kiệm được chi phí sản xuất.

Để đạt được mục tiêu sản xuất bền vững, nâng cao sức cạnh tranh cho ngành tôm, Sở NN&PTNT tỉnh Bạc Liêu kiến nghị nhà nước đầu tư xây dựng, hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường nước ở các vùng nuôi trồng thủy sản tập trung, đảm bảo quan trắc kịp thời biến động môi trường, thông tin, cảnh báo cho cơ quan quản lý thuỷ sản, các cơ sở nuôi trồng thủy sản trong vùng; hỗ trợ địa phương và các tỉnh nuôi tôm tìm kiếm và chuyển giao các qui trình xử lý hiệu quả chất thải, nước thải trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là trong nuôi tôm siêu thâm canh.

Đưa ra khuyến nghị cho các địa phương, Cục trưởng Cục Thuỷ sản, Bộ NN&PTNT Trần Đình Luân nhận định: Lợi nhuận của người nuôi tôm đạt thấp do nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính do chi phí sản xuất cao, dịch bệnh ngày càng nhiều, công tác quản lý dịch bệnh trên tôm nuôi còn nhiều khó khăn. Vì vậy, “Vấn đề tăng năng suất và sản lượng phải đi song hành cùng lợi nhuận của người nuôi và doanh nghiệp”. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tiếp tục đẩy mạnh quảng bá hình ảnh sản phẩm đến người tiêu dùng. Đồng thời, cập nhật thông tin từ các thị trường, đánh giá đúng diễn biến tình hình, qua đó có được phản ứng thích hợp và kịp thời nhất.