Phát biểu tại buổi làm việc giữa Thường trực Chính phủ với Đảng uỷ Khối doanh nghiệp Trung ương về lãnh đạo, chỉ đạo công tác cơ cấu lại, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, trọng tâm là các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước diễn ra vào sáng 12/7, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị, "các doanh nghiệp nhà nước phải góp phần quan trọng vào xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, chủ động, tích cực hội nhập kinh tế sâu rộng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn trong điều kiện hiện nay. 

Báo cáo tại buổi làm việc, Đảng ủy Khối các DNTW cho biết, DNTW gồm 36 Đảng bộ, Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty, ngân hàng thương mại nhà nước và 2 Đảng bộ cơ quan, là lực lượng nòng cốt của khối doanh nghiệp nhà nước có vai trò rất quan trọng trong công tác cơ cấu lại DNNN, nhất là trong việc phát huy tối đa các nguồn lực mà khối DNNN đang nắm giữ tổng tài sản doanh nghiệp thuộc Khối là 9,93 triệu tỷ đồng, trong đó tổng tài sản của DNNN là 2,81 triệu tỷ đồng và các ngân hàng là 7,12 triệu tỷ đồng.

Trong thời gian qua, việc cơ cấu lại DNNN đã đạt được nhiều kết quả như: về thể chế, hệ thống cơ chế chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN đã được ban hành đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời đã rà soát, trình Quốc hội ban hành Luật doanh nghiệp sửa đổi, Luật Đầu tư sửa đổi; rà soát, tổng kết để trình cấp có thẩm quyền sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp; ban hành nhiều Nghị quyết, Nghị định để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; quản lý, giám sát chặt chẽ việc vay nợ và sử dụng vốn vay của DNNN; ban hành 8 Nghị định về Điều lệ tổ chức hoạt động của các Tập đoàn, Tổng công ty.

Về cổ phần hóa, thoái vốn, trong giai đoạn 2016-2020 đã hoàn thành cổ phần hóa 39 doanh nghiệp; xây dựng lộ trình và tổ chức bán phần vốn nhà nước tại công ty cổ phần và công ty TNHH 2 thành viên trở lên. Trong giai đoạn này, đã thoái vốn và nộp về NSNN 221,7 nghìn tỷ đồng; riêng Sabeco đã là gần 110 nghìn tỷ đồng; đã chú trọng sắp xếp lại, nâng cao năng lực tài chính, đổi mới công tác quản trị, công nghệ, đổi mới tổ chức, quản lý nguồn nhân lực ... của khu vực DNNN.

Trong năm 2021, Chính phủ đã trình Bộ Chính trị thông qua phương án xử lý 5/12 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả và đang tiếp tục chỉ đạo hoàn thiện phương án xử lý đối với 7 doanh nghiệp còn lại. Ban cán sự đảng NHNN đã hoàn thiện, trình Bộ Chính trị xem xét, quyết định phương án xử lý đối với 4 tổ chức tín dụng yếu kém. Chính phủ, TTgCP cũng đã tích cực chỉ đạo xử lý đối với các dự án lớn như Nhiệt điện Thái Bình 2, Nhiệt điện Long Phú, Lọc hóa dầu Nghi Sơn...

Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ rõ những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, bất cập, vướng mắc trong đó nhấn mạnh, vai trò dẫn dắt, tạo động lực, mở đường, thúc đẩy các thành phần kinh tế khác của Đảng ủy Khối chưa được phát huy rõ nét. Năng lực đổi mới sáng tạo còn hạn chế, đặc biệt trong các ngành có khả năng dẫn dắt chuyển đổi cơ cấu kinh tế; Hiệu quả hoạt động của khu vực DNNN chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ, vẫn còn doanh nghiệp, dự án sản xuất, kinh doanh hiệu quả thấp, thua lỗ kéo dài.

Cùng với đó, DNNN chưa liên kết chặt chẽ với nhau, chưa tạo điều kiện thuận lợi nhất để doanh nghiệp tư nhân, trong đó có các doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng tham gia vào chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị; Công tác cổ phần hóa, thoái vốn còn chậm so với tiến độ đề ra; Công tác đổi mới quản trị doanh nghiệp chưa theo kịp yêu cầu của thị trường; nhiều doanh nghiệp chưa triệt để ứng dụng công nghệ thông tin; chi phí sản xuất kinh doanh còn lớn, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao; Chế độ đãi ngộ và xử lý trách nhiệm người quản lý doanh nghiệp chưa tạo được động lực gắn với trách nhiệm theo cơ chế thị trường.

Thủ tướng cũng chỉ rõ các nguyên nhân của những tồn tại hạn chế bao gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, tập trung vào 3 nguyên nhân chính như: việc thể chế hóa và tổ chức thực hiện các chủ trương của đảng về DNNN còn bất cập, chưa kịp thời thay đổi cơ chế, chính sách nhằm tháo bỏ rào cản hành chính, khuyến khích doanh nghiệp chủ động đầu tư mở rộng kinh doanh, đổi mới, sáng tạo; chưa rõ cơ chế phối hợp, cơ quan đầu mối tổng hợp về tình hình hoạt động của DNNN để kịp thời tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các giải pháp toàn diện, hiệu quả đối với hoạt động của DNNN; các DNNN chưa nỗ lực nắm bắt được thời cơ và thu hút nguồn lực của thị trường, chưa tham gia sâu, rộng hội nhập kinh tế quốc tế, chưa tạo được giá trị gia tăng cao. Vai trò, nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu DNNN còn hạn chế.

Trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu, Đảng uỷ khối biến nguy thành cơ, nêu cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, có trọng tâm trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó.

“Trong bất cứ hoàn cảnh nào, các đồng chí cũng phải góp phần vào xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và chủ động tích cực hội nhập sâu rộng quốc tế thực chất và hiệu quả góp phần giữ vững để ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn, và thực hiện chính sách tiền tệ thận trọng chắc chắn linh hoạt và thực hiện chính sách tài khóa mở rộng có trọng tâm trọng điểm hiệu quả và kiểm soát giá cả trên thị trường”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Thủ tướng đề nghị thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính trong quản lý, sản xuất, kinh doanh. Cụ thể, phải thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính trong quản lý sản xuất, kinh doanh, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát cấp ủy tổ chức Đảng, các đảng viên trong khối doanh nghiệp Nhà nước phải thực hiện nghiêm 5 nguyên tắc lãnh đạo của Đảng và góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong Đảng để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị sản xuất, kinh doanh và quản lý chặt chẽ đội ngũ cán bộ, để xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực, phẩm chất đạo đức, uy tín ngang tầm với nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước giao phó.

Thủ tướng cũng đề nghị đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên trong các doanh nghiệp Nhà nước;

Tiếp tục đổi mới, thực hiện hiệu quả các phương thức lãnh đạo cảu đảng, nguyên tắc tổ chức lãnh đạo của đảng trong doanh nghiệp nhà nước. Phối hợp chặt chẽ giữa Đảng uỷ Khối Doanh nghiệp Trung ương với Chính phủ, Ban cán sự đảng Chính phủ,  các Ban cán sự đảng các bộ ngành liên quan. Cùng hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách phù hợp tình hình, điều kiện mới'

Tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện bộ máy tổ chức trong doanh nghiệp nhà nước hiện đại, hiệu quả, tinh gọn đầu mối, nghiên cứu cơ chế, chính sách, bảo vệ cán bộ dám nghĩ dám làm; cơ chế đại ngộ phù hợp kinh tế thị trường, hoàn cảnh đất nước; cụ thể hoá đường lối của Đảng, bảo đảm tổng thể chung đội ngũ cán bộ chung của cả nước, phù hợp kinh tế thị trường định hướng XHCN, hoàn cảnh cụ thể cuẩ các doanh nghiệp. điều này đòi hỏi tính khoa học cao;

Các doanh nghiệp nhà nước phải góp phần quan trọng vào xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, chủ động, tích cực hội nhập kinh tế sâu rộng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn trong điều kiện hiện nay.

Đến năm 2025, phấn đấu cơ bản hoàn thành việc sắp xếp lại, chuyển đổi sở hữu khối DNNN; xử lý cơ bản xong những yếu kém, thất thoát, những dự án, công trình chậm tiến độ, đầu tư kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, DNNN./.