cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Đưa nghề dệt thành sản phẩm du lịch hấp dẫn ở làng Kép, Gia Lai
Cập nhật: 15 giờ trước
VOV.VN - Cách phố núi Pleiku chừng 30km, làng Kép, xã Ia Ly, tỉnh Gia Lai những năm gần đây trở thành điểm đến quen thuộc của du khách trong và ngoài nước. Không chỉ bởi cảnh sắc yên bình của núi rừng, mà còn vì nơi đây đang khơi dậy một mạch nguồn văn hóa, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jarai.
Người góp phần khơi ngọn lửa ấy chính là chị H’Uyên Niê, người phụ nữ giàu tâm huyết, đang cùng bà con miệt mài gìn giữ và phát huy nghề truyền thống.
Trong căn nhà sàn nhỏ của làng Kép, nghệ nhân Rơ Châm Mlonh, năm nay đã ngoài 70 tuổi vẫn ngồi bên khung cửi. Mái tóc đã bạc, nhưng đôi tay vẫn thoăn thoắt đưa thoi, dệt từng đường hoa văn tinh xảo. Âm thanh của thoi dệt cùng đôi bàn tay khéo léo đan dệt hòa vào nhịp sinh hoạt thường ngày của người Jarai. Chị Rơ Châm Suynh - một thành viên của Tổ hợp tác dệt thổ cẩm làng Kép cho biết, người Jarai thường lấy màu đen, đỏ, trắng làm chủ đạo để tạo nền cho tấm vải thổ cẩm, chính vì vậy màu sắc, họa tiết trong trang phục của người Jarai rất được du khách ưa chuộng.
“Nghề dệt từ mẹ bày cho, từ nghề mình có thể làm ra túi, quần, áo, ngoài ra bây giờ nghề dệt còn phục vụ du lịch, khách xem nữa, như vậy giữ được nghề truyền thống và có thêm thu nhập để cải thiện cuộc sống”, chị Rơ Châm Suynh chia sẻ.
Với bà con làng Kép, tấm vải thổ cẩm không chỉ là sản phẩm, mà còn là câu chuyện về văn hóa, về ký ức của một dân tộc. Chị Rơ Châm Háo, người của làng cho biết: “Làm dệt để không quên phong tục từ thời xưa, làm khố, túi, khăn. Khi du khách đến làm túi nhỏ, túi lớn, khăn và các loại”.
Những tấm vải thổ cẩm thủ công được du khách ưa chuộng, nhưng để sản phẩm đến gần hơn với thị trường, chị H’Uyên Niê, 38 tuổi, người khởi xướng Tổ hợp tác dệt thổ cẩm làng Kép đã nghĩ ra cách làm sáng tạo, biến những tấm vải thổ cẩm truyền thống thành quà lưu niệm nhỏ gọn, giá cả hợp lý, phù hợp với du khách.
Chị H’Uyên cho rằng, để nghề không chỉ sống mà còn phát triển bền vững, cần thay đổi cách tiếp cận thị trường: “Các nghệ nhân dệt ra sản phẩm giá trị cao sẽ khó tiếp cận khách hàng, vì thế chúng tôi thay đổi cách làm là phát triển các sản phẩm thành quà lưu niệm. Ví dụ một tấm vải có thể may thành túi, ví hoặc các mặt hàng quà lưu niệm, đáp ứng nhu cầu của khách khi khách hàng tới trải nghiệm nghề dệt thì sẽ mua được các sản phẩm phù hợp với túi tiền của du khách”.
Với sự dẫn dắt của chị H’Uyên Niê, năm 2019, Tổ liên kết dệt thổ cẩm gắn với du lịch cộng đồng ở làng Kép ra đời với 15 thành viên. Sau hơn 5 năm, số thành viên đã tăng gấp đôi, các nghệ nhân của làng đã có thêm thu nhập từ các sản phẩm bán cho khách du lịch. Tổ hợp tác còn có quy chế luân phiên nghệ nhân tham gia hướng dẫn du khách để ai cũng được làm, được hưởng.
“Trong mô hình du lịch cộng đồng, chúng tôi luân chuyển các nghệ nhân, chúng tôi tạo điều kiện cho tất cả các nghệ nhân trong làng biết dệt, ưu tiên các nghệ nhân là phụ nữ nghèo, vì khi họ trực tiếp tham gia vào mô hình du lịch cộng đồng thì họ sẽ trực tiếp nhận được thành quả của mình là thù lao, từ đó các nghệ nhân sẽ có tinh thần và sự đam mê để lưu giữ bản sắc văn hóa của mình”, chị H’Uyên Niê chia sẻ.
Nhiều năm nay, mỗi năm làng du lịch cộng đồng Ia Ly đón từ 4.000 đến 5.000 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm. Con số này tuy chưa lớn nhưng là tín hiệu đáng mừng cho thấy hướng đi đúng đắn trong việc bảo tồn bản sắc văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững.
Chính điều đó đã khiến nghệ nhân Rơ Châm Monh, dù tuổi tác đã cao nhưng vẫn có động lực miệt mài bên khung dệt: “Mong lớp trẻ giữ nghề dệt của cha ông, dù biết là khó nhưng hãy cố gắng vì khi dệt vừa bảo tồn được nét đẹp văn hóa vừa có thêm thu nhập khi khách mua vải”.
Ông Nguyễn Tiến Dũng, Chủ tịch UBND xã Ia Ly cho biết, mô hình du lịch cộng đồng gắn với nghề dệt thổ cẩm tại làng Kép đang dần trở thành điểm nhấn tham quan của địa phương. Trong đó, chị H’Uyên Niê là người đóng vai trò nòng cốt năng nổ, sáng tạo, luôn tìm cách tạo việc làm cho phụ nữ nghèo, giúp mô hình hoạt động hiệu quả và lan tỏa tinh thần tự chủ trong cộng đồng.
“Chị H’uyên có sự đam mê làm du lịch cộng đồng, tạo công ăn việc làm cho bà con. Khi khách nước ngoài có nhu cầu thì chị ấy sẽ bố trí tour đi, hoặc bán các sản phẩm dệt thổ cẩm để tạo công ăn việc làm cho bà con xung quanh đó. Trong công việc, chị H’uyên rất nhiệt tình, là cán bộ bán chuyên trách, nếu như sau này còn biên chế tuyển dụng thì sẽ biên chế tuyển dụng để đảm bảo là công chức của phòng văn hóa xã hội để vừa tham mưu vấn đề phát triển văn hóa du lịch cộng đồng và các vấn đề về văn hóa du lịch cho xã”, ông Nguyễn Tiến Dũng cho hay.
Từ những bước đi đầu tiên, chị H’Uyên đang nỗ lực kết nối với các công ty du lịch, đồng thời tìm hướng mở rộng không gian sinh hoạt chung để bà con có nơi dạy nghề, đón khách, trưng bày sản phẩm. Bởi với chị, mỗi tấm vải thổ cẩm là một “thông điệp văn hóa”, cần được lan tỏa bằng cả trái tim và trí tuệ của người làm nghề. Mỗi sợi chỉ, mỗi hoa văn không chỉ kể câu chuyện về quá khứ, mà còn mở ra hướng đi mới, hướng đi của du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa địa phương.
Từ khóa: nghề dệt , phố núi Pleiku, làng Kép, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jarai
Thể loại: Văn hóa - Giải trí
Tác giả: hoàng qui/vov-tây nguyên
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
