Bổ sung nhiều quy định để “gỡ vướng” cho y tế

Trình bày báo cáo một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi) tại phiên họp thứ 21 của UBTVQH sáng 15/3, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết, vấn đề mua thuốc, vật tư y tế là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn thời gian gần đây.

Dự thảo luật dành nhiều điều, khoản để quy định về vấn đề mua thuốc, trang thiết bị y tế. Như về chỉ định thầu quy định áp dụng chỉ định thầu đối với "Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, phi tư vấn, thuốc, hóa chất, phương tiện, trang thiết bị y tế, xây lắp phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh, cấp cứu người bệnh cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe người dân"; hình thức "đàm phán giá" được quy định áp dụng riêng đối với "các gói thầu mua biệt dược gốc, sinh phẩm tham chiếu; thuốc, dược liệu chỉ có từ 1 đến 2 nhà sản xuất và trường hợp đặc thù khác"; hay về "mua sắm tập trung, mua thuốc"…

Theo ông Nguyễn Phú Cường, dự thảo luật bổ sung quy định để áp dụng cho các trường hợp mua hóa chất, sinh phẩm xét nghiệm kèm theo yêu cầu nhà thầu phải cung cấp trang thiết bị y tế để sử dụng hóa chất, sinh phẩm đó, nhằm góp phần giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong việc sử dụng máy đặt, máy mượn để xét nghiệm tại các bệnh viện hiện nay.

Cho ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm “hóa chất” trong việc mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế và mua sắm hàng dự trữ quốc gia, nếu không sau này khi tổ chức thực thi sẽ gặp khó. Trường hợp nào đàm phán giá và trường hợp nào phải đấu thầu cần quy định rõ hoặc phải có điều khoản giao Chính phủ hướng dẫn.

Trong phần trang thiết bị, vật tư y tế, ông Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Y tế phối hợp với cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra rà soát lại kỹ, tránh trường hợp bắt đầu bấm nút ban hành rồi mới bảo còn vướng mắc không thực hiện được.

“Các đồng chí hay nói việc mua sắm là do Luật Đấu thầu nên ảnh hưởng thế nọ, thế kia, cho nên rà soát kỹ lại, vấn đề gì cần bổ sung, sửa đổi cụ thể để vận hành được thì đề xuất, phần nào không hợp lý thì nói ngay. Ví dụ từ "hóa chất" mà không ghi vào đây là sau này tắc hết” – ông Vương Đình Huệ lưu ý.

Nhiều bất cập ở văn bản dưới luật

Trước ý kiến băn khoăn việc đưa vào quy định đối với các loại thuốc và hóa chất trong phòng, chống dịch có thể dễ dẫn đến tình trạng lạm dụng chỉ định thầu, ông Lê Đức Luận - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, khi mua các vật tư, trang thiết bị, thuốc hoặc hóa chất để phòng, chống dịch đều có những điều kiện, không phải là lúc nào cũng mua.

Theo ông Luận, các cơ sở y tế lúc bình thường rất nhiều thuốc và các trang thiết bị, trường hợp mua chống dịch là phải khác hẳn, ví dụ như phải được bố trí vốn, kinh phí để mua.

Bên cạnh đó, các cơ sở y tế bình thường sẽ có các trang thiết bị, thuốc, vật tư để phục vụ cho khám, chữa bệnh và cấp cứu, nhưng trường hợp xảy ra thiên tai thì phải được mua để đáp ứng yêu cầu.

“Hai điều đó là hoàn toàn khác nhau và chúng tôi cho rằng quy định được chỉ định thầu trong trường hợp này là cần thiết” – ông Lê Đức Luận nói.

Về hoá chất, Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng đúng như ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, loại đi theo các loại máy xét nghiệm thì thuộc trang thiết bị y tế, nhưng có những hóa chất không đi theo máy thì đang thiếu trong dự thảo và cần phải bổ sung.

Với vaccine, luật quy định chỉ định thầu trong trường hợp mà gói thầu phải thực hiện ngay để khắc phục các hậu quả do sự cố bất khả kháng.

Vấn đề mua sắm tập trung, ông Lê Đức Luận cho biết, Bộ Y tế hiện nay đang quá tải về mua thuốc. Còn trang thiết bị thì tùy khả năng và nhu cầu nên các đơn vị tự mua.

Báo cáo giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cũng thừa nhận vấn đề y tế có nhiều bất cập do quá trình thực hiện không tốt và do quy định của các văn bản dưới luật.

“Thực hiện còn có vấn đề và vướng ở nghị định, thông tư. Vừa qua chúng ta phải giải quyết từng việc bằng từng nghị quyết, rất phức tạp, mất công mà không đáp ứng được, ai cũng sợ. Sửa luật lần này cơ bản giải quyết, luật hoá các văn bản” – ông Nguyễn Chí Dũng khẳng định và cho biết sẽ tiếp tục phối hợp rà soát một bước nữa để giải quyết được hết các vướng mắc./.