Theo giới quan sát, các động thái mới nhất  này của Mỹ và Trung Quốc cho thấy, cuộc cạnh tranh thương mại – Mỹ - Trung đã bước sang 1 giai đoạn mới.

Phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 8/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh đã kịch liệt chỉ trích các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ nhắm vào các nhà sản xuất chip Trung Quốc. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, đây là sự lạm dụng các biện pháp thương mại và được thiết kế để duy trì quyền bá chủ công nghệ của Mỹ.

Cũng Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc: “Để duy trì quyền bá chủ về khoa học và công nghệ, Mỹ đã lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và ngăn chặn, đàn áp các doanh nghiệp Trung Quốc.

Hành động này đi chệch nguyên tắc cạnh tranh công bằng, vi phạm các quy định thương mại và kinh tế quốc tế. Không chỉ gây hại cho quyền và lợi ích của các doanh nghiệp Trung Quốc, hành động này còn tác động đến quyền và lợi ích của các doanh nghiệp Mỹ. Cách tiếp cận này cũng cản trở trao đổi khoa học công nghệ quốc tế và hợp tác kinh tế thương mại, qua đó tác động đến sự ổn định của chuỗi cung ứng công nghiệp toàn cầu và sự phục hồi của kinh tế thế giới.

Mỹ đang chính trị hóa, vũ khí hóa công nghệ và các vấn đề kinh tế thương mại. Điều này sẽ chỉ khiến họ tự cô lập và gây hại cho bản thân song  không thể ngăn cản sự phát triển của Trung Quốc".

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra chỉ 1 ngày sau khi Bộ Thương mại Mỹ ngày 7/10 công bố quy định mới về kiểm soát xuất khẩu chip và thiết bị bán dẫn nhằm hạn chế khả năng mua và sản xuất chip cao cấp của Trung Quốc. Quy định mới bao gồm nội dung hạn chế xuất khẩu một số loại chip sử dụng trong lĩnh vực siêu máy tính và siết chặt các quy định về bán thiết bị bán dẫn. Theo đó, các công ty ở Mỹ sẽ cần một loại giấy phép đặc biệt mới được bán chip máy tính và thiết bị sản xuất chip tới Trung Quốc.

Theo giới quan sát, các động thái mới nhất  này của Mỹ và Trung Quốc cho thấy, cuộc cạnh tranh thương mại – Mỹ - Trung đã bước sang 1 giai đoạn mới. Không chỉ dừng lại ở cạnh tranh địa chính trị, xuất khẩu hàng hóa, cạnh tranh Mỹ - Trung đã được mở rộng sang cả lĩnh vực công nghệ và khoa học.

Trong thời gian gần đây, sản xuất và xuất khẩu chất bán dẫn đã trở thành vấn đề cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc khi cả 2 đều muốn đi đầu trong lĩnh vực công nghệ. Hồi tháng 8, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký ban hành Đạo luật Giảm lạm phát, theo đó Mỹ sẽ đẩy mạnh phát triển ngành sản xuất bán dẫn và công nghệ cao nội địa.

Mỹ cũng đã chi hàng chục tỷ đô la cho các dự án nghiên cứu và phát triển ngành này. Với  các khoản đầu tư này, chính phủ Mỹ muốn hồi sinh ngành sản xuất chất bán dẫn trong nước, vốn đã bị sụt giảm trong những năm gần đây do sự cạnh tranh từ các nước Đông Á.

Trong khi đó, theo giới chức thuộc Bộ Thương mại Mỹ, Trung Quốc cũng đã  và đang huy động các nguồn lực để phát triển năng lượng siêu máy tính và tìm cách trở thành nước đi đầu thế giới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo vào năm 2030./.