VOV.VN - Ở thôn Đèo Gió, một nhóm phụ nữ Dao Tiền ngày ngày kiên trì bên khung thêu, cần mẫn từng đường kim, mũi chỉ. Họ không chỉ là những người “giữ lửa” cho nghề thêu thổ cẩm, mà còn đang nỗ lực đưa nét văn hóa dân tộc hòa vào đời sống hiện đại bằng đôi tay tài hoa và tinh thần đổi mới.
Từ rất lâu rồi, nghề thêu đã là một phần không thể thiếu trong đời sống của người Dao Tiền ở Đèo Gió (xã Ngân Sơn, tỉnh Thái Nguyên). Cũng như bao người phụ nữ khác, bà Bàn Thị Thanh đã được các bà, các mẹ truyền dạy từng mũi thêu, đường chỉ ngay từ thuở nhỏ. Bà Thanh cho biết, thêu là công việc đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ và óc sáng tạo nên để làm nên một chiếc khăn hay chiếc mũ, người phụ nữ Dao Tiền phải mất vài ngày. Với những bộ trang phục hay túi xách cầu kỳ hơn, thời gian hoàn thành có thể kéo dài cả tuần, thậm chí cả tháng. Hơn 40 năm gắn bó với cây kim thêu, nay bà Thanh đã lại bền bỉ truyền dạy cho nhiều cô gái trẻ trong thôn.
Năm 2023, nhóm "Thêu thổ cẩm Đèo Gió" được thành lập với 20 thành viên.
“Mình rất là tự hào, mình dạy các cháu, các em lớp trẻ tập thêu theo phong tục dân tộc mình, vì mình không dạy cho các cháu, các em thì sau này sẽ mất nét văn hóa của dân tộc mình đi”, bà Thanh chia sẻ.
Nhận thấy nhu cầu sản phẩm thổ cẩm gia tăng, bà Thanh cùng nhiều chị em đã liên kết đưa sản phẩm thêu may ra thị trường. Với sự hỗ trợ của Hội Liên hiệp Phụ nữ xã, năm 2023, nhóm "Thêu thổ cẩm Đèo Gió" ra đời với 20 thành viên. Những ngày đầu, sản phẩm làm ra chưa nhiều, chất lượng còn chưa đồng đều, việc quảng bá, tiếp cận khách hàng cũng chưa hiệu quả... nên dù tâm huyết, nhóm vẫn loay hoay trong việc đưa sản phẩm ra khỏi phạm vi địa phương.
Bà Bàn Thị Thanh (bên phải) hướng dẫn kỹ thuật thêu cho các cô gái trẻ trong thôn.
Nhờ các lớp tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn bán hàng do Hội Phụ nữ xã tổ chức, chị em dần tự tin hơn. Ngoài việc thêu đúng kỹ thuật, họ còn học cách cảm nhận, phối màu sao cho hài hòa mà vẫn giữ được hồn cốt văn hóa. Các họa tiết đặc trưng như chim, thú, núi rừng, hoa lá… được thể hiện sinh động, mỗi sản phẩm là một câu chuyện, một lớp trầm tích văn hóa truyền đời. Không quá rực rỡ, chỉ với những sắc màu cơ bản như chàm, trắng ngà, đỏ, xanh, kết hợp phụ kiện bạc, phụ nữ Dao ở Đèo Gió đã tạo nên những bộ trang phục truyền thống độc đáo, mang nét riêng biệt và từng bước được khách hàng đón nhận.
Các chị tranh thủ lúc nông nhàn, buổi trưa hoặc đêm tối để cùng nhau thêu sản phẩm.
Bà Đặng Thị Thanh, thành viên nhóm "Thêu thổ cẩm Đèo Gió" cho biết: “Nhóm chúng tôi thêu áo, mũ, quần, thêu các loại túi, túi xách, túi đeo… cầu kỳ, mất công, mất thời gian lắm. Thêu là bán được hết đấy, khách hàng ưa chuộng nhất là chiếc khăn, mũ, là những cái đơn giản nhất”.
Những phụ nữ Dao Tiền ở Đèo Gió đã học hỏi để ứng dụng công nghệ thông tin, quảng bá sản phẩm may thêu.
Không chỉ bán trực tiếp, chị em còn tận dụng công nghệ để mở rộng thị trường. Bà Bàn Thị Hương, thành viên nhóm “Thêu thổ cẩm Đèo Gió” chia sẻ: “Tôi thấy bây giờ có mạng xã hội thì rất tiện, nhóm thêu có nhóm zalo, có việc gì chúng tôi trao đổi qua nhóm zalo hay messeger… Rồi là bán hàng qua mạng, có khách đặt thì đăng lên mạng sẽ nhanh hơn và tiện hơn”.
Các chị mạnh dạn quảng bá sản phẩm qua mạng xã hội.
Nhờ cách làm mạnh dạn, sáng tạo, hiện hơn 30 mặt hàng thổ cẩm từ mũ, áo, khăn đến túi xách, túi đeo đã có mặt ở Hà Nội, Hải Phòng, Cao Bằng… Với giá bán từ 150 nghìn đến 500 nghìn đồng/sản phẩm, chị em có thêm nguồn thu nhập đáng kể, chỉ từ việc tranh thủ lúc nhàn rỗi buổi sáng, chiều tối hay ban đêm. Bà Lý Thị Lan, thành viên nhóm “Thêu thổ cẩm Đèo Gió” vui vẻ cho biết: “Không chỉ cải thiện kinh tế, mô hình hợp tác còn gắn kết tình làng nghĩa xóm. Các thành viên cũng hỗ trợ, bảo ban nhau làm. Tôi tham gia thêu những sản phẩm, những hoa văn là hoa văn dân tộc Dao, thêu những con chó, con chim, những cái mà dân tộc mặc, có hoa văn gì thì mình học hỏi nhau”.
Một số sản phẩm của nhóm thêu thổ cẩm Đèo Gió.
Giờ đây, hình ảnh những phụ nữ Dao Tiền ở Đèo Gió livestream, đăng sản phẩm lên mạng xã hội và các trang thương mại điện tử đã trở nên quen thuộc. Họ vừa giữ gìn nghề truyền thống, vừa khẳng định vai trò mới của phụ nữ vùng cao dám nghĩ, dám làm, dám khởi nghiệp, mạnh dạn ứng dụng công nghệ để tự chủ kinh tế. Trong dòng chảy của thời đại số, phụ nữ Đèo Gió vẫn gìn giữ bản sắc riêng, biến nghề truyền thống thành sinh kế bền vững, đồng thời tiếp thêm niềm tin và động lực cho nhiều phụ nữ vùng cao khác vươn lên làm chủ cuộc sống.
Những họa tiết đơn giản nhưng được thực hiện tỉ mỉ và hiện nay nhiều sản phẩm đã có mặt tại các thị trường lớn trong nước.
VOV.VN - Lễ kết nghĩa mẹ con của người Êđê ở Tây Nguyên mang ý nghĩa tốt đẹp, mong muốn mọi người sống chan hòa thân thiết, gắn bó với nhau như người ruột thịt, cùng chia sẻ, giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn để xây dựng gia đình, phát triển buôn làng ngày càng no ấm, giàu đẹp.
Từ khóa: Đèo Gió, Đèo Gió, Dao Tiền, thổ cẩm, thêu, giữ lửa, nghề thủ công