Doanh nghiệp của nước ta đa số là doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, áp lực cạnh tranh trong bối cảnh hiện nay là rất lớn. Việc đổi mới, sáng tạo yêu cầu cấp bách trong kỷ nguyên kinh tế số và cách mạng công nghiệp 4.0. Hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện đổi mới sáng tạo cũng là vấn đề lớn đặt ra cho các bộ, ngành, địa phương trước sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ.

Theo thông tin từ những cuộc hội thảo gần đây, Việt Nam được đánh giá là 1 trong 7 quốc gia thu nhập trung bình đạt được nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập kỷ qua. Việt Nam cũng là một trong 3 quốc gia có kết quả đổi mới sáng tạo vượt trội hơn so với mức độ phát triển trong 13 năm liên tiếp. Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đã tăng từ vị trí thứ 5 lên vị trí thứ 3 trong số 6 nền kinh tế hàng đầu Đông Nam Á.

Mặc dù vậy, theo kết quả cuộc điều tra mới đây cho thấy, hoạt động đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp Việt nói chung và doanh nghiệp trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo nói riêng còn chưa mạnh, tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo còn ít và mức độ đổi mới sáng tạo còn hạn chế. 

Ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết: "Nhiều nước trong khu vực có tốc độ đổi mới sáng tạo rất nhanh. Xu hướng công nghệ thay đổi nhanh hơn nước ta. Đây là áp lực đòi hỏi chúng ta phải thay đổi. Một thách thức lớn nữa là hiện nay Chính phủ các nước đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo bằng những cách thức rất cụ thể. Đây là vấn đề ta chưa làm được như họ".

Đổi mới sáng tạo ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của doanh nghiệp, bao gồm: hoạt động sản xuất, kinh doanh, mô hình và kết quả tài chính; mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào việc lựa chọn loại hình và cấp độ của đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp có thể chọn những nội dung phù hợp với lĩnh vực, ngành nghề hoạt động của mình để triển khai chứ không phải thực hiện tất cả các vấn đề trong chuỗi đổi mới sáng tạo. Đôi khi, đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp chỉ là những hoạt động rất nhỏ như đổi mới tiếp thị sản phẩm, đổi mới công nghệ hay sản phẩm.