Giá rớt thê thảm, nông dân “tay trắng”

Ông Sơn Prêm xã Hưng Mỹ, tỉnh Vĩnh Long đang có hơn 10 công ruộng đến kỳ thu hoạch, thay vì phấn khởi với niềm vui mùa vụ thì ông Prêm buồn bã chia sẻ: "Chi phí phân bón, thuốc men, công lao động tăng cao, nhưng lúa bán ra chỉ 5.000 đồng/kg, thương lái còn kì kèo ép xuống. Tính ra cả vụ này gia đình tôi coi như trắng tay"

Những bao lúa chất đầy góc ruộng nhưng ông chẳng buồn gánh về vì càng bán càng lỗ. Hình ảnh người nông dân bước ra đồng, nhìn cánh đồng vàng mà lòng nặng trĩu, phản ánh rõ thực tế cay đắng làm nhiều mà chẳng thu được là bao. Nỗi lo “được mùa mất giá” lại một lần nữa hiện hữu, như điệp khúc buồn đeo bám ông Sơn Prêm biết bao mùa vụ khác.

Tương tự, ông Huỳnh Nguyên, với hơn 60 công ruộng đang chín vàng cũng than thở: "Giá lúa hạt dài chỉ còn 4.800 – 5.000 đồng/kg, lúa hạt tròn được 6.200 đồng. Với mức này chắc chắn thua lỗ. Nông dân cần trên 10.000 đồng/kg mới có lãi. Chưa kể năm nay mưa bão, sâu bệnh làm nhiều diện tích bị đổ ngã".

Không chỉ nông dân, thương lái thu mua tại ruộng cũng than khó. Bà Thạch Thị Thanh, chủ một vựa lúa ở địa phương, chia sẻ: "Giá lúa thay đổi liên tục theo giờ, sáng khác, chiều khác. Nhiều khi vừa chốt giá với nông dân, vài giờ sau đại lý lại ép xuống. Thương lái nhỏ ở giữa tụi tôi cũng bị kẹt, nhiều lúc không dám mua nhiều".

Câu chuyện này cho thấy chuỗi trung gian đang chiếm ưu thế tuyệt đối trong việc quyết định giá lúa. Nông dân dù cực khổ “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” nhưng cuối cùng vẫn chịu cảnh bị ép giá, còn thương lái nhỏ cũng khó xoay xở trước sự chi phối từ các doanh nghiệp và đại lý lớn.

Chính quyền loay hoay tìm lối ra

Theo ông Phạm Đắc Tâm, Chủ tịch UBND xã Hưng Mỹ, vụ hè thu năm nay, toàn xã gieo trồng hơn 3.110 ha lúa, mới thu hoạch khoảng 400 ha. Tuy nhiên, chi phí đầu vào tăng cao, đa phần nông dân mua phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo hình thức ký nợ, đến cuối vụ mới trả, khiến gánh nặng tài chính càng lớn. “Chúng tôi đang nỗ lực kết nối doanh nghiệp, mở rộng đầu ra, tìm cách nâng giá trị hạt lúa. Hai hợp tác xã Phước Hảo và Thiện Oanh cũng chủ động ký hợp đồng bao tiêu. Đồng thời, xã kiến nghị thêm nguồn vốn vay ưu đãi để bà con đầu tư máy móc, giảm chi phí sản xuất”, ông Tâm cho biết.

Thực trạng giá lúa rớt thảm hại ở Hưng Mỹ không phải lần đầu xuất hiện. Điệp khúc “được mùa mất giá” kéo dài nhiều năm nay đã khiến niềm tin của nông dân ngày càng hao mòn. Nếu tình trạng thương lái tiếp tục ép giá, người trồng lúa sẽ dần mất động lực, thậm chí buộc phải bỏ nghề hoặc chuyển sang cây trồng khác.

Các chuyên gia cho rằng, để giải quyết tận gốc, cần tăng cường liên kết chuỗi giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp – thị trường xuất khẩu; xây dựng kho dự trữ và chế biến sâu để không phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái thu mua tại ruộng; công khai minh bạch giá lúa theo ngày để hạn chế tình trạng “ép giá” tùy tiện; đẩy mạnh tín dụng ưu đãi cho nông dân đầu tư công nghệ, cơ giới hóa, giảm chi phí sản xuất.

Nhìn cánh đồng lúa chín vàng rực nhưng lòng người nông dân xã Hưng Mỹ lại nặng trĩu. Họ không vui khi gặt hái thành quả cả mùa, mà lại lo sợ cảnh “lỗ nặng”. Nỗi niềm ấy không chỉ của riêng một vài hộ, mà là thực tế của hàng trăm gia đình gắn bó với cây lúa. Đã đến lúc cần những giải pháp căn cơ để chấm dứt tình trạng thương lái ép giá, để hạt lúa – niềm tự hào của người nông dân Việt Nam – thực sự mang lại giá trị xứng đáng cho người gieo trồng.

Giá lúa cuối vụ Hè thu lao dốc, nông dân Đồng Tháp khốn khó

VOV.VN - Hiện nay, nông dân tỉnh Đồng Tháp bước vào thu hoạch diện tích lúa hè thu cuối vụ. Ở thời điểm này, giá lúa tiếp tục giảm, năng suất lại không cao nên nông dân lãi rất ít thậm chí chỉ hòa vốn.