Đổi mới tư duy quản lý nhà nước về xuất bản theo hướng mở rộng không gian sáng tạo
Cập nhật: 2 giờ trước
Bắc Ninh tái hiện hành trình 80 năm tại Triển lãm Thành tựu đất nước
Huế: Tăng cường rào chắn, phân luồng tại nhiều di tích để bảo vệ hiện vật
VOV.VN - 5,9 bản/người/năm là tỉ lệ xuất bản phẩm bình quân đầu người; số lượng xuất bản phẩm tăng 2,89 lần so với năm 2004, cùng với số lượng xuất bản phẩm vi phạm nội dung bị xử lý nhìn chung có xu hướng giảm qua các năm và chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với tổng số xuất bản phẩm được xuất bản.
Đây là những con số đáng lưu ý mà lĩnh vực xuất bản, in và phát hành đạt được, công bố tại Hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 25-8-2004 của Ban Bí thư Trung ương về "Nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản" do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức chiều 26/8.
Báo cáo tổng kết 20 năm thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW về nâng cao chất lượng toàn diện hoạt động xuất bản cũng chỉ rõ: Lực lượng tư nhân tham gia liên kết xuất bản đã trở thành động lực, huy động được các nguồn lực xã hội, tạo điều kiện để các nhà xuất bản thực hiện nhiều công trình lớn, giá trị. Việc ứng dụng công nghệ, thực hiện chuyển đổi số trong ngành được đẩy mạnh.
Năm 2024 xuất bản phẩm dạng điện tử đạt 3.495 xuất bản phẩm/ 21.000.000 lượt truy cập (tăng 5,14 lần về xuất bản phẩm và tăng 3,54 lần về lượt truy cập so với năm 2016 là năm đầu chính thức triển khai xuất bản điện tử). Đồng thời, số lượng nhà xuất bản được cấp xác nhận đăng ký hoạt động xuất bản xuất bản phẩm điện tử cũng tăng đều qua các năm, đến nay đã có 35 nhà xuất bản được xác nhận, chiếm 63,7% tổng số nhà xuất bản.
Tại hội thảo, PGS. TS. Phạm Minh Tuấn, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam khẳng định: Với sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đặc biệt là quá trình chuyển đổi số và sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), hoạt động xuất bản đang đứng trước những yêu cầu cấp bách về đổi mới nội dung, phương thức hoạt động và mô hình quản lý.
Theo đó, chuyển đổi số đang làm thay đổi sâu sắc chuỗi giá trị của ngành xuất bản, từ khâu biên tập, chế bản, in ấn đến phát hành và tiếp thị. Xuất bản cần không ngừng nâng cao chất lượng nội dung cả về giá trị tư tưởng, khoa học và văn hóa, nâng cao nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh chống các luận điệu sai trái, thù địch. Sự thay đổi trong hành vi tiếp cận thông tin của độc giả – từ đọc sách in sang đọc trên thiết bị di động, từ tiếp nhận tuyến tính sang tiếp nhận tương tác – đặt ra yêu cầu phải cải cách toàn diện cả nội dung, hình thức lẫn phương thức phát hành.
Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đề nghị: trong hoạt động xuất bản, các sản phẩm phải được coi là những giá trị trung tâm cung cấp tri thức khoa học cho nhiều lĩnh vực. “Trong bối cảnh chuyển đổi chính quyền 2 cấp, ngành xuất bản phải phục vụ nhân dân tốt hơn. Sắp tới đây, chúng tôi sẽ nghiên cứu văn hóa cơ sở ở cấp xã, phường, đặc khu để có thể có những tủ sách cho người dân”, ông Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị.
Đóng góp giải pháp phát triển ngành Xuất bản, PGS. TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Chuyên trách, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội kiến nghị: “Phát triển xuất bản như một ngành công nghiệp văn hóa không có nghĩa là thương mại hóa giá trị tri thức, mà là phát huy tối đa tiềm năng sáng tạo, ứng dụng công nghệ hiện đại, kết nối với các lĩnh vực nghệ thuật - giải trí - giáo dục, và đưa sách Việt Nam vươn ra thế giới. Để ngành Xuất bản Việt Nam chưa phát huy được vai trò trung tâm trong hệ sinh thái sáng tạo, theo PGS. TS. Bùi Hoài Sơn: xuất bản phải chuyển dịch từ một ngành “truyền tải thông tin” sang một ngành “kiến tạo giá trị sáng tạo”. Sách và các ấn phẩm giờ đây không chỉ đơn thuần là phương tiện mang thông tin, mà là sản phẩm tích hợp nhiều lớp giá trị - từ nội dung, hình thức, đến trải nghiệm người đọc. Chuyển đổi số không còn là một lựa chọn, mà là lối sống bắt buộc đối với ngành Xuất bản".
“Ngành Xuất bản cần thích ứng với tư duy thị trường trong một môi trường sáng tạo toàn cầu hóa. Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn đặt ra yêu cầu mới về đạo đức xuất bản, quản trị nội dung và bảo vệ quyền tác giả. Yêu cầu xuyên suốt là phải đổi mới tư duy quản lý nhà nước về xuất bản, theo hướng kiến tạo, mở rộng không gian sáng tạo, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, khuyến khích xã hội hóa, và đầu tư công cho những mảng sách thiết yếu nhưng khó thương mại hóa (như sách nghiên cứu, sách văn hóa dân tộc, sách giáo dục đạo đức...). Nhà nước cần song hành cùng doanh nghiệp xuất bản trong hành trình chuyển đổi số và hội nhập toàn cầu, thay vì chỉ dừng lại ở vai trò kiểm duyệt và hành chính hóa lĩnh vực này”, PGS. TS Bùi Hoài Sơn cho biết.
Tại hội nghị, các đại biểu cũng kiến nghị những giải pháp hoàn thiện quy định, chính sách và phát triển hệ thống xuất bản, trong đó yêu cầu trước mắt là sửa đổi, bổ sung Luật Xuất bản năm 2012 để phù hợp với thực tiễn phát triển ngành, đặc biệt là xu thế chuyển đổi số và hội nhập quốc tế; Phân hóa rõ ràng trong các chính sách định hướng và hướng dẫn cụ thể cho từng loại hình xuất bản: xuất bản chính trị - tư tưởng, khoa học - giáo dục, văn hóa - nghệ thuật, xuất bản số, xuất bản điện tử...; thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số trong toàn ngành, từ quy trình biên tập, xuất bản, phát hành đến tiếp cận bạn đọc.
Từ khóa: xuất bản, xuất bản,quản lý nhà nước,không gian sáng tạo,xuất bản phẩm,Bộ Văn hóa
Thể loại: Văn hóa - Giải trí
Tác giả: phương thúy/vov3
Nguồn tin: VOVVN