Nghe âm thanh bài viết tại đây:

Một phần trong nghi lễ cúng rừng, ngày nay đã phát triển thành Lễ hội Tết rừng của bà con dân tộc Mông ở Nà Hẩu. Ảnh: VOV

Khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu có tổng diện tích tự nhiên hơn 16 nghìn héc ta, nằm trên địa bàn 4 xã: Nà Hẩu, Đại Sơn, MỏVàng và Phong Dụ Thượng, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Nơi đâycó hệ sinh thái rừng tự nhiên phong phú, đa dạng, cùngnhiều loài động, thực vật quý hiếm như cây chò nâu, dổi, trám, de, lát hoa, pơ mu... Nằm trong vùng lõi của khu bảo tồn,với hơn 4.500 héc ta rừng đặc dụng,xã Nà Hẩu có hơn 460 hộđồng bào Mông sinh sống.

Để bảo vệ tốt những cánh rừng nguyên sinh, từ lâu bà con đã đặt ra những quy định về việc bảo vệ rừng và được cộng đồng tôn trọng. Một trong số đó là thực hành tín ngưỡngcúng rừng. Ngày nay, hoạt động này đã trở thành Lễ hội Tết rừng Nà Hẩu vào dịp đầu xuân hằng năm với nhiều nghi thức độc đáo, như: Dânglễ vật thần rừng,cầu khấn thần rừng ban lộc rừng, cầumưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu...

Ông Sùng A Xà, người dân ở thôn Bản Tát, xã Nà Hẩu, cho biết: "Theo tục lệ của người Mông thì từ ngày xưa đã có tục cúng rừng. Hằng năm, thầy cúng sẽ làm các phép bùa để giữa các khu rừng, để bảo vệ nguồn nước. Nếu mà người nào cố tình vi phạm, phát phá rừng, chặt cây to thì người đó sẽ bị đau ốm."

Từ tập quán, tín ngưỡng tôn trọng, bảo vệ rừng,coi rừng là ngôi nhà chung của cộng đồng… ở thôn, bản nào củaNà Hẩu cũng có một khu rừng cấm, rừng thiêng. Khu rừng này nằm ở địa thế đẹp nhất của thôn, có nhiều loại cây lâu năm, quý hiếm… Với quy định "bất khả xâm phạm”, rừng luôn được bảo vệ tốt và các cánhrừng đó đã trở thành khu bảo tồn thiên nhiên. Anh Sùng A Chua, xãNà Hẩu, cho biết: "Qua lễ cúng rừng, chúng em được ông bà, bố mẹ dạy bảo chăm sóc, bảo vệ rừng cho tốt và không chặt phá rừng nhằm chống xói mòn, sạt lở đất... Từ đó để rừng trở thành khu sinh thái của xã cả trước mắt và sau này nữa."

Một góc rừng Nà Hẩu. Ảnh: VOV

Để cùng bà con bảo vệ rừng, Hạt Kiểm lâm Văn Yên, Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu, phối hợp với chính quyềnxã tiến hành giao khoán quản lý, bảo vệ trên 3.700 héc ta rừng tự nhiên đặc dụng cho cộng đồng các thôn trên địa bàn. Xã cũng thành lập các tổ, đội bảo vệ và phòng chống cháy rừng. Song song với đó là tăng cường tuyên truyền, giáo dục nhân dân; tổ chức cho bà con ký kết bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm…

Ông Vũ Minh Phúc, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Văn Yên, tỉnh Yên Bái, cho biết: "Chúng tôi xác định cộng đồng dân cư, người dân tham gia quản lý, bảo vệ rừng chính là tai mắt, cánh tay nối dài giúp cho lực lượng kiểm lâm phát hiện, xử lý kịp thời các vi phạm. Vì vậy trong những năm qua và thời gian tới chúng tôi tiếp tục đối thoại với cộng đồng dân cư, lắng nghe ý kiến từ cơ sở, qua đó xây dựng các chương trình, kế hoạchphù hợp, để làm sao bảo vệ tốt diện tích rừng hiện có, ngăn chặn tới mức thấp nhất tất cả các hành vi vi phạm."