Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 20/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 1/2024. Theo đó, Chính phủ thống nhất đánh giá, trong tháng 1/2024, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gay gắt, xung đột tại Ukraine, dải Gaza kéo dài; xung đột tại Biển Đỏ leo thang, đe dọa an toàn hàng hải trong khu vực và chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế; rủi ro bất ổn chính trị, kinh tế, xã hội gia tăng trong nhiều khu vực và trên phạm vi toàn cầu; thiên tai, hạn hán, bão lũ, biến đổi khí hậu ngày càng khó lường... Ở trong nước, thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn; nhiệm vụ, khối lượng công việc đặt ra ngày càng nhiều, phức tạp hơn và mục tiêu, yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao hơn. 

Trước bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo xuyên suốt, kịp thời, sát thực tiễn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; sự đồng thuận, tham gia tích cực của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp và sự hỗ trợ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế; ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, thống nhất, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong hệ thống chính trị; bám sát tình hình thực tiễn, kịp thời có phản ứng chính sách đúng, trúng, kịp thời; tập trung chỉ đạo điều hành quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các cơ quan; khẩn trương triển khai các nhiệm vụ, giải pháp trên tất cả các lĩnh vực ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm 2024. Nhờ đó, tình hình kinh tế - xã hội (KTXH) tháng 01 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực và đạt được những kết quả quan trọng, tạo đà cho việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KTXH năm 2024 đã đề ra.

"Tăng tốc sáng tạo,hiệu quả bền vững"

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 01 tăng 3,37% so với cùng kỳ năm trước. Thị trường tiền tệ, tỷ giá ổn định;mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục xu hướng giảm; thúc đẩy cung ứng tín dụng ngay từ đầu năm, bảo đảm thanh khoản của hệ thống ngân hàng và đáp ứng nhu cầu thanh toán, tiền mặt của người dân, doanh nghiệp trước Tết.

Kim ngạch xuất, nhập khẩu tháng 01 tăng 5,5% so với tháng trước và tăng 37,7% so với cùng kỳ; trong đó xuất khẩu tăng 42%, nhập khẩu tăng 33,3%; xuất siêu ước đạt 2,92 tỷ USD. Giải ngân đầu tư công ước đạt 2,58% kế hoạch năm, cao hơn 0,77% so với cùng kỳ; đầu tư các dự án hạ tầng chiến lược, nhất là các dự án cao tốc, công trình hạ tầng trọng điểm tiếptục được đẩy nhanh; trong tháng 01 đã khởi công dự án đường bộ cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh; các chương trình mục tiêu quốc gia tiếp tục được thúc đẩy ngay từ những ngày đầu năm. 

Các ngành, lĩnh vực chủ yếu của nền kinh tế đều tiếp tục xu hướng phục hồi và phát triển tích cực. Sản xuất nông nghiệp ổn định, tiếp tục phát triển tốt; sản lượng chăn nuôi, thủy sản tăng. Khu vực công nghiệp phục hồi mạnh; chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 18,3% so với cùng kỳ, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 19,3%. Khu vực dịch vụ duy trì đà tăng khá; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 01 tăng 8,1% so với cùng kỳ; nguồn cung các mặt hàng dồi dào, không để xảy ra thiếu hàng sốt giá. Du lịch phục hồi nhanh, khách quốc tế đến nước ta đạt hơn 1,5 triệu lượt người, tăng 10,3% so với tháng trước và tăng 73,6% so với cùng kỳ.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh nhìn chung tiếp tục chuyển biến tích cực; trong tháng 01, có trên 13,5 nghìn doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký 151.500 tỷ đồng và hơn 103.400 lao động. Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký tháng 01 đạt hơn 2,36 tỷ USD, tăng 40,2% so với cùng kỳ, trong đó vốn FDI đăng ký mới tăng 66,9% và thực hiện đạt 1,48 tỷ USD, tăng 9,6%. Nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực về tình hình và triển vọng phát triển KTXH của Việt Nam.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội tiếp tục được quan tâm; tích cực chuẩn bị các chương trình văn hóa, nghệ thuật mừng Đảng, mừng Xuân, đón Tết, phục vụ tốt nhu cầu đời sống tinh thần của Nhân dân, góp phần quảng bá, phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc và thu hút khách du lịch trong nước, quốc tế. Các chính sách đối với người có công với cách mạng, bảo trợ xã hội, bảo đảm an sinh xã hội được quan tâm, triển khai thực hiện đúng, đủ, kịp thời, có đổi mới; thực hiện chi trả trợ cấp sớm, tổ chức thăm hỏi, chúc Tết, tặng quà đúng đối tượng. Đã hỗ trợ 3.545 tấn gạo cho khoảng hơn 59.000 hộ, bảo đảm người dân không bị thiếu đói.

Quốc phòng, an ninh được tăng cường, độc lập, chủ quyền quốc gia được giữ vững; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Tập trung triển khai quyết liệt đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự trước, trong và sau Tết; tăng cường phòng, chống cháy, nổ, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong dịp Tết. Công tác đối ngoại được triển khai chủ động, tích cực, chu đáo, đạt nhiều kết quả thiết thực, để lại nhiều dấu ấn tích cực trong cộng đồng quốc tế... góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, làm sâu sắc hơn quan hệ với các nước, đối tác, nhất là về kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh…

Xác định bất cập, han chế

Bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, nước ta còn những hạn chế, bất cập và tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức. Sức ép lạm phát còn cao, nhất là trong điều kiện giá dầu thô, lương thực thế giới biến động mạnh. Hoạt động sản xuất kinh doanh trong một số ngành, lĩnh vực còn khó khăn; nợ xấu cóxu hướng tăng. Thu ngân sách nhà nước giảm so cùng kỳ. Số doanh nghiệp rút khỏi thị trường còn cao. Giải ngân vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài còn nhiều vướng mắc.

Các thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp đã có bước chuyển biến nhưng vẫn còn khó khăn, cần tiếp tục theo dõi để chủ động ứng phó kịp thời.

Thời tiết cực đoan, rét đậm, rét hại, sạt lở bờ sông, bờ biển, biến đổi khí hậu diễn biến khó lường. Đời sống của một bộ phận Nhân dân còn khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo. Tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội ở một số địa bàn còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp...

Thời gian tới, dự báo tình hình thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức; xung đột tại một số khu vực còn kéo dài; nhiều nền kinh tế lớn dự báo tăng trưởng chậm lại, tiềm ẩn nhiều rủi ro … Ở trong nước, nền kinh tế nước ta tiếp tục chịu “tác động kép” từ các yếu tố bất lợi bên ngoài và những hạn chế, bất cập nội tại nhiều năm, tạo thách thức và áp lực lớn đối với công tác chỉ đạo, điều hành phát triển KTXH, nhất là đầu năm 2024. 

Trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với tinh thần Chủ đề điều hành của năm 2024 “Kỷ cương trách nhiệm, chủ động kịp thời, tăng tốc sáng tạo, hiệu quả bền vững”... 

Theo đó, các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai kịp thời, hiệu quả các Luật, Nghị quyết đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 6 và Kỳ họp bất thường lần thứ 5, trong đó ban hành đầy đủ, đồng bộ các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) và các Luật có hiệu lực từ năm 2024, bảo đảm có hiệu lực cùng thời điểm có hiệu lực của luật. Đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị các dự án Luật, Nghị quyết của Quốc hội trong Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2024, bảo đảm chất lượng, nhất là các luật trong Kế hoạch số81/KH-UBTVQH15 ngày 15 tháng 11 năm 2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật…

Bám sát diễn biến tình hình cung cầu thị trường, giá cả, nhất là những mặt hàng thiết yếu, chủ động triển khai chương trình bình ổn thị trường, giá cả vào dịp Tết Nguyên đán. Tăng cường công tác kiểm tra, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Tập trung điều tiết, quản lý chặt chẽ hoạt động vận tải phục vụ nhu cầu đi lại của người dân và vận chuyển hàng hoá, đẩy mạnh kiểm tra việc thực hiện kê khai, niêm yết giá cước vận tải theo quy định; tổ chức vận chuyển hàng hóa thông suốt trước, trong và sau dịp Tết, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biển đảo.

Tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả kết hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khoá mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm. Thực hiện điều chỉnh giá điện, dịch vụ y tế, giáo dục... với mức độ và thời điểm phù hợp, hạn chế tối đa tác động đến lạm phát, sản xuất kinh doanh, đời sống Nhân dân.

Đẩy mạnh phát triển sản xuất công nghiệp, xây dựng, bảo đảm tiến độ thực hiện các công trình, dự án; kiên quyết không để thiếu điện, xăng dầu phục vụ sản xuất kinh doanh và tiêu dùng. Phát triển mạnh các ngành dịch vụ có tiềm năng, lợi thế, ứng dụng công nghệ, có giá trị gia tăng cao; thực hiện đồng bộ các giải pháp phấn đấu giảm chi phí logistics; tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ, thu hút mạnh mẽ khách du lịch quốc tế, trong nước. Đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công; thúc đẩy khởi công mới các dự án có tính chất cấp bách, quan trọng, có tác động tích cực đến quá trình phục hồi và phát triển KTXH.

Thực hiện nghiêm túc, quyết liệt nhiệm vụ cơ cấu, sắp xếp lại, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả hoạt động, thúc đẩy đầu tư của doanh nghiệp nhà nước... Tập trung triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả các giải pháp đột phá về phát triển đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là các công trình hạ tầng chiến lược về giao thông. Động viên, khích lệ, yêu cầu các nhà thầu thi công xuyên Tết, “3 ca, 4 kíp”, “vượt nắng, thắng mưa” để phấn đấu đạt và vượt tiến độ các công trình, dự án trọng điểm....

Về tình hình phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công, Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chỉ đạo thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công 2024.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với cơ quan liên quan tổng hợp tình hình phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, tổng hợp, đề xuất phương án xử lý đối với số còn lại chưa được phân bổ chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án, báo cáo Chính phủ tại Phiên họp thường kỳ tháng 02 năm 2024.

Hoàn thành thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản, hoàn trả các khoản vốn ứng trước chưa thu hồi; tập trung bố trí vốn để đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, các Chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia, dự án đường cao tốc, dự án trọng điểm, đường ven biển, đường liên vùng có sức lan tỏa, tạo động lực phát triển KTXH...