Sau hai ngày rưỡi làm việc với tinh thần tiếp tục đổi mới, Quốc hội đã hoàn thành phiên họp chất vấn và trả lời chất vấn về việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ Khóa XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII.

Tổng cộng đã có 121 lượt đại biểu Quốc hội chất vấn; có 41 lượt đại biểu tranh luận. Các thành viên Chính phủ, trong đó có, Thủ tướng và  3 Phó Thủ tướng Chính phủ và 15 Bộ trưởng, trưởng ngành đã trực tiếp trả lời chất vấn về các vấn đề thuộc trách nhiệm quản lý, điều hành của mình.

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, với tính chất, phạm vi nội dung phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp này, có thể coi đây như là bước đầu tổng kết, đánh giá cuối nhiệm kỳ đối với hoạt động giám sát của Quốc hội. Việc chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp thể hiện tinh thần trách nhiệm của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đại biểu Quốc hội trong việc theo dõi, giám sát đến cùng những nội dung được cử tri và Nhân dân quan tâm mà đã được Quốc hội giám sát, ra nghị quyết yêu cầu thực hiện.

"Phiên chất vấn diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn và trách nhiệm, có sự trao đổi, tranh luận sôi nổi để làm rõ thêm những vấn đề mà đại biểu và cử tri quan tâm. Các đại biểu Quốc hội đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, nghiên cứu kỹ các báo cáo, đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, đi thẳng vào nội dung chất vấn. Các thành viên Chính phủ, các vị Trưởng ngành cơ bản đã trả lời rõ, thẳng thắn về kết quả đạt được, những hạn chế, yếu kém, chỉ rõ nguyên nhân, nhận trách nhiệm và có giải pháp cụ thể để khắc phục trong tương lai. Tuy nhiên, cũng có vấn đề trả lời còn chưa đáp ứng được yêu cầu của đại biểu, chưa làm rõ được trách nhiệm nên còn có ý kiến tranh luận, trao đổi lại", Chủ tịch Quốc hội nhận xét.  

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, qua phiên chất vấn cho thấy, cơ bản việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội đã được Chính phủ, Toà án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao nghiêm túc, chủ động triển khai thực hiện với nhiều giải pháp, biện pháp đồng bộ, quyết liệt; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thực hiện có hiệu quả các yêu cầu của Quốc hội, tạo sự chuyển biến, góp phần phát triển kinh tế -xã hội, bảo đảm an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội, quốc phòng được giữ vững. Nhiều chỉ tiêu, nhiệm vụ Quốc hội giao đã được thực hiện đạt hoặc vượt yêu cầu. Kết quả đó được đại biểu Quốc hội, cử tri và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn nhận thấy còn có nhiều nội dung, nhiều chỉ tiêu, yêu cầu chưa đạt, chưa giải quyết dứt điểm hoặc vẫn còn có những khó khăn, vướng mắc cần tiếp tục có giải pháp căn cơ để triển khai, khắc phục. Có những vấn đề đã được Quốc hội yêu cầu nhiều lần, nhưng chuyển biến còn chậm, chưa đạt kết quả đề ra. Nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế có cả khách quan và chủ quan, trong đó có nguyên nhân từ bất cập trong chính sách pháp luật, từ tổ chức thực hiện, từ việc thiếu nguồn lực, nhưng cũng có những nguyên nhân xuất phát từ tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức và của đội ngũ cán bộ, công chức thực thi nhiệm vụ.

Quốc hội đề nghị Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, các bộ, ngành liên quan tiếp tục tổ chức thực hiện, hoàn thành các yêu cầu đã được Quốc hội đề ra, cũng như những giải pháp đã nêu tại phiên chất vấn hôm nay.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã đưa ra 9 nhóm vấn đề quan trọng đã được các đại biểu Quốc hội chất vấn tại kỳ họp và yêu cầu chính phủ tiếp tục thực hiện các nhóm giải pháp như hoàn thiện thể chế pháp luật, nghiên cứu sớm trình Quốc hội ban hành các Luật để tiếp tục triển khai thi hành Hiến pháp 2013; tiếp tục triển khai việc sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước theo các Nghị quyết của Đảng và Quốc hội; sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục, y tế, có giải pháp đồng bộ để xử lý vấn đề biên chế của ngành giáo dục và y tế phù hợp với từng vùng, miền, trong đó cần sớm ban hành nghị định về vị trí việc làm, tổ chức của đơn vị sự nghiệp công lập. Rà soát sửa đổi chế độ phụ cấp, xây dựng chương trình bồi dưỡng cho người hoạt động không chuyên trách ở cơ sở bảo đảm hợp lý.

Tăng cường hiệu quả, chất lượng đầu tư; đẩy mạnh giải ngân đầu tư công; tập trung nguồn lực, nguồn vốn cho các công trình trọng điểm, bảo đảm quốc phòng, an ninh; huy động nguồn lực để thực để triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo Nghị quyết của Quốc hội; đầu tư nguồn lực cho công tác cứu hộ, cứu nạn và phòng chống thiên tai, tu bổ xử lý đê xung yếu, kè sông biên giới; bố trí đầu tư hạ tầng giao thông cho khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, Tây Nguyên và miền núi phía Bắc. Có các giải pháp để bảo đảm cân đối ngân sách an toàn trong bối cảnh tác động của đại dịch Covid 19 và ảnh hưởng của thiên tai.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Chính phủ đẩy mạnh cải cách hành chính, đổi mới nền công chức, công vụ; triển khai cải cách tư pháp, nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ làm công tác tư pháp; tập trung xây dựng chính phủ điện tử thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về thông tin và truyền thông, quy hoạch báo chí và hoạt động báo chí theo quy định đúng của pháp luật. Tiếp tục đẩy mạnh triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, cách mạng 4.0 bảo đảm an toàn thông tin và an ninh mạng; triển khai đồng bộ các giải pháp xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện; có các giải pháp hữu hiệu để khắc phục tình trạng xuống cấp về đạo đức và văn hóa; bảo tồn văn hóa truyền thống.

Về lĩnh vực giáo dục, các bộ ngành liên quan cần rà soát việc triển khai cơ chế tự chủ đối với các trường đại học, xác định rõ vai trò của cơ quan quản lý, cơ quan chủ sở hữu đối với các trường đại học; tăng cường kiểm tra, giám sát, bảo đảm chất lượng sách giáo khoa; giảm tải cho giáo viên và học sinh.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý: "Tăng cường công tác quản lý nhà nước về môi trường, đặc biệt là đánh giá tác động môi trường trong việc thực hiện các dự án kinh tế - xã hội; giải quyết mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường; xây dựng cơ chế phù hợp trong việc thu gom và xử lý rác thải; tập trung sử lý nguồn thải, nhất là nước thải sinh hoạt ra các dòng sông; sử dụng các biện pháp, công cụ kinh tế, kỹ thuật phù hợp để quản lý môi trường. Rà soát công tác quản lý đất đai, việc khai thác tài nguyên, thiên nhiên; có các giải pháp để bảm đảm an ninh nguồn nước, bảo đảm nước ngọt trong điều kiện biến đổi khí hậu, xâm nhập mặt, nhất là ở vùng núi và đồng bằng Sông Cửu long và hải đảo".

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân mong muốn các cơ quan của Chính phủ, các bộ ngành nâng cao năng lực bảo vệ phát triển rừng, tăng tỷ lệ che phủ rừng, hạn chế thấp nhấp việc chuyển mục đích diện tích rừng tự nhiên, phục hồi chất lượng rừng tự nhiên; có các chương trình riêng để phục hồi diện tích rừng tại khác khu vực trọng điểm Tây nguyên, Tây Bắc và ven biển; cải thiện cơ cấu rừng trồng, gắn với đặc thù của từng vùng nhằm tăng giá trị, độ bền vững của rừng trồng, nâng diện tích rừng trồng; xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng; xử lý tốt việc di dân tự do có ảnh đến việc bảo vệ rừng.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 10 đã thành công tốt đẹp. Kết quả của phiên chất vấn hôm nay sẽ là cầu nối giữa hai khóa Quốc hội, chuyển tải những nỗ lực trách nhiệm của Chính phủ, của các bộ, ngành trong công tác chỉ đạo điều hành và trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội trong việc theo dõi, giám sát; thể hiện vai trò, chức năng của Quốc hội trong việc thực hiện thắng lợi mục tiêu đã đề ra của nhiệm kỳ khóa XIV, tạo động lực, khí thế mới để đất nước tiếp tục phát triển bền vững trong nhiệm kỳ tiếp theo./.