cổng thông tin điện tử ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Đồng bào Mông gửi gắm tình cảm qua hát đối giao duyên
Cập nhật: 2 giờ trước
VOV.VN - Dân ca luôn gắn liền với nhịp sống của đồng bào dân tộc Mông, nhất là những bài hát đối giao duyên thường được đồng bào sử dụng để kể về cảnh sắc thiên nhiên, tình yêu đôi lứa, lời nhắn sâu sắc về đạo lý, giáo dục con cháu trong học tập cũng như cổ vũ thi đua lao động sản xuất.
Trong đời sống đồng bào dân tộc Mông, hát đối giao duyên thường được hát trong các dịp lễ hội, chợ phiên và những buổi gặp gỡ cộng đồng. Các câu hát giao duyên không chỉ là những lời ca mà còn chứa đựng sự tinh tế, khéo léo trong cách biểu đạt cảm xúc lúc trầm, lúc bổng làm say đắm lòng người.
Trong mỗi bài hát đối giao duyên, dù hát trong hoàn cảnh nào đều mang những nét đặc trưng riêng. Nhưng tất cả đều gửi gắm những tình cảm mộc mạc, sâu lắng trong trái tim tới người nghe. Là một người đam mê hát đối, dù đã trên 50 tuổi, nhưng ông Vừ Gà Nếnh vẫn thường xuyên được bạn bè mời hát đối trong những ngày lễ, ngày tết.
Ông Vừ Gà Nếnh -Xã Co Tòng, Thuận Châu, Sơn La cho biết thêm: “Đồng bào Mông có các loại hát dân ca thường có nội dung hát về tình yêu đôi lứa, nhớ cha mẹ, giáo dục con cái và tình yêu quê hương, đất nước. Còn về hát đối giao duyên thì cũng có nhiều loại giao duyên. Thứ nhất, là hát giao duyên về tình yêu đôi lứa; thứ hai, là giao duyên về những nỗi vất vả, mẹ goá con côi; thứ ba, là giáo dục con cháu chăm chỉ học hành, phát triển sản xuất, xây dựng cuộc sống”.
Hát đối cũng có nhiều cách. Cách thứ nhất, do hai bên thỏa thuận để hát so tài cao thấp. Cách thứ hai, có duyên được gặp trong ngày lễ, tết nên hát cho nhau nghe. Cách thứ ba, hát để giãi bày tâm tư, than thân trách phận do duyên số không đến được với nhau…
Do vậy, mỗi khi đã cất tiếng hát dù ở bất kỳ đâu, bất kỳ thời điểm nào thì những câu hát giao duyên không chỉ là những lời ca mà còn biểu đạt cảm xúc. Hát giao duyên thường mang tính đối đáp làm cho người nghe hồi hộp và hồi tưởng lại những ký ức của tuổi thanh xuân trai tài, gái sắc.
“Thế hệ của chúng tôi chủ yếu là hát giao duyên về tình yêu đôi lứa và tình anh chị em chiếm 90%. Trong mỗi chúng ta, ai cũng đều chảy qua những mối tình rất đẹp, nhưng do duyên số không đến được với nhau. Do vậy, chúng ta có thể lấy mối tình đó chuyển thể thành lời bài hát đối giao duyên với một người khác để nói về mối tình đó”- chị Giàng Thị Đớ, xã Mường Bằng, huyện Mai Sơn chia sẻ.
Hát đối giao duyên mang nhiều ý nghĩa và đi vào lòng người. Do vậy, hầu hết bà con người Mông đều đam mê hát đối giao duyên của dân tộc mình. Nhiều người đã học hát từ khi còn rất trẻ, khi có tuổi lại truyền dạy lại cho con cháu. Bà Lầu Thị Thái-Xã Chiềng Ngàm, Thuận Châu, Sơn La là một ví dụ.
“Tôi rất yêu thích hát dân ca nên đã học hát từ khi tôi còn nhỏ và đến nay, tôi vẫn đi hát đối trong các ngày lễ tết. Không chỉ hát mà còn dạy cho con cái và các cháu trong bản về cách lấy giọng hát, cách thồi kèn lá để các thế hệ sau này biết hát, gìn giữ và bảo tồn văn hoá của dân tộc mình.
Đã có nhiều cháu đến nhờ tôi dạy hát, tuy nhiên cũng có cháu không biết lấy giọng như thế nào cho ổn; các cháu hiện nay chỉ thấy chúng tôi hát giao duyên trong đám cưới, ngày hội thôi, chứ đi nương đi rẫy nghe thấy mọi người hát dân ca như trước đây là không có” - bà Lầu Thị Thái nói.
Gửi gắm tâm tư, tình cảm của mình qua hát đối giao duyên, cũng chính là cách đồng bào Mông đã và đang góp sức gìn giữ, bảo tồn văn hóa của dân tộc cho con cháu muôn đời sau.
Từ khóa: hát đối giao duyên, đồng bào Mông, người Mông, hát đối giao duyên, Sơn La
Thể loại: Văn hóa - Giải trí
Tác giả: vừ chu/vov-tây bắc
Nguồn tin: VOVVN
Chương trình đã phát
Nghe và xem trực tuyến
