Các lãnh đạo Liên minh châu Âu đạt được thảo thuận tháo gỡ các bế tắc liên quan đến ngân sách 2021-2027 và gói phục hồi 750 tỷ euro, sau khi hai nước Hungary và Ba Lan đồng ý thỏa hiệp tại Thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) đang diễn ra tại Brussels, Bỉ.

Thỏa thuận đạt được trong tối ngày 10/12, sau khi nguyên thủ 27 nước châu Âu có buổi ăn tối và làm việc trong ngày họp đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh cuối cùng trong năm 2020. Trước sức ép của đa số các nước thành viên và thông qua trung gian hòa giải của Đức, hai nước Ba Lan và Hungary đã đồng ý từ bỏ việc phủ quyết ngân sách 2021-2027 của khối cũng như gói phục hồi trị giá 750 tỷ euro. Trước đó, Ba Lan và Hungary đã tuyên bố phủ quyết các gói tài chính này để phản đối cơ chế gắn việc phân bổ các nguồn tài chính gắn với điều kiện tuân thủ nguyên tắc của nhà nước pháp quyền

Theo thỏa thuận đạt được giữa Ba Lan, Hungary với các thành viên khác, Liên minh châu Âu sẽ thay thế cơ chế gắn điều kiện bắt buộc về nhà nước pháp quyền bằng một tuyên bố chung, trong đó nêu rõ việc gắn các nguyên tắc nhà nước pháp quyền với việc phân bổ tài chính sẽ được thực hiện một cách khách quan và chỉ với mục đích đảm bảo các nguồn tiền từ châu Âu được sử dụng một cách đúng đắn chứ không phải để trừng phạt các nước.

Việc thay “cơ chế” bằng một “tuyên bố” được xem là giảm nhẹ bớt áp lực lên Ba Lan và Hungary, tạo điều kiện cho hai nước này xuống thang và chấp nhận các điều kiện do châu Âu đặt ra. Về phía Ba Lan và Hungary, giới quan sát cho rằng, hai nước này sẽ tìm cách trì hoãn các quyết định của EU liên quan đến việc áp dụng tuyên bố trên thông qua việc kiện lên Tòa án châu Âu nếu rơi vào tình huống bất lợi.

Trước mắt, giải pháp thỏa hiệp này giúp EU phá được thế bế tắc và kịp thời phân bổ các nguồn tài chính trị giá tổng cộng trên 1,8 nghìn tỷ euro cho các nước thành viên ngay từ đầu năm 2021, trong bối cảnh kinh tế nhiều nước đang rơi vào khủng hoảng trầm trọng vì đại dịch Covid-19.

Ngay sau khi đạt được thỏa thuận về ngân sách, trong sáng 10/12, lãnh đạo các nước EU cũng đã thông qua một quyết định quan trọng khác trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, khi nâng mục tiêu cắt giảm phát thải CO2 tại châu lục này vào năm 2030 lên 55% so với mức của năm 1990. Mục tiêu trước đó được EU đưa ra là 40%. Dự kiến, trong phiên họp cuối vào chiều 11/12, EU sẽ đưa ra các quyết định quan trọng liên quan đến quan hệ giữa khối này với Thổ Nhĩ Kỳ và các đối tác ở Balkan./.