Nghẹt mũi là tình trạng các mạch máu bên trong mũi bị viêm đồng thời các mô mũi sưng to lên, khi đó sẽ xuất hiện lượng chất nhầy khá lớn ngăn cản sự lưu thông không khí trong mũi, làm cho người bệnh thở khó hơn bình thường và có cảm giác rất khó chịu. Ngạt mũi là một trong những biểu hiện rất hay gặp của người bệnh Covid-19 và thường xuất hiện vào ngày thứ 3 sau khi được xác định nhiễm SARS-CoV-2.

Ngẹt mũi hay kèm theo một số triệu chứng tai mũi họng khác như đau họng, ù tai, đau đầu, sổ mũi, chảy nước mũi thường xuyên, hoặc bị nghẹt mũi một bên. Nó làm cho người bệnh không ngủ được, thường phải há miệng ra để thở, điều này dẫn đến tình trạng khô họng và đau họng của người bệnh ngày càng nặng hơn.

Chính vì vậy, điều trị triệu chứng ngạt mũi rất quan trọng bởi nó giúp tránh bội nhiễm từ dịch ứ đọng trong hốc mũi có thể tiến triển thành viêm mũi xoang cấp hoặc dịch chảy xuống dưới phế quản mang theo SARS-CoV-2 xuống phế quản gây viêm phế quản, viêm phổi.

Các phương pháp xử trí ngạt mũi ở người nhiễm SARS-CoV-2:

Đầu tiên, không được tự ý sử dụng kháng sinh điều trị tai mũi họng cho bệnh nhân Covid-19 bởi kháng sinh không có tác dụng trên virus. Do tâm lý lo sợ nên nhiều bệnh nhân đã tự ý ra hiệu thuốc mua thuốc kháng sinh và sử dụng kéo dài không có chỉ định của bác sĩ. Một số trường hợp sử dụng liều cao và kéo dài nhưng tình trạng bệnh không hề thuyên giảm, thậm chí còn gặp phải vấn đề kháng thuốc trong quá trình điều trị. Chỉ sử dụng kháng sinh khi có bội nhiễm vi khuẩn và có sự hướng dẫn từ bác sĩ.

Xông hơi mũi họng là một trong những phương pháp điều trị truyền thống được sử dụng rộng rãi để làm dịu và thông đường mũi, giảm các triệu chứng của đường hô hấp. Bằng việc hít hơi nước, không khí được làm ẩm và ấm có tác dụng làm lỏng chất nhầy trong mũi, họng và phổi, giảm kích ứng đường hô hấp, làm sạch đường mũi và giảm viêm niêm mạc trên đường thở hoặc ức chế sự nhân lên của virus vì nhiệt của hơi nước.

Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, nhiệt độ và độ ẩm cao (nhiệt độ trên 40°C và độ ẩm trên 95%) làm ức chế khả năng nhân lên của SARS-CoV-2 trên các tế bào biểu mô đường hô hấp. Xông hơi có nhiệt độ khoảng 70°C ức chế sự nhân lên của virus. Nguyên liệu có thể là sả, chanh, bạc hà, húng quế, gừng, tỏi, lá bưởi, kinh giới, tía tô, tràm gió… hoặc có thể sử dụng tinh dầu của các dược liệu trên. Có thể dùng một loại dược liệu hoặc phối hợp nhiều loại dược liệu, mỗi loại 200g - 400g. Nếu dùng dạng tinh dầu thì 2 - 4ml. Xông hơi bằng máy xông hoặc có thể đơn giản đun thuốc sôi và hít vào hơi thuốc.

Uống nhiều nước: Nước có thể làm loãng được chất dịch trong hốc mũi, làm cho mũi thông thoáng, giảm ngạt. Nên sử dụng nước ấm kèm gừng hoặc trà xanh để tăng hiệu quả giảm nghẹt mũi. Nước ép trái cây cũng rất tốt vì bổ sung thêm vitamin C giúp tăng sức đề kháng. Nhưng cần lưu ý là đừng uống quá nhiều ở những người có tiền sử tăng huyết áp vì có thể dẫn tới tăng khối lượng tuần hoàn.

Pha dung dịch nhỏ mũi: Nên sử dụng các loại dung dịch dạng xịt bán sẵn tại các hiệu thuốc hoặc tự pha theo công thức sau: 1 cốc nước ấm và ½ thìa cà phê muối lắc đều rồi nhỏ 3-6 giọt dung dịch vào mỗi lỗ mũi, hít nhẹ.

Nằm ngủ kê cao đầu và có thể sử dụng máy tạo ẩm không khí trong phòng ngủ (nếu có điều kiện).

Sử dụng thuốc chống sung huyết mũi tại chỗ: Naftazoline, xylometazoline, adrenaline, ephedrine… tuy nhiên nhóm thuốc này tuyệt đối phải do bác sĩ chỉ định và sử dụng dưới 10 ngày do thuốc có thể gây ra các tác dụng không mong muốn như tăng huyết áp, lo lắng, mất ngủ…

Thuốc kháng histamine để giảm dị ứng: Có thể dùng đường uống hoặc xịt tại chỗ (loratadin, cetirizin, fexofenadine, desloratadin…) để làm khô mũi, giảm tiết dịch và hắt hơi. Điều này giúp ngăn ngừa lây nhiễm khi bắn các giọt dịch tiết ra môi trường xung quanh (vừa điều trị - vừa phòng bệnh). Tuy nhiên các thuốc nhóm này người bệnh cũng nên được tư vấn bởi bác sĩ tai mũi họng, tránh tự ý dùng thuốc./.