Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 10/8, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hoàng Uyên (đoàn Long An) đặt vấn đề, hiện nay thông qua các trang mạng xã hội, các thế lực thù địch đăng tải nhiều thông tin bịa đặt, mạo danh các cơ quan nhà nước, các cá nhân lãnh đạo Đảng và Nhà nước tung tin những nội dung không đúng sự thật, chưa được kiểm duyệt, gây hoang mang dư luận.

Nguy hiểm hơn, chúng cắt ghép logo, nhãn hiệu thể hiện như một bản tin thời sự của các đài truyền hình, gây ra sự hiểu nhầm cho người xem. Mặc dù thời gian qua, Bộ Công an đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan triển khai các biện pháp đấu tranh, xử lý các loại tội phạm này, tuy nhiên tình hình vẫn diễn biến phức tạp, gây hoang mang tâm lý cho người dân.

Từ thực tế trên, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp để tăng cường đấu tranh, ngăn chặn và xử lý hiệu quả đối tượng tội phạm này, góp phần đảm bảo an ninh, an toàn thông tin trên môi trường mạng.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, thời gian qua, tình trạng đưa tin không chính xác, phát tán video phản cảm diễn biến phức tạp, gây nhận thức lệch lạc, tác động tiêu cực đến tư tưởng, nhận thức của người dân. 

Để ngăn chặn, xử lý, Bộ Công an đã đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện quy định pháp luật về sử dụng internet, mạng xã hội, báo chí; rà soát, xử phạt nghiêm minh hành vi cố tình đưa thông tin bịa đặt, sai sự thật lên mạng xã hội, hành vi xuyên tạc đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, xuyên tạc lịch sử, bôi nhọ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, phá hoại quan hệ quốc tế của đất nước.

Bộ cũng tuyên truyền cảnh báo định hướng dư luận; Chủ động đấu tranh, ngăn chặn, gỡ bỏ, triệt phá, vô hiệu hóa thông tin xấu độc, tin giả, tin sai sự thật; nghiên cứu áp dụng những giải pháp kỹ thuật mới về thông tin và truyền thông để nắm bắt, tổ chức đấu tranh, ngăn chặn xử lý tin giả, tin sai sự thật. 

Bộ Công an tăng cường biện pháp tuyên truyền, chỉ rõ những thủ đoạn, tính chất nguy hại của thông tin xấu độc đối với xã hội; trang bị kiến thức cần thiết để mỗi người có thể tự sàng lọc, tiếp nhận thông tin hữu ích, chính thống, đồng thời “miễn dịch” với những thông tin xấu, độc làm nhiễu loạn môi trường xã hội.

"Hiện nay có những đối tượng chỉ dựa vào thông tin giật gân, tin độc hại để đưa thông tin lên làm sao có nhiều người đọc để thu tiền từ chính nhà mạng. Nếu số lượng người đọc đông thì chúng có thu nhập hàng tháng về việc này. Nếu người dân vào đọc nhiều ở các trang mạng xấu, độc này thì vô hình trung đã tiếp tay, tiếp sức cho những hoạt động đó và nuôi sống các đối tượng" - ông Tô Lâm nói, đồng thời cho biết Bộ phối hợp với Bộ TT&TT yêu cầu các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ viễn thông internet quản lý chặt chẽ thông tin trên không gian mạng; yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tại Việt Nam chấp hành đầy đủ các quy định. 

Xử lý "rác" trên không gian mạng

Trả lời về việc loại bỏ thông tin xấu, độc trên môi trường mạng, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, thông tin xấu, độc hiện nay chủ yếu xuất hiện trên các nền tảng xuyên biên giới. 

Đối với việc hoàn thiện thể chế, Bộ trưởng Bộ TT&TT cho biết, một số nghị định về quản lý các nền tảng xuyên biên giới đã được sửa đổi và sẽ được ban hành trong quý III năm 2022, qua đó tạo hành lang pháp lý quan trọng để quản lý các vấn đề này.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, các nền tảng như Facebook, Youtube đã nâng tỷ lệ đáp ứng yêu cầu của các cơ quan nhà nước từ dưới 20% năm 2018 lên 90- 95% hiện nay.

Về kết quả bóc gỡ thông tin sai sự thật, ông Hùng cho biết trước năm 2018, các cơ quan mới làm 5.000 tin, video. Nhưng đến nay thông tin xấu, độc, sai sự thật được tháo gỡ đã tăng lên 20 lần, đến gần 100.000 tin, video.

Về giám sát không gian mạng, Bộ TT&TT đã thành lập và đưa vào vận hành Trung tâm An toàn không gian mạng quốc gia để phát hiện sớm thông tin xấu độc, sai sự thật. Khả năng xử lý của trung tâm này đã tăng từ 100 triệu tin/ngày lên 300 triệu tin/ngày.

Từ năm 2021, Bộ TT&TT cũng đã thành lập Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam để tiếp nhận các phản ánh của người dân về tin giả để xử lý.

"Việc bóc gỡ các thông tin sai sự thật trên không gian mạng cũng như việc dọn rác trên không gian mạng, là việc của cả hệ thống chính trị, các bộ, ngành, địa phương và mọi người dân. Bộ Bộ TT&TT đang soạn thảo một chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về việc các bộ, ngành, địa phương lên không gian mạng phát hiện, tiếp nhận và xử lý rác thuộc lĩnh vực mình quản lý".

Bộ trưởng Bộ TT&TT nói như vậy, đồng thời nhấn mạnh, "việc dọn rác" không chỉ là việc của Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Công an, mà là của tất cả các bộ, ngành, địa phương, người dân để làm sạch không gian mạng. Bộ Công an và Bộ TT&TT có nhiệm vụ cung cấp công cụ, cơ chế tháo gỡ các tin sai sự thật.

Đầu năm 2022, Bộ TT&TT đã xử lý hàng trăm vi phạm, một số vụ, việc có dấu hiệu hình sự đã chuyển sang Bộ Công an. Bộ cũng ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên không gian mạng nhằm xây dựng các chuẩn mực về hành vi, ứng xử, phát ngôn, phát tin trên mạng xã hội, các hậu quả có thể gây ra. Các phát ngôn phải có định danh để nâng cao trách nhiệm các phát ngôn nhiều hơn./.