Thảo luận tại hội trường ngày 29/3 về các Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Chủ tịch nước và Chính phủ, nhiều đại biểu bày tỏ ấn tượng về một Chính phủ kiến tạo, phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt và phục vụ nhân dân; ấn tượng về một Chính phủ có nhiều quyết tâm lớn, trong đó có quyết tâm xây dựng một Chính phủ không tham nhũng, Chính phủ nói đi đôi với làm; Chính phủ gần dân, sát dân, giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc phát sinh liên quan đến đời sống của nhân dân. Một Chính phủ quyết tâm phục vụ vì nhân dân.

“Cỗ máy” đang vận hành, một chi tiết nhỏ lỗi có thể gây lỗi nhịp

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa, đoàn Đồng Tháp ghi nhận sự thẳng thắn của Chính phủ khi đề ra 5 tồn tại, hạn chế; chia sẻ với khó khăn, thách thức và sóng gió mà Chính phủ phải vượt qua. Đại biểu cũng khẳng định nhiệm kỳ thành công của Chính phủ.

“Chúng tôi rất ấn tượng với những quyết định sáng suốt của Chính phủ, Thủ tướng. Chẳng hạn khi người dân băn khoăn về môi trường, Thủ tướng đã khẳng định “không đánh đổi môi trường lấy sự phát triển kinh tế”. Khi nhân dân Tây Nguyên băn khoăn về những cánh rừng bị tàn phá, Thủ tướng đã chỉ đạo kiên quyết đóng cửa rừng tự nhiên và đặc biệt trong bối cảnh Covid-19 vừa qua, với khẩu hiệu “chống dịch như chống giặc”, quyết tâm thực hiện mục tiêu kép, Chính phủ đã được nhân dân đồng tình, ủng hộ. Đó là sức mạnh của niềm tin, sức mạnh của cả dân tộc, khẳng định sự đúng đắn trong điều hành của Chính phủ”, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa nêu rõ.

Tuy nhiên, đại biểu đoàn Đồng Tháp cũng cho rằng, việc xây dựng Chính phủ kiến tạo, hành động đã làm chuyển động bộ máy, tuy nhiên chuyển còn chậm và chưa vững chắc, chưa đồng bộ, chưa khắc phục triệt để những bất cập, đây đó vẫn còn tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, trên bảo dưới không nghe, trên nóng dưới lạnh và vẫn còn cơ chế xin cho, còn tham nhũng quyền lực, tham nhũng chính sách.

“Cỗ máy đang vận hành chỉ cần một chi tiết nhỏ thiếu đồng bộ hay một quy trình lỗi nhịp thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới hiệu suất hoạt động của bộ máy”, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa khẳng định.

Bên cạnh đó, việc xây dựng chính phủ liêm chính, phục vụ nhân dân xuất phát từ quan điểm thân dân, lấy dân làm gốc nhưng thực tế chất lượng dịch vụ công còn hạn chế, còn bộ phận không nhỏ cán bộ công chức vì lợi ích cá nhân chi phối không phục vụ dân, một số cơ quan hành chính Nhà nước còn “hành dân là chính”, nạn tham nhũng vặt làm xấu hình ảnh công chức.

“Chính phủ đề cao dân chủ nhưng sự tham gia của người dân chưa cao, thậm chí còn mang tính hình thức, nhiều việc dân không được biết, không được tham gia giám sát, kiểm tra”, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa nói.

Theo đó, nữ đại biểu đề nghị tập trung xây dựng chính phủ kiến tạo phát triển với thước đo là hoàn thiện thể chế, ban hành văn bản pháp luật đồng bộ; tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong sản xuất kinh doanh, đặc biệt chính phủ cần quan tâm nhiều tới công khai minh bạch các chính sách, phải xây dựng chính sách có tính khả thi.

Đại biểu đoàn Đồng Tháp cũng đề nghị chính phủ nhiệm kỳ mới xây dựng bộ máy công tâm, khách quan, có trách nhiệm giải trình cao, không bị chi phối bởi lợi ích nhóm. Xây dựng chính phủ mở và nền hành chính Nhà nước mở; ưu tiên đối thoại, phản biện và tư vấn chính sách, quan tâm việc người dân được tham gia xây dựng chính sách…

Tránh kiểu phân bổ ngân sách theo “tư duy nhiệm kỳ”

Bên cạnh ý kiến xây dựng bộ máy chính phủ, một số đại biểu còn trăn trở về vấn đề đầu tư công và huy động vốn đầu tư theo hình thức đối tác công tư.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, đoàn Hà Nội nêu ý kiến, nhìn lại nhiệm kỳ qua, việc huy động nguồn lực ngoài ngân sách vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn. Nhiều dự án phải chuyển từ hình thức đối tác công tư sang hình thức 100% vốn ngân sách.

Theo nữ đại biểu, hiện nay tỉ lệ đầu tư từ khối tư nhân trong tổng vốn đầu tư thời điểm cao nhất cũng chỉ đạt 45,6%, thấp hơn nhiều nước trên thế giới. Có nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan.

“Vẫn biết đây là một vấn đề rất khó khăn, nhưng một Chính phủ kiến tạo thì phải biết phát huy được sức mạnh tổng hợp, huy động được mọi nguồn lực, khơi dậy khát vọng phát triển trong mỗi người dân. Tin rằng Chính phủ phải làm được điều này mới đủ sức đi đường dài, phù hợp với xu thế phát triển tất yếu của thế giới”, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai bày tỏ.

Về phân cấp trong đầu tư công, Luật đầu tư công vừa sửa đổi năm 2019, đã giao thẩm quyền cho chính quyền địa phương trong quyết định dự án chi tiết để đưa vào danh mục, nhưng ngay khi áp dụng nhiều địa phương đưa vào các dự án không đủ tiêu chí, hàng loạt dự án mới bổ sung trong khi đó nguồn lực ngân sách có hạn lại phải đối mặt với thiên tai, dịch bệnh.

“Hiện nay số vốn đề xuất là 3,8 triệu tỷ đồng, trong khi đó nguồn lực dự kiến đầu tư từ phía Nhà nước chỉ có 2,7 triệu tỷ, như vậy vượt lên hơn 1 triệu tỷ. Điều này tạo gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng tới các nhiệm vụ Chính trị khác”, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai chỉ rõ.

“Tới đây, Chính phủ cần rà soát, quán triệt đầy đủ tinh thần Luật Đầu tư công. Tránh vi phạm điều cấm là vượt quá sức chịu đựng của ngân sách Nhà nước. Đồng thời, tuyệt đối tránh tư duy nhiệm kỳ trong việc phân bổ ngân sách”, đại biểu đoàn Hà Nội kiến nghị./.