M1126 Stryker - xe thiết giáp “đẳng cấp thế giới”

Xe bọc thép tám bánh M1126 Stryker là thành viên của dòng xe Stryker có nguồn gốc từ LAV III (Canada), được General Dynamics Land Systems Canada sản xuất cho Quân đội Mỹ, bắt đầu được biên chế từ tháng 10/2003. Ước tính, có khoảng 4.900 chiếc Stryker đã được sản xuất.

M1126 Stryker trong một buổi diễn tập. Nguồn ảnh: strategic-bureau.com

Stryker là một mô-đun đa dụng có thể thay đổi thiết kế để sử dụng cho các nhiệm vụ khác nhau, từ trinh sát đến chuyên chở binh lính…, vì thế, có biệt danh “quái vật biến hình”. M1126 Stryker có chiều dài 6,95m, chiều rộng 2,72m, cao 3,64m, trọng lượng 16,47 tấn, tầm hoạt động 502 km, được bọc lớp giáp dày 14,5mm; sử dụng động cơ Caterpillar C7 công suất 350 mã lực, đạt vận tốc 97 km/giờ khi di chuyển trên địa hình bằng phẳng, có thể được trang bị lớp giáp chuồng để đối phó với súng chống tăng RPG.

Chiến xa này được trang bị các thiết bị điều khiển hỏa lực, chống nhiễu, lọc không khí, phòng chống vũ khí hủy diệt lớn (NBC) và các thiết bị quan sát hồng ngoại, nhìn đêm, camera tự động… Tùy theo nhiệm vụ, xe có thể được trang bị nhiều loại vũ khí khác nhau như tên lửa chống tăng Javelin, AGM-114 Longbow Hellfire; tên lửa đối không AIM-9X Sidewinder; súng phóng lựu MK19 40mm; súng máy M2 Browning cỡ 50mm, M240 cỡ 7,62mm; hoặc pháo M68A2 105mm, có thể tiêu diệt các mục tiêu kiên cố trên mặt đất lẫn trên không.

M1126 Stryker chở được 9 binh sĩ với đầy đủ trang bị, cùng tổ lái 2 người. Xe thiết giáp nặng 19 tấn này có 4 bánh dẫn hướng và có thể chuyển sang chế độ 8 bánh dẫn hướng. Nhờ trọng lượng nhẹ, dễ vận chuyển hơn nhiều so với các loại xe tăng và xe thiết giáp khác, Stryker đáp ứng nhu cầu điều động các đơn vị đột kích có khả năng triển khai chiến thuật và triển khai nhanh chóng cho các chiến trường ở bất kỳ nơi nào.

Do lực lượng phản ứng nhanh cần các loại phương tiện nhỏ gọn có tính đa dụng cao, việc nghiên cứu tích hợp các vũ khí khác nhau trên một mô-đun hợp nhất là hướng đi được Mỹ lựa chọn. Lục quân Mỹ đã bắt đầu tiếp nhận xe chiến đấu Stryker đầu tiên được trang bị pháo cỡ 30mm, tốc độ bắn cao để đối phó với các xe chiến đấu của Nga. Lầu Năm Góc đã bỏ ra 329 triệu USD để thực hiện kế hoạch này do quân đội Mỹ đang thua Nga trong phân khúc xe chiến đấu. Theo các chuyên gia, Nga có rất nhiều dòng xe chiến đấu đa năng rất mạnh, đủ sức khiến nỗ lực của Mỹ lấy Stryker làm đối trọng khó có thể thành công.

M1126 Stryker được thiết kế để hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết. Nguồn ảnh: strategic-bureau.com1.

Nhờ được tích hợp pháo tự động ở phiên bản mới nhất, hệ thống vũ khí Stryker MSL của Mỹ đã có thể đảm nhiệm cả chức năng phòng không lẫn chống thiết giáp và bộ binh - là thành viên mới nhất trong dòng "quái vật biến hình" Stryker. Nhờ vũ khí mới, các Stryker của quân đội Mỹ đã có trong tay phương tiện đủ sức tiêu diệt loại xe tăng, thiết giáp, các loại trực thăng vũ trang, máy bay mà không phải gọi phi cơ hay các đơn vị phòng không chuyên trách hỗ trợ.

Trong chiến tranh Iraq năm 2003, những chiếc xe Stryker là lực lượng chiến đấu đi đầu của Mỹ trong các trận chiến đấu trên sa mạc lẫn trong đô thị. Loại xe bọc thép tám bánh M1126 Stryker được coi là vũ khí “đẳng cấp thế giới”, đã tham gia thực chiến trên nhiều chiến trường, và vẫn sẽ phục vụ trong quân đội Mỹ đến năm 2030.

Thái Lan sắp sở hữu M1126 Stryker

Theo thông tin chính thức, 60 chiếc xe bọc thép chở quân M1126 Stryker Mỹ đã qua sử dụng (37 xe Stryker tân trang với giá 80 triệu USD, 23 chiếc miễn phí) chuẩn bị được chuyển cho Thái Lan - quốc gia đầu tiên được Mỹ bán cho loại khí tài này. Gói cung cấp xe Stryker cho quân đội Thái Lan còn bao gồm 60 súng máy hạng nặng M2 Flex, hệ thống liên lạc, vũ khí, nhà chứa, bãi tập, phụ tùng thay thế và bảo dưỡng với tổng giá trị 175 triệu USD. Lính Thái Lan thuộc biên chế các phân đội Stryker, gồm lái xe, thợ cơ khí và kỹ thuật viên, được đưa đi đào tạo ở Mỹ.

M1126 Stryker trên đường tuần tra. Nguồn ảnh: defence-blog.com

Số xe trên được General Dynamics Land Systems có trụ sở tại Michigan sản xuất, đã phục vụ trong Lục quân Mỹ trước khi được đưa vào kho dự trữ, bảo dưỡng theo quy chuẩn của khí tài dự bị. Các chiến xa này sẽ được đưa vào biên chế cho Sư đoàn Bộ binh số 11 ở tỉnh Chachoengsao và nhiều đơn vị khác của Lục quân Thái Lan. Đây là những chiếc xe được mua theo chính sách của Hội đồng Quốc phòng nhằm hiện đại hoá Sư đoàn Bộ binh số 11 và quân đội nước này.

Trước đó, quân đội Thái Lan dự tính mua thêm các xe do Trung Quốc sản xuất, nhưng Tư lệnh Lục quân Apirat Kongsompong đã đạt được một thỏa thuận với Mỹ. Theo các nhà quan sát, chất lượng vũ khí, khí tài Trung Quốc thường bị nghi ngờ, đồng thời, Bangkok có thể chịu ảnh hưởng của Bắc kinh trong chính sách đối ngoại trong tương lai. Thái Lan từng có hợp đồng mua xe tăng chiến đấu chủ lực VT-4 và Type-69-II, tàu hộ về lớp Type-053H2, tàu ngầm S26T.

Tuy nhiên, các hợp đồng giá trị lớn của chính quyền Thái Lan với Trung Quốc đã và đang hứng chịu hàng loạt chỉ trích với lý do thiếu minh bạch - không thể được giám sát công khai như phương Tây, thậm chí, còn bị một số cáo buộc là “hợp đồng phi pháp”, bị yêu cầu điều tra, có thể khiến Bangkok hứng chịu nhiều hậu quả, theo CTN News.

Có lo ngại rằng, sự phụ thuộc ngày càng nhiều vào vũ khí Trung Quốc có thể khiến Thái Lan nếm thêm “trái đắng” như thương vụ xe tăng Type-69-II năm 1987 - buộc phải loại biên trước thời hạn do gặp nhiều hư hỏng, trục trặc và thiếu linh kiện thay thế. Thái Lan cũng đã gặp rất nhiều vấn đề với tàu hộ vệ lớp Type-053H2 cả máy tàu lẫn chất lượng các thiết bị trên boong, vốn được mua từ Trung Quốc với giá chỉ bằng 25% giá tàu cùng loại của phương Tây.

Còn nhớ, trong khuôn khổ Triển lãm An ninh - Quốc phòng Quốc tế 2015 diễn ra tại Bangkok, Thái Lan đã giới thiệu khá nhiều trang thiết bị, vũ khí do nước này tự sản xuất, trong đó có xe thiết giáp chở quân (APC) có tên gọi “Góa phụ nhện đen” (Black Widow Spider) do Viện công nghệ quốc phòng (DTI) nghiên cứu, phát triển với điểm nhấn là tháp pháo điều khiển từ xa do một công ty Singapore sản xuất lắp pháo tự động 30mm cùng súng máy đồng trục 7,62mm bên trái, để thay thế loại BTR-3E nhập khẩu từ Ukraine.

Mặc dù xe thiết giáp nội địa "Góa phụ nhện đen" được giới thiệu với nhiều tính năng ưu việt, Thái Lan đã quyết định mua xe bọc thép Stryker Mỹ với giá cao. Việc đặt hàng số lượng lớn xe thiết giáp Stryker cho thấy, chương trình xe bọc thép nội địa của Thái Lan vẫn chưa thể đáp ứng nhu cầu nội địa - điều không gây ngạc nhiên khi quốc gia Đông Nam Á này chưa có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực trên; đồng thời, so với vũ khí “made in China”, Stryker “đẳng cấp thế giới” đắt nhưng “xắt ra miếng”./.